Skip to main content

Toupa ibérica Índice Características | Historia natural | Sinonimia | A toupa na cultura popular | Galería de imaxes | Notas | Véxase tamén | Menú de navegación"Wilson, D. E. & Reeder, D. M. (editors). 2005. Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed)."o orixinalIUCN - Talpa occidentalisTalpa_occidentalis117899011344305518ID24361529543924696910233781633854414831370074050954

InsectívorosMamíferos de GaliciaMamíferos de PortugalMamíferos de EspañaAnimais descritos en 1907Mamíferos endémicos da Península Ibérica


especiemamíferosoricomorfofamiliaTalpidaeendémicaPenínsula Ibéricavermesmiñocaschoposfreixosolmostoupa europeacraniovibrisaspraderíasmiñocaspragaagricultoresmáxicosJesús Rodríguez LópezVíctor Lis QuibéncólicosCualedroherpesAgoladaToupeiraSan Pedro de CeaVilagarcía de Arousatopónimo












Toupa ibérica




Na Galipedia, a Wikipedia en galego.






Saltar ata a navegación
Saltar á procura




Toupa ibérica

Talpa occidentalis-20090409.jpg


Estado de conservación

Pouco preocupante (LC)
Pouco preocupante

Clasificación científica
















Reino:

Animalia


Filo:

Chordata


Clase:

Mammalia


Orde:

Soricomorpha


Familia:

Talpidae


Xénero:

Talpa


Especie:

T. occidentalis


Nome binomial

Talpa occidentalis
Cabrera, 1907

Distribución Talpa occidentalis


Distribución Talpa occidentalis


A toupa ibérica (Talpa occidentalis) é unha especie de mamífero soricomorfo da familia Talpidae endémica do oeste e centro da Península Ibérica[1] que vive comendo vermes e miñocas baixo terra. A toupeira adóitase atopar en praderías, cultivos regados e terreos de bo solo orgánico. Tamén habita bosques de chopos, freixos e olmos.




Índice





  • 1 Características


  • 2 Historia natural


  • 3 Sinonimia


  • 4 A toupa na cultura popular

    • 4.1 Locucións


    • 4.2 Adiviñas


    • 4.3 Outros



  • 5 Galería de imaxes


  • 6 Notas


  • 7 Véxase tamén

    • 7.1 Bibliografía





Características |


Diferénciase da toupa europea polo seu menor tamaño, por ter os ollos totalmente tapados polo pelo, un cranio máis alongado e estreito, e polos pelos brancos que cobren as poutas e mailo fociño. A cola é curta e atópase cuberta de pelo, as súas poutas son grandes. O fociño é cónico e con longos bigotes (vibrisas) que, ao igual cós pelos das poutas, serven para detectar vibracións e apalpar.



Historia natural |


É unha especie escarvadora que, como o seu parente europeo habita en lugares con solo profundo que non sexa nin moi pedregoso, areoso ou encharcado. Áchase con frecuencia en praderías e pasteiros. No sur da súa área de distribución está restrinxido ás zonas montañosas. Aliméntase de invertebrados, sobre todo de miñocas. Considérase unha praga que dana os pastizais, sendo perseguido polos agricultores.[2]



Sinonimia |


As formas máis comúns da lingua estándar son toupa e toupo, pero existen numerosas variantes dialectais: teipa, teipe, teupa, tiopa, tiopo, topia e toupeira.


Tamén existen numerosas denominacións para as moreíñas de terra que forma na superficie da terra: toupeira (a máis común), teipeira, teipoeira, teipueira, teupoeira, tiopeira, tiupeira, topieira, toupeiro, toupiñeira ou tupieira.



A toupa na cultura popular |


A pesar da aparente torpeza deste animal, matar unha toupa resulta extremadamente difícil porque perciben as vibracións das nosas pisadas no chan. Por iso crese que a persoa que é quen de matar unha coa man adquire poderes máxicos (ou ben é que xa os tiña, e por iso puido facer tal cousa). Así, os médicos-etnógrafos Jesús Rodríguez López e Víctor Lis Quibén recolleron a crenza de que esa persoa será capaz de cura-la dor de moas con só toca-la cara coa man; ou que pode cura-los cólicos fregando no ventre coa man. Contan que unha curandeira de Cualedro (Ourense) tiña a virtude de bendici-los coxos (ou herpes), que adquiriu matando tres toupas de tres puñadas.


Tamén recolleu Lis Quibén a crenza de que, para cura-lo fogo ardente ou fogo de san Antón [3], en Agolada (Pontevedra) recollían terra de nove toupeiras e mesturábana cun pouco de unto de porco branco, obtendo unha pasta coa que facían cruces na cara do enfermo á vez que recitaban certos ensalmos.



Conocí á un niño que padecia ese fuego, en la parte anterior de un muslo, llegando ya á echar aguadilla ó serosidad. Acuérdome que sus padres le mandaron á una vieja ensalmadora, quien pedia al paciente llevase tierra fresca de nove toupeiras, y me parece, un poco de unto. El muchacho mismo me dijo que le untaba por lo ménos con la tierra y que hacia cruces ó bendiciones sobre la llaga, pronunciando palabras que no entendia, y otros pormenores que no me acuerdo, pero renovaré si tuviere ocasion de preguntarlo. Lo que sé es que la escoriacion desapareció sin que se reprodujese, que yo sepa. Yo atribuyo esta cura cierta á la virtud de la tierra, prescindiendo de todo lo demás que no era más que un modus vivendi (Francisco Javier Rodríguez)


Locucións |


O feito de teren os ollos atrofiados deu lugar na lingua común a numerosas expresións. Tamén foron fonte metafórica os seus hábitos subterráneos:



  • Andar por baixo do chan coma as teupas: andar ás agachadas, escondendo algo.


  • Beber máis que unha toupeira: beber moito (deriva da imposibilidade real de inundar unha toupeira, por máis auga que se lle bote).


  • Cambia-los ollos polo rabo, coma a toupa: facer un negocio ruinoso, cambiando algo bo por outra cousa claramente peor. ¡Parvo, ti fas coma a toupeira, que cambiou os ollos polo rabo!


  • Cego coma a toupa / toupeira: cego de todo. Tamén en castelán: Más ciego que un topo, e italiano: Cieco come la talpa.


  • Estar coma unha toupa / un toupo: úsase tanto en sentido recto: non ver nada case nada; como en sentido figurado: non darse un conta do que pasa ó seu redor (dise, como tal, dos mamorados).


  • Ir para o ceo das toupas: dise de alguén que vai morrer axiña, porque vai ir baixo terra (Rivas Quintas localízao en Curtis: Iste vai ir logho pro ceo das téupoas).


  • Ser unha toupa: ser torpe, ser un manazas.


Adiviñas |


  • Atoupo un home no camiño/ todo vestido de mouro,/ nin é home nin mullera/ que é o que xa dixera. (a toupa)

  • Atóupoo pola mañá/ todo vestido de mouro,/ nin é cura nin é frade,/ é o que che digo primeiro. (a toupa)

  • Esburata nas leiras,/ esburata nos prados/ e amontulla a terra/ onda os valados. (a toupa)

  • Fura como unha toupeira e non é toupeira, luce como a prata e non o é. (a rella do arado)

  • Nin é frade/ nin é crego/ e sempre/ viste de negro. (a toupa)

  • ¿Que é unha cousiña cousa?/ relampra como a prata/ e foza coma a toupa/ e toupa non é. (a rella do arado)

  • Reloce como a prata/ e prata non é;/ foza coma unha teipa/ e teipa non é./ ¿Que cousa é? (a rella do arado)


Outros |


O lugar da Toupeira (San Pedro de Cea, Vilagarcía de Arousa) ten o seu topónimo relacionado con este animal.



Galería de imaxes |



Notas |




  1. "Wilson, D. E. & Reeder, D. M. (editors). 2005. Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed).". Arquivado dende o orixinal o 03 de xuño de 2010. Consultado o 20 de xullo de 2009. 


  2. IUCN - Talpa occidentalis


  3. Denominacións populares do ergotismo, intoxicación provocada polo cornizó do centeo, con intenso proído e gangrena, moi frecuente na Galicia da Idade Media.



Véxase tamén |







Bibliografía |



  • GARCÍA GONZÁLEZ, C. (1985): Glosario de voces galegas de hoxe. Verba. Anuario Galego de Filoloxía. Anejo 27. Secretariado de Publicacións da Universidade, Xunta de Galicia, Santiago de Compostela.

  • GÁRFER, J.L. e FERNÁNDEZ, C. (1984): Adivinancero popular gallego. Taurus, Madrid.


  • LIS QUIBÉN, V. (1980): La Medicina Popular en Galicia. Madrid 1949 (reed. Akal, Madrid).


  • RIVAS QUINTAS, E. (1978): Frampas. Contribución al Diccionario Gallego. Ed. Ceme, Salamanca.


  • RODRÍGUEZ, F. J. (1863): Diccionario gallego castellano, edición preparada por Antonio de la Iglesia González, A Coruña. (Citado polo Diccionario de Diccionarios, 2003).


  • RODRÍGUEZ LÓPEZ, J. (1974): Supersticiones de Galicia y preocupaciones vulgares. Ed. Celta, Lugo.




Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Toupa_ibérica&oldid=5035917"










Menú de navegación


























(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.420","walltime":"0.622","ppvisitednodes":"value":1180,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":19006,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":2057,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":11,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":13,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":5800,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":14,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 563.481 1 -total"," 62.23% 350.646 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 9.59% 54.013 1 Modelo:Listaref"," 9.18% 51.717 1 Modelo:Taxobox"," 8.43% 47.524 1 Modelo:Cita_web"," 8.23% 46.370 2 Modelo:Irmáns"," 7.30% 41.125 2 Modelo:Caixa_lateral"," 5.09% 28.666 1 Modelo:Taxobox/núcleo"," 4.91% 27.651 1 Modelo:Wikispecies"," 4.67% 26.323 1 Modelo:Commonscat"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.220","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":3626568,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1334","timestamp":"20190511030855","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"Toupa ibu00e9rica","url":"https://gl.wikipedia.org/wiki/Toupa_ib%C3%A9rica","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q744751","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q744751","author":"@type":"Organization","name":"Contribuidores dos projetos da Wikimedia","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2009-07-20T13:16:20Z","dateModified":"2019-01-16T15:33:19Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/76/Talpa_occidentalis-20090409.jpg"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":174,"wgHostname":"mw1263"););

Popular posts from this blog

Wikipedia:Vital articles Мазмуну Biography - Өмүр баян Philosophy and psychology - Философия жана психология Religion - Дин Social sciences - Коомдук илимдер Language and literature - Тил жана адабият Science - Илим Technology - Технология Arts and recreation - Искусство жана эс алуу History and geography - Тарых жана география Навигация менюсу

Club Baloncesto Breogán Índice Historia | Pavillón | Nome | O Breogán na cultura popular | Xogadores | Adestradores | Presidentes | Palmarés | Historial | Líderes | Notas | Véxase tamén | Menú de navegacióncbbreogan.galCadroGuía oficial da ACB 2009-10, páxina 201Guía oficial ACB 1992, páxina 183. Editorial DB.É de 6.500 espectadores sentados axeitándose á última normativa"Estudiantes Junior, entre as mellores canteiras"o orixinalHemeroteca El Mundo Deportivo, 16 setembro de 1970, páxina 12Historia do BreogánAlfredo Pérez, o último canoneiroHistoria C.B. BreogánHemeroteca de El Mundo DeportivoJimmy Wright, norteamericano do Breogán deixará Lugo por ameazas de morteResultados de Breogán en 1986-87Resultados de Breogán en 1990-91Ficha de Velimir Perasović en acb.comResultados de Breogán en 1994-95Breogán arrasa al Barça. "El Mundo Deportivo", 27 de setembro de 1999, páxina 58CB Breogán - FC BarcelonaA FEB invita a participar nunha nova Liga EuropeaCharlie Bell na prensa estatalMáximos anotadores 2005Tempada 2005-06 : Tódolos Xogadores da Xornada""Non quero pensar nunha man negra, mais pregúntome que está a pasar""o orixinalRaúl López, orgulloso dos xogadores, presume da boa saúde económica do BreogánJulio González confirma que cesa como presidente del BreogánHomenaxe a Lisardo GómezA tempada do rexurdimento celesteEntrevista a Lisardo GómezEl COB dinamita el Pazo para forzar el quinto (69-73)Cafés Candelas, patrocinador del CB Breogán"Suso Lázare, novo presidente do Breogán"o orixinalCafés Candelas Breogán firma el mayor triunfo de la historiaEl Breogán realizará 17 homenajes por su cincuenta aniversario"O Breogán honra ao seu fundador e primeiro presidente"o orixinalMiguel Giao recibiu a homenaxe do PazoHomenaxe aos primeiros gladiadores celestesO home que nos amosa como ver o Breo co corazónTita Franco será homenaxeada polos #50anosdeBreoJulio Vila recibirá unha homenaxe in memoriam polos #50anosdeBreo"O Breogán homenaxeará aos seus aboados máis veteráns"Pechada ovación a «Capi» Sanmartín e Ricardo «Corazón de González»Homenaxe por décadas de informaciónPaco García volve ao Pazo con motivo do 50 aniversario"Resultados y clasificaciones""O Cafés Candelas Breogán, campión da Copa Princesa""O Cafés Candelas Breogán, equipo ACB"C.B. Breogán"Proxecto social"o orixinal"Centros asociados"o orixinalFicha en imdb.comMario Camus trata la recuperación del amor en 'La vieja música', su última película"Páxina web oficial""Club Baloncesto Breogán""C. B. Breogán S.A.D."eehttp://www.fegaba.com

What should I write in an apology letter, since I have decided not to join a company after accepting an offer letterShould I keep looking after accepting a job offer?What should I do when I've been verbally told I would get an offer letter, but still haven't gotten one after 4 weeks?Do I accept an offer from a company that I am not likely to join?New job hasn't confirmed starting date and I want to give current employer as much notice as possibleHow should I address my manager in my resignation letter?HR delayed background verification, now jobless as resignedNo email communication after accepting a formal written offer. How should I phrase the call?What should I do if after receiving a verbal offer letter I am informed that my written job offer is put on hold due to some internal issues?Should I inform the current employer that I am about to resign within 1-2 weeks since I have signed the offer letter and waiting for visa?What company will do, if I send their offer letter to another company