Bruma, Mesía Índice Xeografía e xeoloxía | Historia | Topónimo | Patrimonio | Lugares e parroquias | Notas | Véxase tamén | Menú de navegación43°09′01″N 8°21′52″O / 43.15017, -8.36447Mapa Geológico de España (Escala 1:50.000): Cartografía geológicaPlano xeral de ordenación municipal de MesíaO Camiño inglés e as rutas atlánticas de peregrinación a Compostela. II Aulas no CamiñoCamiño Inglés: Delimitación do trazado e o ámbito vinculado ao Camiño de Santiago"Las fortalezas medievales que jalobaban la ruta jacobea entre Santiago y Betanzos"Crónica general de España o sea Historia ilustrada y descriptiva de sus provincias, sus poblaciones mas importantes de la península y de ultramar. [...] Coruña."Mapa de Mesía""Mesía"O Camiño inglés e as rutas atlánticas de peregrinación a Compostela. II Aulas no Camiño (1997. Ferrol)"Bruma (San Lourenzo)"Bruma na web do concello de Mesía
Parroquias de MesíaParroquias de Galicia baixo a advocación de san Lourenzo
exclaveMesíaArdemil (Ordes)Beira (Carral)Vizoño, (AbegondoHospitalhospitalperegrinoscamiño inglésSantiagoCoruñaFerrolNeda20171999exclaveMesíaVisantoñaArdemil, OrdesBeira, CarralVizoño, AbegondoHospitalrío Samo20172000xistos de OrdesprecámbricocámbricoarxilasSeixo, Ardemilareasgravaribeiraholocenorochas filonianasArdemilmámoasneolíticoidade de bronceVía XXromanaséculo XIICompostelaAfonso VII1140leproseríaMalataVizoñotopónimoabadecondadoNendosPedro CrescónizMontaoscondado de Nemitos1175século XVPouloBuscáslugartorreCarlos Iséculo XVIPedro VillugaPadre SarmientoCoruñaas Travesas1836ArdemilOrdes1842FradesOrosoOrdesArdemilmámoaneolíticoidade de broncecamiño inglésgóticoséculo XVIcachotaríacheminealinteispórticoséculo XXhórreosCamiño inglésgóticoFilipe IISan Bertolameu, Montoutodas Travesas, Carralcamiños reais1997fonteHospitalAlbixoi (Santa Mariña)Bascoi (Santiago)Boado (Santiago)Bruma (San Lourenzo)Cabrui (San Martiño)Castro (San Sebastián)Cumbraos (Santa María)Lanzá (San Mamede)Mesía (San Cristovo)Olas (San Lourenzo)Visantoña (San Martiño)Xanceda (San Salvador)
Bruma, Mesía
Saltar ata a navegación
Saltar á procura
Coordenadas: 43°09′01″N 8°21′52″O / 43.15017, -8.36447
| Bruma | |
|---|---|
 Albergue de peregrinos, antigo hospital de Bruma. | |
| Concello | Mesía |
| Área | 1,11 km² |
| Poboación | 41 hab. (2017) |
| Densidade | 36,94 hab./km² |
| Entidades de poboación | 1 |
San Lourenzo de Bruma é unha parroquia exclave do concello de Mesía, que linda con Ardemil (Ordes), Beira (Carral) e Vizoño, (Abegondo). A súa única aldea é o Hospital, que se lle chama así xa que nel se atopaba unha pousada e hospital de peregrinos. A Bruma chega o camiño inglés de Santiago, xusto cando as súas dúas variantes da Coruña e Ferrol e Neda se unen. O antigo hospital é agora un albergue do camiño. Bruma, segundo o padrón municipal de 2017, tiña 41 habitantes (19 homes e 22 mulleres) distribuídos en 1 entidade de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 54 habitantes.
Índice
1 Xeografía e xeoloxía
1.1 Demografía
1.2 Xeoloxía
2 Historia
3 Topónimo
4 Patrimonio
4.1 Patrimonio arqueolóxico
4.2 Patrimonio arquitectónico
4.2.1 O Hospital de peregrinos
4.2.2 Hórreos
4.3 Patrimonio relixioso
4.3.1 Igrexa de San Lourenzo
4.4 Patrimonio cultural
4.4.1 O camiño inglés e camiño real
4.4.2 Festas
5 Lugares e parroquias
5.1 Lugares de Bruma
5.2 Parroquias de Mesía
6 Notas
7 Véxase tamén
7.1 Outros artigos
7.2 Ligazóns externas
Xeografía e xeoloxía |
Bruma é un exclave de Mesía, que non ten conexión directa co resto do concello, que ten unha superficie de 1,11 Km2. Está situado a uns 1,8 Km da parroquia máis proxima de Mesía, que é Visantoña. Limita ao norte, oeste e sur con Ardemil, Ordes e ao leste con Beira, Carral e Vizoño, Abegondo. Bruma só conta cun núcleo rural, o lugar do Hospital de Bruma.
Está a unha altitude de entre 400–450 m no seu oeste e de entre 350-400 no seu leste. Por el pasa o rego dos Santeiros e o rego dos Outeiros, que son afluentes un do outro e ambos do río Samo.
Demografía |
Bruma en 2017 tiña unha poboación de 41 persoas. Iso supón un descenso na poboación desde o 2000, cando había 51 residentes. A súa poboación supón o 0,92% do concello de Mesía.
Xeoloxía |
Atópase nunha rexións dos xistos de Ordes, que son do precámbrico-cámbrico, e preto dunha sección do sur con arxilas brancas con gibbsita na no línde co Seixo, Ardemil. Os regos teñen unha base indiferenciada de areas e grava, entre outras, propias dunha ribeira do holoceno. Hai un reducido afloramento de rochas filonianas.[1]
Historia |
No Coto, entre Ardemil e Bruma, atópase restos de mámoas que poden ser do neolítico ou do comezo da idade de bronce.[2][3]
Inda que non exite unha proba directa, a Vía XX romana que describiu Antonino pasou ou ben por preto ou pola parroquia.[4]
O Hospital foi cando menos desde o século XII un lugar de viaxeiros que peregrinaban a Compostela.[5] Xa o rei Afonso VII declarou cales eran os lindes do convento e do hospital no 1140. Ese hospital funcionaría como tal xa que puido ser unha leprosería. O hospital está cerca do monte da Malata, en Vizoño; e ese topónimo refírese a lepra; co que parece apoiar que o hospital tivese esa función.[6] O abade do condado de Némitos ou Nendos, Pedro Crescóniz, foi o fundador dese hospital, que se emprazou nun lugar chamado Rania Longa, hoxe en día lugar de Raña Longa. Ese hospital estaba entre as "terras de Montaos" e o condado de Nemitos[7]. Neses anos Pedro Martis e a súa muller Urraca cedéronlle ao Hospital de Santiago nun documento do 25 de maio de 1175 unha parte do terreo do lugar de "Rama-Longa" en "Gruma", referíndose a Bruma:[4][8]
A parroquia do "San Lourenzo do Hospital", a que se lle ten chamado así, pertenceu ata o século XV, xunto con San Xiao de Poulo e o coto de Buscás, aos señores de Mesía, afincados nese lugar e torre.[4] O rei Carlos I fixo unha parada da súa viaxe para almorzar en Bruma no século XVI. Pedro Villuga e o Padre Sarmiento fixeron mención ao Hospital como ruta de paso da Coruña ata as Travesas.[4]
O 25 de abril de 1836 publícase a resolución do goberno pola que se crea o concello de Mesía e nel se inclúen, entre outras, Bruma e Ardemil como parroquias do concello.[9] Porén, no verán dese mesmo ano de 1836, unha nova orde do estado move a parroquia de Ardemil para o concello de Ordes, co cal Bruma convértese nun exclave de Mesía.[10][11] Poucos anos despois, en 1842, valorouse a integración dos concellos de Mesía, Frades e Oroso nun só, que se chamaría Vitre; e en escindir Bruma de Mesía e incluíla en Ordes. Malia a todo, esa proposta non se levou a cabo e Bruma continuou sendo parte do concello de Mesía ata a actualidade.[12]
Topónimo |
A construción dun hospital para peregrinos na parroquia fixo que a parroquia de Bruma pasase a ser coñecida como "Hospital de Bruma" ou mencionada como "San Lourenzo do Hospital", e que o lugar onde se atopa tamén reciba o nome de Hospital.[2][13]
Patrimonio |
Patrimonio arqueolóxico |
No lugar do Coto do Regueiro, entre Bruma e Ardemil atópase o xacemento dunha mámoa que data do neolítico ou idade de bronce.[2][14][15]
Patrimonio arquitectónico |
O Hospital de peregrinos |
No lugar do Hospital está o albergue de peregrinos do camiño inglés de Santiago.[5] Ese edificio, de estilo do gótico tardío, construiuse no século XVI á beira do rego de Outeiros. Está feito de cachotaría, ten unha cociña cunha boa cheminea e conta con linteis con inscricións relixiosas. A pranta do edificio é rectangular e ten un pórtico.[16]
Coa súa reforma do século XX o edifio ampliouse, sen respetar o estilo inicial do hospital.[16]
O albergue, separado polo rego dos Outeiros do parque infantil.
Sinalización do camiño ás portas do albergue.
Parte traseira do albergue.
Rego dos Outeiros ao pé do albergue.
Rego dos Outeiros ao pé do albergue.
Hórreos |
Hórreo de mahía no Hospital.
Os hórreos catalogados da parroquia son de tipo Mahía e de dous ou tres vans.[2][17]
Patrimonio relixioso |
Igrexa de San Lourenzo |
A igrexa parroquial de San Lourenzo de Bruma e capela está no lugar do Hospital, no rueiro do Hospital e polo que pasa o Camiño inglés de Santiago. É unha igrexa de estilo gótico tardío que posiblemente se construiu no século XVI e que tivo arranxos desde o século XVIII ata o XX. Está feita con fábrica de canteira e cachotería e posúe un arco triunfal, que arestora está cegado e agochado detrás dun falso teito. A espadana está feita como os muros e a pranta da igrexa é rectangular. Está sen cuberta e os seus muros están en parte en ruínas.[2][14]
A igrexa citouse na viaxe do rei Filipe II.[2][13]
Patrimonio cultural |
O camiño inglés e camiño real |
Indicación do camiño inglés en Bruma na súa saída cara a Ardemil.
As dúas variantes do Camiño inglés xuntáronse históricamente na entrada á parroquia de Bruma, entre San Bertolameu, Montouto e o comezo do lugar das Travesas, Carral[5] Esas dúas variantes do camiño inglés proceden do "Porto do Faro" na Coruña e a de Ferrol e Neda.[18] ou na capela de San Roque das Travesas.[19] Boa parte deste itinerarío que conflúe preto do Hospital cadra cos "camiños reais" que comunicaron as cidades do norte de Galicia con Compostela. O camiño inglés definido en 1997 xuntaba as dúas variantes no mesmo centro do Hospital. Revisións posteriores volveron a definir a xuntanza das dúas vías polo camiño histórico, nas Travesas á súa entrada na parroquia de Bruma.[5]
Espazos recreativos e culturais
Á beira do Hospital hai unha área recreativa con espazo de lecer para a xuventude e unha fonte. Bruma conta cun local social.
Festas |
- San Lourenzo os días 10 e 11 de agosto.[20]
Lugares e parroquias |
Lugares de Bruma |
| Lugares da parroquia de Bruma no concello de Mesía (A Coruña) | |
|---|---|
Hospital |
Parroquias de Mesía |
Galicia | Provincia da Coruña | Parroquias de Mesía | |
|---|---|
Albixoi (Santa Mariña) | Bascoi (Santiago) | Boado (Santiago) | Bruma (San Lourenzo) | Cabrui (San Martiño) | Castro (San Sebastián) | Cumbraos (Santa María) | Lanzá (San Mamede) | Mesía (San Cristovo) | Olas (San Lourenzo) | Visantoña (San Martiño) | Xanceda (San Salvador) |
Notas |
↑ Instituto Geológico y Minero de España (eds.). Mapa Geológico de España (Escala 1:50.000): Cartografía geológica. Hoja 70 (Ordes) (2º ed.).
↑ 2,02,12,22,32,42,5 Julio C. Rojo Martínez e Isidro López Yáñez, Equipo ESTUDIO TECNICO GALEGO SA (26/12/2012 (Aprobación), 17/01/2013 (BOP), 10/01/2013 (DOG)). Concello de Mesía, eds. Plano xeral de ordenación municipal de Mesía.
↑ Sección: Restos arqueolóxicos.
↑ 4,04,14,24,3 González Bonome, María A. (1997). "Los hospitales de peregrinos: de Ferrol a Santiago". En José Leira López-Vizoso (coord.). Servizo de publicacións, Universidade da Coruña. O Camiño inglés e as rutas atlánticas de peregrinación a Compostela. II Aulas no Camiño. Ferrol. pp. 311–329. ISBN 84-89694-47-8.
↑ 5,05,15,25,3 "Concello de Mesía". Camiño Inglés: Delimitación do trazado e o ámbito vinculado ao Camiño de Santiago (PDF). Separata 11. Xunta de Galicia.
↑ Valdés Blanco-Rajoy, Mª del Rosario (2008). Manuel Criado de Val (edit.) (IEGPS) Comunicaciones congresos, eds. "Las fortalezas medievales que jalobaban la ruta jacobea entre Santiago y Betanzos". Caminería Hispánica. Actas del VIII Congreso Internacional (Madrid). ISBN 9788477904694.
↑ O condado de Némitos ou Nendos ocupou un territorio similar á comarca de Betanzos no baixo medievo.
↑ José Raimundo Núñez Varela y Lendoiro, Manuel Pérez Grueiro, Ana López Brey (2012). "La hospitalidad en el camino inglés". cronistadebetanzos.com.
↑ "Artigos de Oficio - Diputación provincial da Coruña. Continuación del arreglo de ayuntamientos. Partido de Santiago.". Boletín Oficial de la Provincia de La Coruña (en castelán) (116). Luns 26 de abril de 1836.
↑ Obra redactada por conocidos escritores de Madrid, de provincias y de América (Fulgosio, Fernando) (1866). Ronchi y Compañía, eds. Crónica general de España o sea Historia ilustrada y descriptiva de sus provincias, sus poblaciones mas importantes de la península y de ultramar. [...] Coruña. Madrid.
↑ Juan José Ferreiro Boquete (19/09/2016). "Mapa de Mesía". Historias de Ordes (e comarca). Consultado o 7/04/2018.
↑ Terras de Santiago (eds.). "Mesía". Consultado o 7/04/2018.
↑ 13,013,1 Sección: Arquitectura relixiosa.
↑ 14,014,1 Xacemento arqueolóxico número 31.
↑ Mámoa do Coto con referencia: GA15047059-60.
↑ 16,016,1 Plan xeral de ordenación municipal de Mesía. Arquitectura cultural.
↑ Sección do catálogo "Hórreos da parroquia de Bruma".
↑ José, Leira López (1997). "Poboación e estructura social ó longo do Camiño de Ferrol e Neda a Fisterra". En José Leira López-Vizoso (coord.). Servizo de publicacións, Universidade da Coruña. O Camiño inglés e as rutas atlánticas de peregrinación a Compostela. II Aulas no Camiño (1997. Ferrol). pp. 177–213. ISBN 84-89694-47-8.
↑ Manuel Pazos Gómez e José Luis Varela Fernández (autores), Antonio Matías e Luis Alonso Ocaña (imaxes), Antonio Puentes Chao (traduccións). "El Camino Inglés de Santiago". En tresCtres e eurográficas. Guía Turística - Concello de Oroso.
↑ Concello de Mesía (eds.). "Bruma (San Lourenzo)". Consultado o 7/04/2018.
Véxase tamén |
Outros artigos |
- Lugares de Mesía
Ligazóns externas |
- Bruma na web do concello de Mesía
Categorías:
- Parroquias de Mesía
- Parroquias de Galicia baixo a advocación de san Lourenzo
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.396","walltime":"0.529","ppvisitednodes":"value":1256,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":25871,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":415,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":9,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":33340,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 450.266 1 -total"," 32.62% 146.863 1 Modelo:Listaref"," 18.89% 85.043 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 18.32% 82.510 7 Modelo:Cita_libro"," 5.80% 26.093 1 Modelo:Parroquia"," 5.05% 22.735 1 Modelo:Infobox"," 4.76% 21.453 1 Modelo:Coordenadas"," 4.01% 18.057 3 Modelo:Cita_publicación_periódica"," 3.34% 15.042 3 Modelo:Cita_web"," 0.65% 2.906 1 Modelo:Cita"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.158","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":3574116,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1319","timestamp":"20190515155234","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"Bruma, Mesu00eda","url":"https://gl.wikipedia.org/wiki/Bruma,_Mes%C3%ADa","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q11135097","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q11135097","author":"@type":"Organization","name":"Contribuidores dos projetos da Wikimedia","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2006-01-21T10:25:23Z","dateModified":"2018-07-16T12:02:54Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/70/Hospital_de_Bruma_1.jpg"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":198,"wgHostname":"mw1267"););
