Declaración Balfour
Creación	2 de novembro de 1917
Autores	Walter Rothschild, Arthur Balfour, Leo Amery, Lord Milner
Signatarios	Arthur Balfour
Función	Confirmación do apoio do goberno británico ao establecemento dun «fogar nacional» en Palestina para o pobo xudeu.

A Declaración Balfour, redactada o 2 de novembro de 1917, foi unha manifestación formal e pública do goberno británico durante a primeira guerra mundial, para anunciar o seu apoio ao establecemento dun «fogar nacional» para o pobo xudeu na rexión de Palestina, que nese momento formaba parte do Imperio otomán. A declaración foi incluída nunha carta asinada polo ministro de Relacións Exteriores británico (Foreign Office) Arthur James Balfour dirixida ao barón Lionel Walter Rothschild, un líder da comunidade xudía en Gran Bretaña, para a súa transmisión á Federación Sionista de Gran Bretaña e Irlanda. O texto foi publicado na prensa o 9 de novembro de 1917.

Durante o período das discusións do Gabinete de Guerra británico, que conduciu á declaración, a guerra máis ampla chegara a un período de estancamento. As tropas estadounidenses aínda non estaban despregadas e os rusos estaban distraídos pola axitación interna. O secretario do Gabinete, Mark Sykes, iniciou conversacións formais co líder sionista o 7 de febreiro de 1917, e Balfour pediu a Rothschild e a Chaim Weizmann que presentasen un proxecto de declaración pública o 19 de xuño. Outros borradores foron discutidos polo Gabinete británico durante setembro e outubro, con achegas de xudeus sionistas e antisionistas, pero sen representación da poboación local en Palestina, e a emisión da declaración final foi autorizada para o 31 de outubro. A discusión do gabinete sobre a aprobación describiu percibidos beneficios de propaganda entre a comunidade xudía mundial para o esforzo de guerra aliado. Na declaración pódese ler:

A primeira parte da declaración foi o primeiro apoio público ao sionismo, o dereito do pobo xudeu a establecerse na Terra de Israel, por parte dunha potencia mundial. O término «fogar nacional» non tiña precedentes no dereito internacional, e era intencionalmente confuso en canto a se estaba contemplado un Estado xudeu. Os límites previstos de Palestina non foron especificados, e o Goberno británico confirmou máis tarde que as palabras «en Palestina» non significaban que a totalidade de Palestina estaba destinada a ser o fogar nacional xudeu.

A segunda parte da Declaración foi engadida para satisfacer aos opositores desa política, quen afirmaban que doutro xeito se prexudicaría a posición da poboación local de Palestina e se fomentaría o antisemitismo contra os xudeus en todo o mundo. Mentres que a declaración tiña como obxectivo proporcionar a autodeterminación en Palestina para os xudeus de todo o mundo, fixo unha excepción á regra da autodeterminación dos árabes palestinos que formaban parte da gran maioría da poboación local, feito recoñecido polo Goberno británico en 2017.

A emisión da declaración tivo moitas consecuencias duradeiras. Galvanizou o apoio popular ao sionismo, levou á creación do Mandato británico de Palestina, que máis tarde se converteu en Israel e os territorios palestinos, e foi a orixe do conflito israelí-palestino, aínda en curso e considerado como o conflito máis intratable do mundo. Segue habendo controversia académica sobre varias áreas, incluíndo se a declaración contradí as promesas anteriores que os británicos puideron facer a Hussein ibn Ali al-Hashimi, o Xerife da Meca, na correspondencia McMahon-Hussein.

Antecedentes |

Apoio británico temperán |

«Memorando os Monarcas Protestantes de Europa para a restauración dos xudeus en Palestina», de Lord Shaftesbury, como se publicou no Colonial Times, en 1841.

A base para o apoio británico a un aumento da presenza xudía en Palestina estaba vinculado principalmente cos cálculos xeopolíticos^[1][i] e a protección da canle de Suez, tan necesaria para unir as colonias británicas en Asia coa metrópole, se ben tamén incrustado de xeito idealista nas expectativas evanxélicas dispensacionalistas que motivaron a lord Shaftesbury e outros grupos de presión de mediados do século XIX e creado un sentimento de apoio entre a elite política británica cara a «restauración dos xudeus» en Palestina, ademais dos sentimentos cristiáns de que Inglaterra ía desempeñar un papel na chegada do Milenio e a segunda vinda de Cristo.^[ii]

O temperán apoio político británico precipitouse a comezos de 1830 e foi dirixido por lord Palmerston, a raíz da crise do Leste despois de que Mehmet Alí ocupara Siria e Palestina.^[4][5] A influencia francesa como protectora das comunidades católicas comezou a crecer na rexión, a medida que a influencia rusa comezou a crecer como protectora dos ortodoxos orientais, deixando a Gran Bretaña sen unha esfera de influencia.^[4] O Ministerio de Relacións Exteriores británico traballou para fomentar a emigración xudía a Palestina, exemplificada polas exhortacións en 1841 e 1842 de Charles Henry Churchill a Moses Montefiore, o líder da comunidade xudía británica.^[6][a] Tales esforzos foron prematuros,^[6] xa que o sionismo non xurdiría dentro das comunidades xudías do mundo ata as últimas décadas do século, grazas aos esforzos de Theodor Herzl, un periodista xudeu de Austria-Hungría, cuxos esforzos para obter apoio internacional para as súas ideas non tiveron éxito durante a súa vida.^[7]

Coa reorganización política ocasionada polo estoupido da primeira guerra mundial, os cálculos anteriores, que xa caducaran desde facía un tempo (os propios intentos anteriores de Theodor Herzl para obter apoio internacional para o seu proxecto fracasaran) deron lugar a unha renovación das avaliacións estratéxicas e a negociación política con respecto ao Medio e Lonxano Oriente.^[5]

O sionismo temperán |

O Programa de Basilea, aprobado polo Primeiro Congreso Sionista en 1897, no cal a primeira liña declara: «O sionismo busca establecer un fogar para o pobo xudeu en Palestina garantido polo dereito público».

O sionismo xurdiu a finais do século XIX como reacción aos movementos nacionalistas antisemitas e excluíntes en Europa.^[8][iii][iv] O nacionalismo romántico en Europa central e oriental nese século axudou a impulsar a Haskalah ou «Ilustración xudía», creando unha división na comunidade xudía entre os que vían o xudaísmo como a súa relixión, e os que o vían como a súa orixe étnica ou nación.^[8][9] Os pogroms antixudeus no Imperio ruso de 1881-84 alentaron o crecemento desta última identidade, dando como resultado a formación das organizacións pioneiras como Hovevéi Zion e a publicación do libro Auto-Emancipation, de León Pinsker.^[11][12][9]

En 1896 Theodor Herzl, publicou Der Judenstaat (O Estado xudeu ou O Estado dos xudeus), no que afirmaba que a única solución á «cuestión xudía» en Europa, incluíndo o crecente antisemitismo, era a través da creación dun Estado para os xudeus.^[13][14] Isto marcou a aparición do sionismo político. Un ano máis tarde, Herzl fundou a Organización Sionista Mundial, que no seu primeiro congreso «instou ao establecemento dun fogar para o pobo xudeu en Palestina garantido polo dereito público». As medidas propostas para alcanzar este obxectivo incluíron o fomento do establecemento de asentamentos xudeus alí, a organización dos xudeus na diáspora, o fortalecemento da sensibilidade e a conciencia xudía, e as etapas preparatorias para alcanzar esas subvencións gobernamentais necesarias.^[14] Herzl morreu en 1904 sen o prestixio político requirido para levar a cabo a súa axenda dun fogar xudeu en Palestina.^[7]

O líder sionista Chaim Weizmann, máis tarde presidente da Organización Sionista Mundial, comezou a vivir no Reino Unido en 1904 e reuniuse con Balfour durante a súa campaña electoral de 1905-1906^[15] nunha sesión organizada por Charles Dreyfus, o seu representante electoral xudeu.^[v] Durante o primeiro encontro entre Weizmann e Balfour en 1906, Balfour preguntou a Weizmann sobre as obxeccións sionistas ao Plan de Uganda de 1903, que consistía en outorgar unha parte do África Oriental Británica ao pobo xudeu como patria.^[b] O esquema, que fora proposto a Herzl polo secretario de Colonias, Joseph Chamberlain, despois da súa viaxe a África oriental a principios do ano^[vi], quedara posteriormente rexeitado tras a morte de Herzl polo Sétimo Congreso Sionista en 1905,^[vii] despois de dous anos de intenso debate na Organización Sionista.^[20]

En xaneiro de 1914, Weizmann coñeceu ao barón Edmond de Rothschild, un membro da rama francesa da familia Rothschild e un dos principais defensores do movemento sionista,^[21] en relación cunha proxecto de construción dunha Universidade Hebrea de Xerusalén.^[21] O barón non era parte da Organización Sionista Mundial, pero financiara as primeiras colonias agrícolas xudías durante a primeira grande ouleada de inmigración xudía a Palestina na década de 1880, e trasladounos á Jewish Colonization Association en 1899.^[22] Esta conexión deu os seus froitos máis adiante ese ano cando o fillo do barón, James de Rothschild, pediu unha reunión con Weizmann o 25 de novembro de 1914, co fin de que el e os sionistas alistásense para influír nos que eran considerados receptivos dentro do Goberno británico á súa axenda dun «Estado xudeu» en Palestina.^[23] A través da esposa de James, Dorothy, Weizmann reuniuse con Rozsika Rothschild, quen lle presentou á rama inglesa da familia, en particular ao seu marido Charles e o seu irmán maior Walter, un zoólogo e antigo membro do Parlamento.^[24] O seu pai, Lord Nathan Rothschild, xefe da rama inglesa da familia, tiña unha actitude cautelosa cara ao sionismo, pero morreu en marzo de 1915 e o seu título foi herdado por Walter.^[24][25]

Moitos xudeus británicos nesta época non eran sionistas; antes da declaración só 8000 dos 300.000 xudeus eran considerados sionistas.^[26]

A Palestina otomá |

Os otománs aplicaran unha política restrictiva á inmigración xudía a Palestina xa en 1882, no tempo da chamada Primeira Aliá, que pode ser considerada como as primeiras chegadas sionistas. Aínda que había certa tensión coa poboación local (principalmente entre os comerciantes e as clases notables), en 1901 Constantinopla deu aos xudeus os mesmos dereitos que os árabes para comprar terras e a porcentaxe de xudeus na poboación aumentou ao 7 % en 1914. Tamén en 1914, coa crecente desconfianza cara aos Mozos Turcos e a Segunda Aliá, o nacionalismo árabe estaba en aumento e en Palestina, o antisionismo era unha característica unificadora.^[27][28] Jonathan Schneer indica que «a Declaración Balfour non era, en si mesma, a fonte de problemas nunha terra que antes estivera máis ou menos en paz, pero tampouco era un simple sinal nunha estrada que se dirixía indubidablemente cara a un acantilado. Ninguén pode dicir cal podería ser o curso dos acontecementos en Palestina sen ela. O que veu foi produto de forzas e factores enteiramente imprevistos».^[29]

A Primeira Guerra Mundial |

1914-16: Discusións iniciais entre o goberno británico e os sionistas |

Memorando do Gabinete de Herbert Samuel, The Future of Palestine, como foi publicado nos documentos do Gabinete británico (CAB 37/123/43), o 21 de xaneiro de 1915.

En 1914, comezou a guerra en Europa entre a Tripla Entente (Gran Bretaña, Francia e o Imperio ruso) e as Potencias Centrais (Alemaña, Austria-Hungría e máis tarde ese ano, o Imperio otomán).^[30] O 9 de novembro de 1914, catro días despois da declaración de guerra de Gran Bretaña contra o Imperio otomán, do cal o Mutasarrifato de Xerusalén (a miúdo referido simplemente como Palestina)^[31] era un compoñente, o sionismo foi primeiro discutido nunha reunión do Gabinete británico. Na reunión, David Lloyd George, entón chanceler da Facenda, e cuxa firma de avogados Lloyd George, Roberts & Co fora contratada unha década antes pola Federación Sionista de Gran Bretaña e Irlanda para traballar no Plan de Uganda,^[32] «referiuse ao destino final de Palestina».^[33]

Os esforzos de Weizmann aceleráronse.^[c] O 10 de decembro de 1914, reuniuse co sionista Herbert Louis Samuel, membro do Gabinete británico, quen consideraba que as demandas de Weizmann eran moi modestas.^[d] Dous días más tarde, Weizmann reuniuse de novo con Balfour, por primeira vez desde 1906.^[e]

Un mes máis tarde, Herbert Samuel fixo circular un memorando titulado The Future of Palestine ante os seus colegas do Gabinete. O memorando dicía que «estou seguro de que a solución do problema de Palestina que sería moito máis benvida aos líderes e seguidores do movemento sionista en todo o mundo sería a anexión do país ao Imperio británico».^[37] Samuel discutiu unha copia do seu memorando con lord Nathan Rothschild en febreiro de 1915, un mes antes da morte deste último.^[25] Era a primeira vez nun rexistro oficial que se propoñía o apoio dos xudeus como medida de guerra.^[38]

Seguiron moitas outras discusións, incluíndo unha reunión entre Lloyd George, quen fora nomeado ministro de Municións en maio de 1915, e Weizmann, un líder sionista que tamén foi asesor científico do Ministerio de Municións.^[39] Dezasete anos despois, nas súas War Memoirs, Lloyd George describiu estas reunións como «a fonte e a orixe» da declaración, aínda esta afirmación foi rexeitada polos historiadores.^[f] Lloyd George foi, porén, o primeiro ministro no momento da Declaración Balfour e, en última instancia, responsable da mesma.^[40]

1915-16: Compromisos británicos anteriores sobre Palestina |

Mapa desde FO 371/4368 (1918), mostrando Palestina como unha zona «árabe».^[45]

Extractos desde CAB 24/68/86 (novembro de 1918) e o Libro Blanco de Churchill (xuño de 1922). O documento do Gabinete afirma que Palestina foi incluída na promesa de McMahon aos árabes, mentres que o Libro Blanco afirma que «sempre se considerou» como excluída.^[46]

A finais de 1915, o Alto Comisionado Británico en Exipto, Henry McMahon, intercambiou dez cartas co xerife Hussein ibn Ali, nas que lle prometera recoñecer a independencia árabe «nos límites e límites propostos polo Xerife da Meca», a excepción de «partes de Siria» situadas ao oeste dos «distritos de Damasco, Homs, Hama e Alepo», a cambio de que Hussein lanzara unha revolta contra o Imperio otomán.^[47][g] Nas décadas posteriores á guerra, o alcance desta exclusión costeira foi moi disputado,^[49] dado que Palestina está ao suroeste de Damasco e non foi mencionada explicitamente.^[47]

Palestina no mapa do Acordo Sykes-Picot baixo «administración internacional», coa baía de Haifa, Acre e Haifa como un enclave británico, e excluíndo a área ao sur de Hebrón.^[h]

Sobre a base da correspondencia, a revolta árabe comezou o 5 de xuño de 1916. Porén, en maio de 1916, os gobernos do Reino Unido, Francia e Rusia tamén concluíron en segredo o Acordo Sykes-Picot, que Balfour describiu máis tarde como un «método totalmente novo» para repartir a área, xa que o acordo de 1915 «parece que foi esquecido».^[i] Este acordo segredo foi negociado a comezos de 1916 entre Mark Sykes e François Georges-Picot. Sykes era un membro do Parlamento británico cuxo papel se desenvolvera desde o seu asento no comité De Bunsen de 1915 para ter unha influencia significativa na política británica na rexión, incluíndo a creación da Oficina Árabe, mentres que Picot era un diplomático francés e excónsul xeral en Beirut.^[54] O acordo definiu as súas esferas de influencia e control propostas en Asia Occidental, en caso de que a Tripla Entente conseguira derrotar ao Imperio otomán durante a primeira guerra mundial.^[55][56] Dividiu muchos territorios árabes en áreas administradas polos británicos e franceses, e permitiu a internacionalización de Palestina,^[55][56] propoñendo que a forma da administración desa rexión sería confirmada despois de consultar con Rusia e Hussein.^[55]

Estas iniciativas en tempos de guerra, inclusive a Declaración, son consideradas frecuentemente xuntas polos historiadores debido á posibilidade, real ou imaxinaria, de incompatibilidade entre elas, sobre todo no que se refire á disposición de Palestina.^[57]. Basta dicir, en palabras de Albert Hourani: «O argumento acerca da interpretación destes acordos é imposible de terminar, xa que estaban destinados a soportar máis dunha interpretación».^[58]

1916-17: Cambio do Goberno británico |

En termos da política británica, a declaración foi resultado da chegada ao poder de Lloyd George, quen substituíu ao Gabinete liderado por Asquith en decembro de 1916, xa que el e Balfour favoreceran o repartimento do Imperio otomán na posguerra, en contraste con Asquith e Grey, que favorecían a súa reforma.^[59][60]

Lloyd George quixo facer da destrución do Imperio otomán un importante obxectivo de guerra británico, e dous días despois de asumir o cargo díxolle ao xeneral Robertson, o xefe do Estado Maior Imperial, que quería unha vitoria importante, preferiblemente a captura de Xerusalén, para impresionar á opinión pública británica.^[61] Lloyd George consultou inmediatamente ao seu Gabinete de guerra sobre unha «nova campaña en Palestina, en canto El Arish quedara asegurado».^[62] A presión subsecuente de Lloyd George, sobre as reservas de Robertson, deu lugar á recaptura do Sinaí polo Exipto controlado polos británicos, coa captura de El Arish en decembro de 1916 e Rafah en xaneiro de 1917, e a chegada das forzas británicas ás fronteiras meridionais do Imperio otomán.^[62] Despois dos intentos infrutuosos de capturar Gaza, en abril de 1917 iniciouse un estancamento no sur de Palestina,^[63] e a campaña do Sinaí e Palestina non lograría ningún progreso substancial ata o 31 de outubro de 1917.^[64]

1917: Negociacións oficiais británico-sionistas |

Tras o cambio de goberno, Sykes foi transferido á Secretaría da Oficina de Guerra como secretario político para Asuntos do Próximo Oriente, e encargado de retomar as discusións cos sionistas. A principios de 1917, a pesar de ter establecido previamente unha relación co líder sionista británico Moses Gaster,^[viii] comezou a buscar a outros líderes sionistas e foi presentado a Weizmann e Nahum Sokolow a finais de xaneiro de 1917.^[j] O 7 de febreiro de 1917 comezaron as negociacións oficiais entre Sykes e os líderes sionistas.^[k]

Finais de 1917: Progreso dunha guerra máis ampla |

Durante o período das discusións do Gabinete de guerra británico que levaron á declaración, a guerra máis ampla chegara a un período de estancamento. Na Fronte Occidental, a marea estaría inicialmente a favor das Potencias Centrais durante a primavera de 1918,^[67] antes de decidirse a favor dos Aliados a partir de xullo de 1918 en adiante.^[67] Aínda que Estados Unidos declarara a guerra a Alemaña na primavera de 1917, non sufrirían as súas primeiras baixas ata o 2 de novembro de 1917,^[68] momento no que o presidente Wilson aínda estaría esperando evitar o envío de grandes continxentes de tropas á guerra.^[69] As forzas rusas estaban distraídas pola recente revolución rusa e o crecente apoio á facción bolxevique, pero a República Rusa de Aleksandr Kerenskii permaneceu na guerra e só se retirou despois da etapa final da revolución o 7 de novembro de 1917.^[70]

Motivación |

Historiografía |

Avi Shlaim di que hai dúas principais escolas de pensamento sobre as orixes da Declaración Balfour:^[57] unha representada por Leonard Stein^[71] e a outra por Mayir Vereté.^[72] Sinala que Stein non chega a conclusións claras, que se sobreentende na súa narración que a declaración foi causada pola actividade e a habilidade dos sionistas; mentres que, segundo Vereté, foi polo traballo dos pragmáticos obstinados motivados polos intereses imperiais británicos no Medio Oriente.^[57] Gran parte da erudición moderna, sobre a decisión de emitir a declaración, céntrase no movemento sionista e as rivalidades dentro del,^[73] cun debate clave para saber se o papel de Weizmann foi decisivo ou se os británicos probablemente emitisen unha declaración similar en calquera caso.^[73] Máis recentemente, o historiador Martin Kramer ha argumentado que asegurar o asentimento dos aliados de Gran Bretaña (Francia e Estados Unidos) e do Vaticano, que controlaba moitos Lugares Santos cristiáns en Palestina, era unha condición previa necesaria da Declaración Balfour;^[74] e os ensaios de Gutwein, un xiro a unha vella idea, afirmando que o achegamento de Sykes aos sionistas era para perseguir unha axenda política radical en nome do goberno británico.^[ix]

Os cálculos xeopolíticos detrás da decisión de emitir a declaración foron debatidos e discutidos nos anos posteriores.^[75] Algúns historiadores sosteñen que a decisión do goberno británico reflicte o que James Gelvin chama «antisemitismo patricio», a sobreestimación do poder xudeu tanto en Estados Unidos como en Rusia.^[75] Ademais, os británicos pretendían evitar a previsible presión francesa para unha administración internacional.^[x]

Os británicos crían que expresar o seu apoio sería atractivo para os xudeus en Alemaña e particularmente en Estados Unidos, dado que dous dos asesores máis achegados de Woodrow Wilson eran coñecidos como ávidos sionistas;^{[xi][xii][80]} tamién esperaban animar o apoio da gran poboación xudía en Rusia.^[81]

Lloyd George, nas súas Memorias publicadas en 1939,^[l] unha lista de nove factores que motivaron a súa decisión como Primeiro Ministro para emitir a declaración,^[75] incluíndo a opinión de que unha presenza xudía en Palestina fortalecería a posición de Gran Bretaña sobre a canle de Suez e reforzaría o camiño cara o dominio imperial de Gran Bretaña na India.^[75] Lloyd George dixo á Comisión Real Palestina en 1937 que a declaración foi realizada «debido a razóns propagandísticas [...] en particular, a simpatía xudía confirmaría o apoio dos xudeus estadounidenses, e faría máis difícil para Alemaña reducir os seus compromisos militares e mellorar a súa posición económica na fronte oriental».^[m]

Aprobacións |

Abril a xuño: Discusións aliadas |

Segundo Schneer, Sykes tiña como obxectivo a mobilización do sionismo á causa da soberanía británica en Palestina para ter argumentos, para poñer a Francia en apoio dese obxectivo. Neste punto, os sionistas aínda ignoraban o acordo Sykes-Picot, aínda que tiñan as súas sospeitas. En canto aos árabes, citando a Stein (das notas de Sokolow da reunión), Schneer escribiu que Sykes dixo:

O Gabinete de guerra acordara previamente permitir que un destacamento de tropas musulmás francesas acompañase ás forzas británicas cando finalmente entrasen en Palestina. Os franceses elixiron a Picot como Alto Comisionado francés para o pronto territorio ocupado de Siria e Palestina. Os británicos designaron a Sykes como oficial político principal da Forza Expedicionaria Exipcia. O 3 de abril de 1917, Sykes reuniuse con Lloyd George, Curzon e Hankey para recibir as súas instrucións a este respecto, a saber, manter aos franceses do seu lado mentres premia por unha Palestina británica e «o Primeiro Ministro suxeriu que Sir Mark Sykes non debería comprometerse politicamente cos árabes, e particularmente ningún [compromiso] con respecto a Palestina».^[86]

No camiño cara a oriente, Sykes primeiro foi a Francia, chegando algúns días logo de Sokolow, quen mentres tanto se atopou con Picot e outros funcionarios franceses (segundo Schneer, cada un de parte de Sykes e de Picot, representando ao seu goberno respectivo, tratando de socavar o acordo Sykes-Picot a expensas do outro. «Os franceses están decididos a tomar a totalidade de Palestina», informou Sokolow a Weizmann) e logo convenceron ao Ministerio de Relacións Exteriores de Francia de aceptar para o seu estudo unha declaración de obxectivos sionistas, os seus «desiderata con respecto a facilidades de colonización, autonomía comunal, dereitos de lingua e o establecemento dunha compañía legalmente constituída xudía».^[87]

A posición francesa respecto de Palestina (e ao Levante) durante a preparación da Declaración Balfour foi ditada en gran parte polos términos do acordo Sykes-Picot e complicáronse a partir do 23 de novembro de 1915, ao aumentar a conciencia francesa das conversacións británicas co Xerife da Meca.^[88] A participación de Italia na guerra, guiada polo Tratado de Londres, conduciu finalmente ao Acordo de Saint-Jean-de-Maurienne en abril de 1917; nesta conferencia, Lloyd George suscitara a cuestión dun protectorado británico de Palestina e a idea «fora recibida moi friamente» polos franceses e polos italianos. O Gabinete de guerra, ao revisar esta conferencia o 25 de abril, «inclinouse á idea de que tarde ou cedo o Acordo de Sykes-Picot tería que ser reconsiderado [...] Non se deben tomar medidas nese momento sobre ese asunto».^{[89][xiii][o]}

Xuño e xullo: Decisión de preparar unha declaración |

Unha copia do borrador inicial da declaración, de Lord Rothschild, xunto coa súa carta de presentación, 18 de xullo de 1917, desde os arquivos do gabinete de guerra británico.

O 13 de xuño de 1917, o xefe do departamento de Asuntos do Medio Oriente do Ministerio de Relacións Exteriores, Ronald Graham, coñeceu que os tres políticos máis importantes (o Primeiro Ministro, o Ministro de Relacións Exteriores e o Subsecretario Parlamentario de Relacións Exteriores, Lord Robert Cecil) estaban todos a favor de apoiar ao Movemento Sionista;^[p] o mesmo día, Weizmann escribira a Graham para avogar por unha declaración pública.^[q]

O 19 de xuño, Balfour reuniuse con Lord Rothschild e Weizmann, e pediulles que presentaran unha fórmula para unha declaración.^[96]

Tras recibir o proxecto de declaración de Lord Rothschild presentado polo Ministerio de Relacións Exteriores o 18 de xullo, o asunto foi sometido a consideración formal do Gabinete.^[97]

Setembro e outubro: Consentimento estadounidense e aprobación do Gabinete de guerra |

Como parte das discusións do Gabinete de Guerra, buscáronse opinións de dez líderes xudeus «representativos». Os partidarios eran catro membros do equipo negociador sionista (Rothschild, Weizmann, Sokolow e Samuel), Stuart Samuel (o irmán máis vello de Herbert Samuel) e o rabino principal Joseph Hertz. Aqueles en contra eran Montagu, Philip Magnus, Claude Montefiore e Lionel Cohen.

A decisión de emitir a declaración foi tomada polo Gabinete de guerra británico o 31 de outubro de 1917. Esta decisión seguiu á discusión en catro reunións do Gabinete de guerra (incluída a reunión do 31 de outubro) durante o espazo dos dous meses anteriores.^[97] Solicitouse o consentimento do Presidente dos Estados Unidos durante o mesmo período.^[98]

Os funcionarios británicos pediron ao presidente Wilson as súas opinións sobre o asunto en dúas ocasións: primeiro o 3 de setembro, cando respondeu que o momento non era o adecuado; e máis tarde o 6 de outubro, cando estivo de acordo coa publicación da Declaración.^[98] Despois da entrada de Estados Unidos na guerra a comezos de abril, durante un mes (abril e maio de 1917), Balfour estivera en Estados Unidos na Misión Balfour e pasou moito tempo discutindo o sionismo co asesor de Wilson e líder sionista Louis Brandeis.^[r]

Con respecto ao Gabinete de guerra, para axudar ás discusións, a Secretaría do Gabinete solicitou aclaracións interministeriais, así como as opinións do presidente Woodrow Wilson e en outubro, presentacións formais de seis líderes sionistas e catro xudeus non sionistas.^[97]

Os extractos das actas destas catro reunións do Gabinete de guerra proporcionan unha descrición dos principais factores que os ministros consideraron:

• 
  3 de setembro de 1917: «Con referencia a unha suxestión de que se podería aprazar o asunto, [Balfour] sinalou que se trataba dunha cuestión na que o Ministerio de Relacións Exteriores estivera moi premido durante moito tempo. Había unha organización moi forte e entusiasta, máis particularmente nos Estados Unidos, que estaban ferventes neste asunto, e a súa crenza era que sería da axuda máis substancial aos aliados ter a dilixencia e o entusiasmo desta xente alistada no noso lado. Non facer nada era arriscarse a unha ruptura directa con eles, e era necesario afrontar esta situación».^[100]

• 
  4 de outubro de 1917: «[...] [Balfour] sinalou que o Goberno alemán estaba facendo grandes esforzos para captar a simpatía do Movemento Sionista. Este Movemento, aínda que contrario a unha serie de xudeus ricos neste país, tiña detrás del o apoio da maioría dos xudeus, en todo caso en Rusia e Estados Unidos, e posiblemente noutros países [...] O Sr. Balfour leu entón unha moi simpática Declaración do Goberno francés que fora transmitida aos sionistas, e afirmou que sabía que o Presidente Wilson era extremadamente favorable ao Movemento».^[101]

• 
  25 de outubro de 1917: «[...] o Secretario mencionou que estaba recibindo presións polo Ministerio de Relacións Exteriores para suscitar a cuestión do sionismo, cuxo arranxo cedo era considerado de gran importancia».^[102]

Acta do Gabinete de guerra británico, aprobando a emisión da declaración, 31 de outubro de 1917.

• 
  31 de outubro de 1917: «[Balfour] afirmou que chegara á conclusión de que todos estaban de acordo en que, desde un punto de vista puramente diplomático e político, era desexable que se fixese unha declaración favorable ás aspiracións dos nacionalistas xudeus. A gran maioría dos xudeus en Rusia e Estados Unidos, como, de feito, en todo o mundo, agora parecía ser favorable ao sionismo. Se puidésemos facer unha declaración favorable a tal ideal, deberiamos ser capaces de levar a cabo unha propaganda extremadamente útil tanto en Rusia como en Estados Unidos».^[103]

Redacción |

Autores e evolución do borrador |

A desclasificación dos arquivos do goberno británico permitiu aos investigadores compoñer o proceso de redacción da declaración. No seu amplamente citado libro de 1961, Leonard Stein publicou catro versións previas da declaración.^[104]

A redacción comezou coas directrices de Weizmann ao equipo redactor sionista nunha carta do 20 de xuño de 1917, un día despois do seu encontro con Rothschild e Balfour. Propuxo que a declaración do goberno británico debía afirmar:

Un mes despois da recepción da moi reducida versión do 12 de xullo de Rothschild, Balfour propuxo varias emendas técnicas.^[104] As seguintes versións incluíron varias emendas substanciais máis: a primeira delas propúxose a finais de agosto por Lord Milner –un dos cinco membros orixinais do gabinete de guerra de Lloyd George e ministro sen carteira^[xiv] –quen reduciu o alcance xeográfico de toda Palestina a simplemente "en Palestina"; a segunda foi tamén de Milner xunto a Amery a comezos de outubro, engadindo dúas "cláusulas de salvagarda".^[104]

Os autores subsecuentes debateron sobre quen era realmente o «autor principal». No seu libro publicado postumamente en 1981, The Anglo-American Establishment, Carroll Quigley, profesor de historia da Universidade de Georgetown, explicou a súa opinión de que o autor principal da declaración era Lord Alfred Milner^[xv] e, máis recentemente, William D. Rubinstein, profesor de Historia Moderna na Universidade de Aberystwyth, Gales, escribiu que o político conservador e pro-sionista Leo Amery, como Subsecretario do Gabinete de guerra británico en 1917, debería ser considerado o principal autor da declaración.^[110]

Versión final |

A versión final da carta enviada por Arthur Balfour a Lord Rothschild foi a seguinte:

Termos |

A versión acordada da declaración, unha sola oración de tan só 67 palabras,^[111] doi enviada nunha breve carta de Balfour a Walter Rothschild, para ser transmitida á Federación Sionista de Gran Bretaña e Irlanda o 2 de novembro de 1917.^[75] A declaración contiña catro cláusulas, das cales as dúas primeiras prometeron apoiar «o establecemento en Palestina dun fogar nacional para o pobo xudeu», seguidas de dúas «cláusulas de salvagarda»^[112][113] con respecto a «os dereitos civís e relixiosos das comunidades non xudías existentes en Palestina», e «os dereitos e o status político dos xudeus en calquera outro país».^[75]

Fogar nacional para o pobo xudeu vs. Estado xudeu |

A frase «fogar nacional» empregouse de xeito intencionado en lugar de «Estado» por oposición ao programa sionista dentro do gabinete británico,^[75] aínda que os principais arquitectos da declaración consideraron que un Estado xudeu xurdiría co tempo.^[xvii] O termo «fogar nacional» era intencionalmente ambiguo.^[116] Por exemplo, a expresión «fogar nacional» carecía de valor xurídico ou precedente no dereito internacional,^[75] polo que o seu significado non era claro en comparación con outros termos como «Estado».^[75]

Buscouse unha explicación da redacción na correspondencia que conduciu á versión final da declaración. Tras a discusión do borrador inicial, o secretario do Gabinete, Mark Sykes, reuniuse cos negociadores sionistas para aclarar os seus obxectivos. O seu informe oficial ao gabinete declarou categóricamente que os sionistas non querían «establecer unha República xudía ou calquera outra forma de Estado en Palestina ou en calquera parte de Palestina»,^[117] senón que preferían algunha forma de protectorado como estaba disposto no Mandato de Palestina.^[117]

Ao aprobar a Declaración Balfour, Leopold Amery, un dos secretarios do Gabinete de Guerra Británico de 1917-18, testificou baixo xuramento ante o Comité Angloamericano de Investigación en xaneiro de 1946, do seu coñecemento persoal que:

David Lloyd George, que era primeiro ministro no momento da declaración, dixo á Comisión Real Palestina en 1937 que se pensaba que Palestina podería converterse nunha Commonwealth xudía sempre e cando os xudeus «se houberan convertido nunha maioría definida dos habitantes».

Tanto a Organización Sionista como o goberno británico adicaron os seus esforzos a negar que a súa intención fora establecer un Estado durante as décadas seguintes, incluso no Libro Branco de 1922 de Winston Churchill.^[119] Porén, en privado, moitos funcionarios británicos estaban de acordo coa interpretación dos sionistas de que un Estado se establecería cando se alcanzara unha maioría xudía;^[120] en particular, nunha reunión privada celebrada o 22 de xullo de 1922 na casa de Balfour, Richard Meinertzhagen afirma que tanto Balfour como Lloyd George admitiron que un eventual Estado xudeu sempre fora a súa intención.^[121][s] Nótese, porén, que Meinertzhagen foi obxecto de críticas, notablemente por Brian Garfield, quen sinala: «el pretende que os seus extensos "diarios" eran expedientes de acontecementos mentres que estaban ocorrendo. Pero, de feito, son memorias, creadas e recreadas moito despois dos acontecementos, co retrospectiva do autor (e, con frecuencia, ficticias)».^[123]

Alcance do Fogar Nacional «en Palestina» |

A elección de declarar tal patria encontraríase «en Palestina» en lugar de «de Palestina» tampouco foi un accidente.^[xviii] Con respecto ao alcance do Fogar Nacional xudeu, o borrador inicial da declaración, contido nunha carta enviada por Rothschild a Balfour, referíase ao principio de que «Palestina debería ser reconstituída como o Fogar Nacional do pobo xudeu».^[124] No texto final, seguindo a emenda de Lord Milner, a palabra «reconstituída» foi eliminada e substituída por «en».^[125][126]

Deste xeito, este texto evitaba comprometer a totalidade de Palestina ao Fogar Nacional xudeu, resultando en controversias en anos futuros sobre o alcance previsto.^[125][107] Isto foi subsecuentemente clarificado polo Libro Blanco de Churchill de 1922, que escribiu que «os termos da declaración mencionada non contemplan que Palestina na súa totalidade debe converterse nun Fogar Nacional xudeu, senón que tal Fogar debe ser fundado ‹en Palestina›».^[127]

A declaración non incluía límites xeográficos para Palestina.^[128] Tras o final da guerra, tres documentos (a declaración, a correspondencia Hussein-McMahon e o acordo Sykes-Picot) convertéronse na base das negociacións para establecer os límites de Palestina.^[129]

Dereitos civís e relixiosos das comunidades non xudías en Palestina |

A primeira cláusula de salvagarda da declaración referíase á protección dos dereitos civís e relixiosos dos non xudeus en Palestina. A cláusula fora redactada xunto coa segunda salvagarda de Leo Amery en discusión con Lord Milner, coa intención de «ir a unha distancia razoable para reunirse cos obxectores, tanto xudeus como pro-árabes, sen menoscabar a substancia da declaración proposta».^[131][t]

Os «non xudeus» constituían o 90% da poboación de Palestina. Ronald Storrs, gobernador militar británico de Xerusalén entre 1917 e 1920, describiu que esta comunidade observara que «non foran nomeados como árabes, musulmáns ou cristiáns, senón agrupados baixo a negativa e humillante definición de "comunidades non xudías" e relegadas a condicións subordinadas».^[u] Tamén sinalouse que non había ningunha referencia á protección do «status político» ou os dereitos políticos destas comunidades, como existía na subseguinte salvagarda relativa aos xudeus noutros países.^[133][134] Esta protección foi frecuentemente comparada co compromiso coa comunidade xudía, e ao longo dos anos empregáronse unha variedade de termos para referirse a estas dúas obrigacións xuntas.^[w][x]

Balfour declarou en febreiro de 1919 que Palestina se consideraba un caso excepcional no que «deliberadamente e con razón nos negamos a aceptar o principio de autodeterminación»,^[y] aínda que considerou que a política proporcionaba autodeterminación aos xudeus.^[145] Avi Shlaim considera que esta é a «maior contradición» da declaración.^[57] Este principio de autodeterminación foi declarado en numerosas ocasións despois da declaración: os Catorce Puntos do presidente Wilson (xaneiro de 1918), a Declaración aos Sete de McMahon (xuño de 1918), a Declaración Anglo-Francesa (novembro de 1918) e o Pacto da Sociedade de Nacións (xuño de 1919), que estableceu o sistema de mandato.^[z] Nun memorando de agosto de 1919, Balfour recoñeceu a inconsistencia entre estas declaracións, e explicou ademais que os británicos non tiñan intención de consultar á poboación existente de Palestina.^[aa] Os resultados da Comisión estadounidense de Investigación King-Crane sobre a consulta á poboación local foron posteriormente suprimidos durante tres anos ata que se filtrou o informe en 1922.^[152] Os gobernos británicos subseguintes recoñeceron esta deficiencia, como o comité de 1939 encabezado polo Lord chanceler, Frederic Maugham, que concluíu que o goberno non fora «libre de dispoñer de Palestina sen ter en conta os desexos e intereses dos habitantes de Palestina»^[153] e a declaración de abril de 2017 da ministra británica de Relacións Exteriores, a baronesa Anelay, de que o Goberno recoñeceu que «a Declaración debería ter pedido a protección dos dereitos políticos das comunidades non xudías en Palestina, en particular o seu dereito á autodeterminación».^[ab]

Dereitos e status político dos xudeus noutros países |

Edwin Samuel Montagu, o único xudeu nunha posición de alto nivel no goberno británico,^[156] escribiu un memorando o 23 de agosto de 1917, onde declaraba a súa crenza en que: «A política do Goberno da Súa Maxestade é antisemita en resultado e proverá un punto de encontro para os antisemitas en cada país do mundo».

A segunda cláusula de salvagarda era un compromiso de que non se debería facer nada que puidese prexudicar os dereitos das comunidades xudías noutros países fóra de Palestina.

Os borradores orixinais de Rothschild, Balfour e Milner non incluíron esta salvagarda, que foi redactada xunto coa anterior a principios de outubro. Reflectía a oposición de membros influentes da comunidade anglo-xudía. A Comisión Conxunta Estranxeira da Xunta de Deputados dos Xudeus Británicos e a Asociación Anglo-Xudía publicaron unha carta en The Estafes o 24 de maio de 1917, titulada Views of Anglo-Jewry e asinada polos presidentes dos dúas organizacións, David Lindo Alexander e Claude Montefiore, mostrando a súa opinión sobre que «o establecemento dunha nacionalidade xudía en Palestina, fundada nesta teoría da inexistencia dunha patria, tería o efecto en todo o mundo de marcar aos xudeus como estraños nas súas terras natais e de socavar a súa posición duramente gañada como cidadáns e nacionais destas terras».^[157] Isto foi seguido a finais de agosto por Edwin Samuel Montagu, un influínte xudeu antisionista e Secretario de Estado para a India. Montagu, o único membro xudeu do gabinete británico, expresou a súa oposición declarando:

Lord Rothschild tomou a excepción á nova cláusula sobre a base de que presupoñía a posibilidade dun perigo para os non sionistas, o que negou.^[159]

Reacción |

A Declaración Balfour, publicada en The Times, 9 de novembro de 1917.

O texto da declaración foi publicado na prensa unha semana despois da súa firma, o 9 de novembro de 1917.^[160]

Acordo Sykes-Picot exposto |

O goberno tsarista foi unha parte menor no acordo Sykes-Picot e cando, despois da revolución, os bolxeviques publicaron o acordo nos diarios Izvestia e Pravda o 23 de novembro de 1917 e no The Guardian británico o 26 de novembro de 1917;^[161][162] «os británicos estaban avergonzados, os árabes consternados e os turcos encantados».^[163]

Os sionistas foran conscientes dos esbozos do acordo desde abril, e especificamente a parte relevante para Palestina, despois dunha reunión entre Weizmann e Sir Ronald Cecil, onde Weizmann deixou moi claras as súas obxeccións ao esquema proposto.^[164] Nunha reunión privada en Londres o 1 de decembro de 1918, o primeiro ministro francés Georges Clemenceau e Lloyd George aceptaron certas modificacións ao acordo Sykes-Picot, incluído o control británico de Palestina.^[165]

Reacción sionista |

A publicación da intención galvanizou ao sionismo, que finalmente obtivera un estatuto oficial. Publicouse por primeira vez nos periódicos o 9 de novembro e distribuíronse folletos polas comunidades xudías. Estes folletos foron lanzados desde o aire sobre as comunidades xudías en Alemaña e Austria, así como a zona de asentamento, que fora entregada ás Potencias Centrais despois da retirada rusa.^[166]

Weizmann argumentou que unha consecuencia de tal compromiso público por parte de Gran Bretaña, que facía do establecemento dunha patria xudía en Palestina un dos obxectivos de guerra dos Aliados, era que tería tres efectos: obrigaría a Rusia a manter a presión sobre Alemaña desde a Fronte Oriental, posto que os xudeu foran prominentes na revolución de marzo de 1917; reuniría á gran comunidade xudía en Estados Unidos para premer por un maior financiamento para o esforzo de guerra estadounidense, en curso desde abril dese ano; e, por último, que socavaría o apoio xudeu-alemán ao Káiser Guillerme II.^[167]

O sionismo americano aínda estaba na súa infancia; cara 1914 a Federación Sionista tiña un presuposto pequeno de arredor de 5000 dólares e só 12 000 membros, a pesar dunha poboación xudía estadounidense de tres millóns.^[xix] Porén, as organizacións sionistas tiveron éxito recentemente, despois dunha demostración de forza dentro da comunidade xudía estadounidense, na organización dun congreso xudeu para debater o problema xudeu no seu conxunto.^[xx] Isto chocou cos cálculos do goberno británico e francés sobre o equilibrio de poder dentro do público xudeu-estadounidense.^[xxi]

Na campaña do Sinaí e Palestina en curso, tanto Gaza como Iafa caeron varios días despois. Unha vez baixo a ocupación militar británica, foron posibles grandes transferencias de fondos e un gran esforzo comezou a drenar a terra pantanosa da val de Jezreel, cuxa redención como o graneiro de Palestina converteuse na prioridade dos colonos da terceira Aliá, provenientes principalmente de Europa Oriental.^[170]

A declaración estimulou un aumento involuntario e extraordinario no número de partidarios do sionismo estadounidense; en 1914, as 200 sociedades sionistas estadounidenses abarcaban un total de 7500 membros, que creceron a 30 000 membros en 600 sociedades para 1918 e 149 000 membros en 1919.^[xxi] Mentres que os británicos consideraron que a declaración reflectía un predominio previamente establecido da posición sionista no pensamento xudeu, foi a propia declaración a que posteriormente foi responsable da lexitimidade e o liderado do sionismo.^[xxii]

En agosto de 1919, Balfour aprobou a solicitude de Weizmann de nomear na súa honra ao primeiro asentamento da posguerra no Mandato de Palestina, «Balfouria».^[172][173] Pensábase que sería un modelo de asentamento para a futura actividade xudía-estadounidense en Palestina.^[174]

O 24 de abril de 1920, Lloyd George pediu a Herbert Louis Samuel, parlamentario sionista cuxo memorando de 1915 enmarcara o inicio das discusións do gabinete británico, actuar como o primeiro gobernador civil da Palestina británica, en substitución da anterior administración militar que gobernara a zona desde laa guerra.^[175] Pouco despois de tomar o cargo en xullo de 1920, deu unha lectura na sinagoga Hurva en Xerusalén, que, segundo as súas memorias, levou á congregación dos anciáns colonos a sentir que o «cumprimento da antiga profecía podería por fin estar ao alcance».^[ac][177]

Desde 1918 ata a segunda guerra mundial, os xudeus do Mandato de Palestina celebraron o día de Balfour como unha festa nacional anual o 2 de novembro.^[178] As celebracións incluíron cerimonias nas escolas e outras institucións públicas e artigos conmemorativos na prensa hebrea.^[178]

Oposición en Palestina |

O xornal árabe palestino máis popular, Filastin (La Palestine), publicou un editorial de catro páxinas dirixido a Lord Balfour en marzo de 1925.

A comunidade cristiá e musulmá local de Palestina, que constituía case o 90 % da poboación, opúxose firmemente á declaración.^[114] Como o describiu o filósofo palestino-americano Edward Said en 1979, percibiuse que se facía: «(a) por unha potencia europea, (b) sobre un territorio non europeo, (c) nun plano desprezo tanto da presenza e os desexos da maioría nativa residente nese territorio, e (d) tomaban a forma dunha promesa sobre este mesmo territorio a outro grupo estranxeiro».^[xxiii]

Segundo a Comisión King-Crane de 1919, «Ningún oficial británico, consultado polos comisionados, cría que o programa sionista podería ser levado a cabo excepto pola forza das armas».^[180] Unha delegación da Asociación Musulmá-Cristiá, encabezada por Musa al-Husayni, expresou a súa desaprobación pública o 3 de novembro de 1918, un día despois do desfile da Comisión Sionista que conmemoraba o primeiro aniversario da Declaración Balfour.^[181] Entregaron unha petición asinada por máis de 100 notables a Ronald Storrs, o gobernador militar da Administración do Territorio Inimigo Ocupado (OETA):

O grupo tamén protestou contra o feito de que se levaran novas «bandeiras brancas e azuis con dous triángulos invertidos no medio»,^[183] sinalando á atención das autoridades británicas as graves consecuencias de calquera implicación política ba elevación das bandeiras.^[183] Máis tarde ese mes, no primeiro aniversario da ocupación de Iafa polos británicos, a Asociación Musulmá-Cristiá enviou un memorando e unha petición extensos ao gobernador militar, que protestaba unha vez máis sobre calquera formación dun Estado xudeu.^[184]

Resposta árabe en xeral |

En xeral, no mundo árabe, a declaración foi recibida coma unha traizón os entendementos británicos da guerra con eles.^[167] O xerife da Meca e outros líderes árabes consideraron a declaración como unha violación dun compromiso anterior feito na correspondencia McMahon-Hussein a cambio de lanzar a Rebelión árabe.^[57]

Tras a publicación da declaración, os británicos enviaron ao comandante David George Hogarth para ver a Hussein en xaneiro de 1918 coa mensaxe de que a «liberdade política e económica» da poboación palestina non estaba en cuestión.^[56] Hogarth informou que Hussein «non aceptaría un Estado xudeu independente en Palestina, nin se me instruíu para advertilo que tal estado era contemplado por Gran Bretaña».^[185] Hussein tamén tivera coñecemento do acordo Sykes-Picot, cando foi filtrado polo novo goberno bolxevique en decembro de 1917, mais bastáronlle os dous telegramas insinceros de Sir Reginald Wingate, que substituíra a McMahon como Alto Comisionado de Exipto, asegurándolle que os compromisos británicos cos árabes seguían sendo válidos e que o acuerdo Sykes-Picot non era un Tratado formal.^[56]

A continua inquietude árabe polas intencións dos Aliados tamén levou durante 1918 á Declaración Británica aos Sete e a Declaración Anglo-Francesa, nas que se prometía «a completa e definitiva liberación dos pobos que durante tanto tempo foran oprimidos polos turcos, e a creación de gobernos e administracións nacionais que deriven a súa autoridade do libre exercicio da iniciativa e da elección das poboacións nativas».^[56][186]

Os representantes sionistas e árabes asinaron o acordo Faisal-Weizmann o 3 de xaneiro de 1919,^[187] un acordo de breve duración para a cooperación árabe-xudía no desenvolvemento dunha patria xudía en Palestina, que Faisal entendeu equivocamente como dentro dun reino árabe.^[ad] Faisal tratou a Palestina de xeito diferente na súa presentación na Conferencia de Paz o 6 de febreiro de 1919 dicindo «Palestina, en virtude do seu carácter universal, se deixa de lado para a consideración mutua de todas as partes interesadas».^[189][190] O acordo nunca foi implantado.^[ae]

A Santa Sé |

O diplomático sionista Nahum Sokolow recibiu unha audiencia sobre o asentamento xudeu en Palestina e o status dos Lugares Santos co papa Bieito XV a principios de maio. O papa expresou a súa simpatía xeral e o seu apoio ao desexo sionista de inmigración e colonización, restrinxido baixo o dominio otomán.^{[74][193][194][195][xxiv]}

Coa publicación da Declaración Balfour e a entrada británica en Xerusalén o 9 de decembro, o Vaticano reverteu a súa anterior actitude de simpatía cara o sionismo e adoptou unha postura de oposición mantivo durante algún tempo.^[198]

Resposta das Potencias Centrais |

Inmediatamente despois da publicación da Declaración Balfour, producíronse respostas tácticas das Potencias Centrais.^[199] Dúas semanas despois da declaración, Ottokar von Czernin, ministro austríaco de Relacións Exteriores, concedeu unha entrevista a Arthur Hantke, presidente da Federación Sionista de Alemaña, prometendo que o seu goberno influiría sobre os turcos unha vez que rematara a guerra.^[200] O 12 de decembro, o Gran Visir otomán, Talaat Pasha, concedeu unha entrevista ao periódico alemán Vossische Zeitung,^[200] publicada o 31 de decembro, e posteriormente publicada no xornal xudeu-alemán Jüdische Rundschau o 4 de xaneiro de 1918,^[200][201] na que se referiu á Declaración como «une blague» (un engano) e prometeu que baixo o dominio otomán «todos os desexos xustificables dos xudeus en Palestina poderían encontrar o sue cumprimento» suxeitos á capacidade de absorción do país.^[200] Esta declaración turca foi aprobada polo Ministerio de Relacións Exteriores alemán o 5 de xaneiro de 1918.^[200] O 8 de xaneiro de 1918, para avogar por un maior progreso, formouse unha sociedade xudeu-alemá, denominada Unión de Organizacións Xudías Alemás para a Protección dos Dereitos dos xudeus do este (VJOD).^[af][202]

Despois da guerra, o Tratado de Sèvres foi asinado polo Imperio otomán o 10 de agosto de 1920.^[203] O tratado disolveu o Imperio otomán, obrigando a Turquía a renunciar á soberanía sobre gran parte do Medio Oriente.^[203] O artigo 95 do tratado incorporou os termos da Declaración Balfour con respecto á «administración de Palestina, dentro dos límites que determinen as Principais Potencias Aliadas».^[203] Dado que a inclusión da Declaración Balfour no tratado non afectou ao status xurídico da Declaración Balfour nin do Mandato, tampouco tivo efecto cando o tratado de Sèvres foi substituído polo Tratado de Lausana, que non incluía ningunha referencia á declaración.^[204]

En 1922, o teórico antisemita alemán Alfred Rosenberg, na súa principal contribución á teoría nazi sobre o sionismo, Der Staatsfeindliche Zionismus (Sionismo, o Inimigo do Estado), acusou aos sionistas alemáns de traballar por unha derrota alemá e apoiar a Gran Bretaña para a implantación da Declaración Balfour, nunha versión da lenda da puñalada polo lombo.^[ag]

Estados Unidos |

En 1922, o Congreso estadounidense amparou oficialmente o apoio deste país a través da aprobación da Resolución Lodge-Fish,^{[98][207][208]} a pesar da oposición do Departamento de Estado.^[209]

Davidson sostén que o presidente Wilson e o Congreso non fixeron caso aos valores democráticos, en favor do «romanticismo bíblico»,^[210] cando endosaron a declaración e apuntan a un lobby pro-sionista, que estaba activo nun momento en que non se escoitaba ao pequeno número de árabes estadounidenses non organizados.^[210]

Evolución da opinión británica |

Aínda que non conduciron a nada, durante 1917 e 1918 os turcos fixeron as ofertas informais da paz aos británicos. Na segunda e terceira semanas de novembro de 1917, logo da firma da Declaración Balfour, o Gabinete de Guerra considerou que términos podería ofrecer para dividir o Imperio otomán. Tanto Milner como Smuts estaban dispostos a deixar a Palestina baixo a soberanía nominal otomá e este punto de vista, apoiado por Lloyd George, prevaleceu ata sobre as objeciones do Ministerio de Relacións Exteriores e Lord Curzon.^[211]

En outubro de 1919, Lord Curzon sucedeu a Balfour como Ministro de Relacións Exteriores. Curzon opúxose á Declaración Balfour antes da súa publicación e, polo tanto, decidiu seguir cunha política acorde coa súa «estreita e máis prudente [interpretación] en lugar da máis ampla interpretación».^[212][ah] Despois do nomeamento de Bonar Law como Primeiro Ministro a fins de 1922, Curzon escribiu a Law que consideraba a declaración como «o peor» dos compromisos de Gran Bretaña no Medio Oriente e «unha contradición sorprendente dos nosos principios publicamente declarados».^[213][ai] Curzon fora membro do Gabinete de 1917 que aprobara a declaración, e segundo Sir David Gilmour, Curzon fora «a única figura importante no goberno británico nese momento que previu que a súa política levaría a décadas de hostilidade árabe-xudía».^[213]

En agosto de 1920, o informe da Comisión Palin, a primeira dunha longa serie de Comisións de Investigación sobre a cuestión de Palestina durante o período do Mandato,^[214] afirmou que «a Declaración Balfour [...] é sen dúbida o punto de partida de todo o problema». A conclusión do informe menciona tres veces a Declaración Balfour, afirmando que «as causas da alienación e exasperación dos sentimentos da poboación de Palestina» inclúen:

• Incapacidade para conciliar a política de autodeterminación dos Aliados coa Declaración Balfour, dando lugar a unha sensación de traizón e intensa inquietude polo seu futuro;^[215]


• malentendido do verdadeiro significado da Declaración Balfour e o esquecemento das garantías alí determinadas, debido á retórica solta dos políticos e ás declaracións e escritos esaxerados de persoas interesadas, principalmente sionistas;^[215] e


• a indiscreción e agresión sionista desde a Declaración Balfour agravan tales temores.^[215]

A opinión pública e gobernamental británica volveuse cada vez menos favorable ao compromiso que se fixo coa política sionista. En febreiro de 1922 Churchill telegrafou a Samuel, que para entón fora nomeado Alto Comisionado para Palestina, pedindo recortes no gasto e sinalando:

Tras a publicación do Libro Branco de Churchill en xuño de 1922, a Cámara dos Lores rexeitou un Mandato de Palestina que incorporara a Declaración Balfour por 60 votos contra 25, tras unha moción impulsada por Lord Islington.^[218][219] A votación demostrou ser soamente simbólica pois foi anulada por unha votación na Cámara dos Comúns despois dun pivote táctico e unha variedade de promesas feitas por Churchill.^[218][xxv] A redacción da declaración incorporouse así no Mandato británico para Palestina, un instrumento legal que creou o Mandato británico de Palestina co propósito explícito de poñer en vixencia a declaración.^[222] A diferenza da propia declaración, o Mandato era xuridicamente vinculante para o Goberno británico.^[222]

Impacto a longo prazo |

A declaración tivo dúas consecuencias indirectas: a aparición dun estado xudeu e o estoupido dun conflito entre árabes e xudeus por todo o Oriente Medio.^{[223][167][224][225][226][227]} A Declaración foi descrita como o «pecado orixinal» con respecto ao fracaso de Gran Bretaña en Palestina^[228] e por eventos máis amplos nesa rexión.^[229] A partir de 1920, comezou o conflito intercomunitario no Mandato de Palestina, que se ampliou no rexional conflito árabe-israelí, a miúdo referido como o «conflito máis intratable» do mundo.^{[230][231][232]} O conflito árabe-israelí nun sentido máis amplo desenvolveuse principalmente entre 1948 e 1973, pero continúa hoxe en día, principalmente na forma do conflito israelí-palestino máis localizado. A participación de Gran Bretaña neste asunto converteuse nunha das partes máis polémicas da historia do seu Imperio, e danou a súa reputación no Medio Oriente por xeracións.^[xxvi] Segundo Elizabeth Monroe, «medida soamente polos intereses británicos, [a Declaración] foi un dos maiores erros da súa historia imperial».^[233]

O estudo de 2010 de Jonathan Schneer concluíu que debido a que a elaboración da declaración caracterizouse por «contradicións, enganos, malas interpretacións e ilusións», a declaración plantou dentes de dragón e «produciu unha colleita asasina, e seguimos colleitando aínda hoxe».^[xxvii] A pedra fundacional para o Israel moderno fora posta, pero a predición de que isto sentaría as bases para unha harmoniosa cooperación árabe-xudía resultou ser unha ilusión.^{[236][xxviii]} Despois da revolta árabe de Palestina de 1936-1939, a Cámara dos Comúns aprobou o Libro Branco de 1939^[xxix] e, aínda que esta política durou ata que os británicos renunciaron ao Mandato en 1948, tan só serviu para resaltar a dificultade fundamental para cumprir coas obrigacións do Mandato.

Escritorio de Lord Balfour, no Museo da Diáspora Xudía, en Tel Aviv.

A declaración tamén tivo un impacto significativo nos xudeus religiosos, con algúns vendo a súa vinda como unha providencia divina; isto estimulaba ao sionismo relixioso e desalentaba o tradicional antisionismo relixioso.^[xxx]

O documento |

O documento foi presentado no Museo Británico en 1924 por Walter Rothschild. Na actualidade consérvase na Biblioteca Británica, que se separou do Museo Británico en 1973, como Additional Manuscripts number 41178.^[240] Entre outubro de 1987 e maio de 1988 foi prestado polo Reino Unido para a súa exhibición na Knesset, en Israel.^[241] O goberno israelí comezou negociacións para obter un segundo préstamo en 2018, con plans de exhibir o documento na Sala da Independencia.^[241]

Notas |

Notas de apoio de fontes primarias

Notas explicativas e perspectivas académicas

Referencias

Véxase tamén |

A Galipedia ten un portal sobre: Israel

Bibliografía |

Obras especializadas

Traballos xerais

Obras das partes involucradas

Ligazóns externas |

• 
  Debate sobre o Centenario da Declaración Balfour na Cámara dos Comúns do Reino Unido (en inglés)
  


• 
  The Guardian: The contested centenary of Britain's 'calamitous promise' (en inglés)
  

Conflito árabe-israelí

Participantes	Persoeiros	Conflitos	Diplomacia / Propostas de paz
Primarios: Estados e autoridades: Exipto Iraq Israel Xordania Líbano Palestina/ Estado de Palestina Arabia Saudita Siria Iemen Organizacións: Liga Árabe Partido Baaz Al-Fatah Hamás Consello Lexislativo Hesbulá FPLP PIJ OLP Antigos participantes: Exército da Guerra Santa Man Negra Haganah Irgun Lehi Exército do Líbano do Sur Mandato de Palestina Outros: Estados: Canadá Francia Alemaña Irán Noruega Rusia Reino Unido Estados Unidos Organizacións: Unión Europea ONU Antigas organizacións: Unión Soviética República Árabe Unida	Lester B. Pearson Hosni Mubarak Gamal Abdel Nasser Anwar Sadat Joschka Fischer Mahmoud Ahmadinejad Ali Khamenei Mohammad Khatami Ruhollah Khomeini Faisal I de Iraq Saddam Hussein Ehud Barak Menachem Begin David Ben-Gurion Moshe Dayan Levi Eshkol Golda Meir Benjamin Netanyahu Ehud Olmert Shimon Peres Yitzhak Rabin Ariel Sharon Chaim Weizmann Abdullah II de Xordania Hussein I de Xordania Hassan Nasrallah Fouad Siniora Mona Juul Johan Jørgen Holst Terje Rød-Larsen Mahmoud Abbas Yasser Arafat Salam Fayyad Marwan Barghouti Ismail Haniya Amin al-Husayni Khaled Mashal Ahmed Yassin Folke Bernadotte Hafez al-Assad Bashar al-Assad Idi Amin Arthur Balfour Ernest Bevin Madeleine Albright Ralph Bunche George W. Bush Jimmy Carter Bill Clinton Henry Kissinger Dennis Ross Cyrus R. Vance	1920 Revoltas de Palestina 1921 Revoltas de Iafa 1929 Revoltas de Palestina 1936–1939 Gran Revolta Árabe 1947 Revoltas de Xerusalén 1948 Guerra árabe-israelí 1953 Operación Shoshana 1956 Guerra de Suez 1967 Guerra dos Seis Días 1968–1970 War of Attrition 1972 Masacre dos Xogos Olímpicos de Múnic 1972 Operación Cólera de Deus 1973 Operation Spring of Youth 1973 Guerra do Yom Kippur 1975–1990 Guerra civil libanesa 1976 Operación Entebbe 1978 Operación Lintani 1979 Revolución iraniana 1981 Operación Ópera 1982 Guerra do Líbano 1982–2000 Conflito do Líbano do Sur 1985 Operación Perna de Madeira 1987–1990 Primeira Intifada 1991 Guerra do Golfo 1993 Operación Contabilidade 1996 Operación Uvas da Ira 2000–2005 Intifada de Al-Aqsa 2002 Operación Defensive Shield 2004 Operación Arco da Vella 2004 Operación Días de Penitencia 2006 Conflito de Gaza e Israel 2006 Conflito do Líbano e Israel 2007 Batalla de Gaza 2008-2009 Operación chumbo fundido 2014 Operación Marxe Protectora	Carta de Cambon Declaración de Balfour de 1917 Acordo Faiçal-Weizmann de 1919 Conferencia de San Remo de 1920 Libro Branco de Churchill de 1922 Libro Branco de 1939 Plan da ONU para a partición de Palestina de 1947 Declaración de independencia de Israel Resolución 194 da Asemblea Xeral da ONU de 1948 Acordos de armisticio de 1949 Carta Nacional Palestina de 1964 Resolución de Khartoum de 1967 Resolución 242 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 338 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 339 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 350 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 425 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Acordos de Camp David de 1978 Resolución 446 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Tratado de Paz exipcio-israelí de 1979 Resolución 452 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 478 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 497 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Acordos israelo-libaneses do 17 de maio de 1983 Conferencia de Madrid de 1991 Acordos de Oslo de 1993 Tratado de Paz xordano-israelí de 1994 Acordos de Wye River de 1998 Cume de Camp David de 2000 Cume de Taba de 2001 Iniciativa árabe de paz de 2002 Plan para a Paz de 2002 Resolución 1559 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 1583 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Cume de Sharm el-Sheikh Summit de 2005 Plan de retirada unilateral israelí Documento dos prisioneiros palestinos de 2006 Resolución 1701 do Consello de Seguridade das Nacións Unidas Resolución 67/19 da Asemblea Xeral das Nacións Unidas