Skip to main content

Bisonte americano Índice Características | O bisonte americano na cultura nativa | A matanza do bisonte e o seu regreso ás grandes chairas | Notas | Véxase tamén | Menú de navegación"Bison bison""Bison bison range map; American Bison"o orixinal"Regresan los bisontes a Chihuahua"o orixinalLiberan bisontes en Janos, Chihuahua.American BisonAsociación Nacional BisonBuffalo Field CampaignPerfil da especie: American bisonBison safety informationThe Extermination of the American BisonWild Bison Reference ProjectAmerican Prairie FoundationPapers, 1871–1917 and undated, of buffalo hunter John Wesley Mooar in the Southwest Collection, Special Collections Libraries at Texas Tech UniversityWatch the NFB documentary The Great Buffalo SagaVacas, bisontes y búfalos300310438185731865941IDBison_bisonID337916011543328109BISOBI4451124411764240811059079180706281514200669NHMSYS00209752709901

Especies medianamente ameazadasBovinosAnimais descritos en 1758Taxons descritos por Linné


especiemamíferoartiodáctilofamiliabóvidosinvernoveránséculo XIXNorteaméricaMéxicoEstados UnidosCanadáGran Lago do EscravoTerritorios do NoroesteCanadáMéxicoOregónmontes Apalachesséculo XVIIamerindioalimentaciónabrigodeidadeséculo XXIsíuxlakotalenda"Muller Búfalo"DakotaMontañas RochosasLlanos de CíbolaFrancisco Vázquez de CoronadoSete Cidades de Cíbolacaceríainglesesséculo XIX1890BronxNova YorkEstados UnidosParque Nacional de YellowstoneColónAméricagraxacolesterol2009Dakota do SurColoradoChihuahuaWyoming












Bisonte americano




Na Galipedia, a Wikipedia en galego.






Saltar ata a navegación
Saltar á procura




Bisonte americano
Rango fósil: Plistoceno - actualidade

B. b. bison Imaxe alternativa Debuxo histórico Audio de bisonte
B. b. bison
Imaxe alternativa
Debuxo histórico
Audio de bisonte


Estado de conservación

Case ameazada (NT)
Case ameazada[1]

Clasificación científica


















Reino:

Animalia


Filo:

Chordata


Clase:

Mammalia


Orde:

Artiodactyla


Familia:

Bovidae

Subfamilia:

Bovinae


Xénero:

Bison


Especie:

B. bison


Nome binomial
'Bison bison'
(Linnaeus, 1758)

Bison bison map.svg



Subespecies

B. b. athabascae
B. b. bison



Sinonimia

Bos americanus
Bos bison
Bison americanus
Bison bison montanae



O bisonte americano (Bison bison), tamén denominado erroneamente búfalo,[2] é unha especie de gran mamífero artiodáctilo da familia dos bóvidos (Bovidae).




Índice





  • 1 Características


  • 2 O bisonte americano na cultura nativa


  • 3 A matanza do bisonte e o seu regreso ás grandes chairas


  • 4 Notas


  • 5 Véxase tamén

    • 5.1 Bibliografía


    • 5.2 Outros artigos


    • 5.3 Ligazóns externas





Características |


O bisonte americano ten unha lonxitude de até 3 m, e unha alzada de até 1,90 m de altura na cruz, e un peso de 450 a 1.350 kg. A súa pelaxe é mesta, de cor parda escura durante o inverno, e máis liviá e de color parda clara durante o verán. Tanto os machos como as femias teñen pequenos cornos curvos, que usan como defensa e para loitar, os machos, na época de celo.[3]
O cornos son menos prolongados que os do bisonte europeo.[4]




Animación dun bisonte de 1887. Fotos de Eadweard Muybridge.


A mediados do século XIX ocupaban unha ampla zona de Norteamérica, nas planicies do norte de México, os Estados Unidos e Canadá, desde o Gran Lago do Escravo (nos Territorios do Noroeste, Canadá) até México, e desde o leste de Oregón até os montes Apalaches, formando grandes rabaños de até 100.000 individuos no inverno.[5]


A colonización do Oeste americano levouno ao bordo da extinción, recuperándose posteriormente algo a súa poboación, que vive hoxe protexida en Parques Nacionais e Reservas, en estado de semidomesticidade.[6]


Reintroduciuse nas planicies do norte de México, esperándose unha pronta recuperación da especie onde adoitaba pastar en séculos anteriores.[7]


Distínguense dúas subespecies: o bisonte de planicie (Bison bison bison) e o bisonte de bosque (Bison bison athabascae) de Canadá.



O bisonte americano na cultura nativa |




Bisonte americano.


Até o século XVII o bisonte americano percorría plácida e abundantemente os territorios do norte do continente norteamericano. O chamado coloquialmente búfalo era venerado por moitas das tribos nativas. Nalgunhas nacións indíxenas a caza deste animal era acompañada dun gran respecto e admiración polas súas calidades e en agradecemento por todos os beneficios que achegaba. Dise que no momento da morte do bisonte o cazador amerindio acercábase a inhalar o seu último alento como forma de absorber espiritualmente as súas virtudes. Foi coñecido como "dador de vida", pois todo deste animal era utilizado. Os usos incluían alimentación, abrigo, indumentaria relixiosa, combustíbel (secábanse as dexeccións ao sol) e materiais de construción (as peles usábanse, ademais de para vestir, para construír as tendas). O bisonte albino ou búfalo branco é unha deidade, aínda presente no século XXI; por exemplo, entre os síux e os lakota, os líderes espirituais están atentos para excluílos da cacería, pois é un ser respectado, venerado e admirado de acordo coa lenda da "Muller Búfalo", de Dakota.


Á chegada dos españois a América era tal a cantidade de bisontes que os conquistadores encontraron nas grandes praderías norteamericanas, que chamaron á extensa rexión limitada polas Montañas Rochosas ao oeste, e os montes Apalaches ao leste, "Llanos de Cíbola",[8] e foi a esa rexión á que se dirixiu Francisco Vázquez de Coronado en busca das míticas Sete Cidades de Cíbola.



A matanza do bisonte e o seu regreso ás grandes chairas |




Cerca do exterminio: montaña de cranios de bisonte (ca. 1870). Os seus ósos pulverizados vendíanse como fertilizante.


A cacería do bisonte americano precipitouse despois da chegada dos ingleses á costa leste do continente, pois o valor das peles era bastante elevado e funcionou como un catalizador para a matanza de miles de animais.


Cando as nacións nativas foron desprazadas, o bisonte americano foi masacrado até case a súa extinción no século XIX, quedando só 750 espécimes contra 1890.[9]


O Parque zoolóxico do Bronx, Nova York, Estados Unidos, mantivo unha das mandas sobreviventes, a partir da cal restablecéronse pequenas poboacións no Parque Nacional de Yellowstone e noutras reservas naturais. A actual poboación de bisontes americanos é de aproximadamente 350.000 exemplares, cando a poboación estimada antes da chegada de Colón a América era de 60-100 millóns de cabezas.


Hoxe en día, máis de 250.000 (dos 350.000 bisontes que quedan) críanse para consumo humano. A súa carne ten menos graxa e colesterol que a carne de vacún.


O ano 2009 o goberno dos Estados Unidos doou crías e algúns exemplares adultos ao goberno mexicano para a súa reintrodución neste país (un total de 23 bisontes, 20 femias e 3 machos, provenientes de Dakota do Sur e Colorado. A día de hoxe, a Área natural protegida El Uno en Janos, Chihuahua conta con bisontes en completa liberdade, dos que 43 xa naceron na reserva.[10]


O bisonte americano é o mamífero emblema do estado norteamericano de Wyoming.



Notas |




  1. Gates, C. & Aune, K (2008). "Bison bison". Lista Vermella da IUCN de Especies en Perigo (en inglés). IUCN 2008. Consultado o November 10, 2008. Database entry includes a brief justification of why this species is of Near threatened.


  2. Véxase Bisonte.


  3. The Penny Cyclopædia of the Society for the Diffusion of Useful Knowledge por Society for the Diffusion of Useful Knowledge (Gran Bretaña), publicado por C. Knight, 1835.


  4. Kowalski, Kazimierz (1981): Mamíferos. Manual de teriología. Madrid: H. Blume Ediciones. ISBN 84-7214-229-9, p. 442.


  5. "Bison bison range map; American Bison". Arquivado dende o orixinal o 24 de xullo de 2009. Consultado o 11 de maio de 2012. 


  6. Kowalski, Op. cit.


  7. "Regresan los bisontes a Chihuahua". Arquivado dende o orixinal o 16 de xullo de 2010. Consultado o 11 de maio de 2012. 


  8. Cíbolo, feminino cíbola', era unha denominación castelá antiga para bisonte.


  9. Datos do IUNC, 2008.


  10. Liberan bisontes en Janos, Chihuahua.



Véxase tamén |





Bibliografía |


  • Fagan, Brian M. (2005): Ancient North America. 4ª ed. London: Thames & Hudson. ISBN 978-0-500-28532-9.

  • Koller, Larry (1959): Fireside Book of Guns. New York: Simon and Schuster.


Outros artigos |


  • Bisonte

  • Bisonte europeo


Ligazóns externas |


  • American Bison

  • Asociación Nacional Bison

  • Buffalo Field Campaign


  • Perfil da especie: American bison por The Nature Conservancy


  • Bison safety information Yellowstone National Park


  • The Extermination of the American Bison, por William T. Hornaday

  • Wild Bison Reference Project

  • American Prairie Foundation

  • Papers, 1871–1917 and undated, of buffalo hunter John Wesley Mooar in the Southwest Collection, Special Collections Libraries at Texas Tech University

  • Watch the NFB documentary The Great Buffalo Saga


  • Vacas, bisontes y búfalos (en castelán) Consultada o 12/5/2012.




Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bisonte_americano&oldid=5061306"










Menú de navegación


























(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.544","walltime":"0.873","ppvisitednodes":"value":1386,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":26393,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":2298,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":9,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":19,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":6709,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":20,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 768.926 1 -total"," 74.51% 572.907 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 10.90% 83.846 1 Modelo:Listaref"," 10.32% 79.356 1 Modelo:Taxobox"," 8.48% 65.204 1 Modelo:Taxobox/núcleo"," 8.22% 63.193 3 Modelo:Cita_web"," 7.58% 58.247 1 Modelo:IUCN2008"," 2.86% 21.980 1 Modelo:Commons"," 2.51% 19.290 1 Modelo:Irmáns"," 2.05% 15.788 1 Modelo:Caixa_lateral"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.331","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":4457097,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1311","timestamp":"20190413040538","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":134,"wgHostname":"mw1323"););

Popular posts from this blog

Wikipedia:Vital articles Мазмуну Biography - Өмүр баян Philosophy and psychology - Философия жана психология Religion - Дин Social sciences - Коомдук илимдер Language and literature - Тил жана адабият Science - Илим Technology - Технология Arts and recreation - Искусство жана эс алуу History and geography - Тарых жана география Навигация менюсу

Club Baloncesto Breogán Índice Historia | Pavillón | Nome | O Breogán na cultura popular | Xogadores | Adestradores | Presidentes | Palmarés | Historial | Líderes | Notas | Véxase tamén | Menú de navegacióncbbreogan.galCadroGuía oficial da ACB 2009-10, páxina 201Guía oficial ACB 1992, páxina 183. Editorial DB.É de 6.500 espectadores sentados axeitándose á última normativa"Estudiantes Junior, entre as mellores canteiras"o orixinalHemeroteca El Mundo Deportivo, 16 setembro de 1970, páxina 12Historia do BreogánAlfredo Pérez, o último canoneiroHistoria C.B. BreogánHemeroteca de El Mundo DeportivoJimmy Wright, norteamericano do Breogán deixará Lugo por ameazas de morteResultados de Breogán en 1986-87Resultados de Breogán en 1990-91Ficha de Velimir Perasović en acb.comResultados de Breogán en 1994-95Breogán arrasa al Barça. "El Mundo Deportivo", 27 de setembro de 1999, páxina 58CB Breogán - FC BarcelonaA FEB invita a participar nunha nova Liga EuropeaCharlie Bell na prensa estatalMáximos anotadores 2005Tempada 2005-06 : Tódolos Xogadores da Xornada""Non quero pensar nunha man negra, mais pregúntome que está a pasar""o orixinalRaúl López, orgulloso dos xogadores, presume da boa saúde económica do BreogánJulio González confirma que cesa como presidente del BreogánHomenaxe a Lisardo GómezA tempada do rexurdimento celesteEntrevista a Lisardo GómezEl COB dinamita el Pazo para forzar el quinto (69-73)Cafés Candelas, patrocinador del CB Breogán"Suso Lázare, novo presidente do Breogán"o orixinalCafés Candelas Breogán firma el mayor triunfo de la historiaEl Breogán realizará 17 homenajes por su cincuenta aniversario"O Breogán honra ao seu fundador e primeiro presidente"o orixinalMiguel Giao recibiu a homenaxe do PazoHomenaxe aos primeiros gladiadores celestesO home que nos amosa como ver o Breo co corazónTita Franco será homenaxeada polos #50anosdeBreoJulio Vila recibirá unha homenaxe in memoriam polos #50anosdeBreo"O Breogán homenaxeará aos seus aboados máis veteráns"Pechada ovación a «Capi» Sanmartín e Ricardo «Corazón de González»Homenaxe por décadas de informaciónPaco García volve ao Pazo con motivo do 50 aniversario"Resultados y clasificaciones""O Cafés Candelas Breogán, campión da Copa Princesa""O Cafés Candelas Breogán, equipo ACB"C.B. Breogán"Proxecto social"o orixinal"Centros asociados"o orixinalFicha en imdb.comMario Camus trata la recuperación del amor en 'La vieja música', su última película"Páxina web oficial""Club Baloncesto Breogán""C. B. Breogán S.A.D."eehttp://www.fegaba.com

Vilaño, A Laracha Índice Patrimonio | Lugares e parroquias | Véxase tamén | Menú de navegación43°14′52″N 8°36′03″O / 43.24775, -8.60070