Skip to main content

Lava Cuntenutu Discrizzioni | Suddivisioni di i lavi | A sulidificazioni di i lavi basaltichi | Urighjina di u terminu | Raffritamentu | Noti | Da veda dinò | Fonti | Menu di navigazione

Giulugia


magmavulcanicucrosta terrestramagmavapori acquosuacqua hjjuvaniliCO2COSO2SO3Cl2N2elementi raritissutropichiriulogichirocci igneigugliidomiculati piruclastichibasaltichiFrancescu SeraoVesuviurocci effusivirocci intrusiviussidianagranitu












Lava




À prupositu di Wikipedia






Jump to navigation
Jump to search




Una funtana di lava Pahoehoe alta 10 metri.




Lava emissa da una spaccatura vulcanica in l'Isula di Hawaii.


A Lava hè u nomu chì hè datu à u magma vulcanicu dopu ch'eddu hà persu i gasi è l'altri cumpunenti vulatili sottu prissioni chì l'incicciavani. U terminu "lava" si rifirisci sii à a roccia à u statu fusu chì esci in seguitu à un'eruzioni, sii à listessa roccia una volta ch'edda s'hè sulidificata dopu u raffriddamentu.




Cuntenutu





  • 1 Discrizzioni


  • 2 Suddivisioni di i lavi


  • 3 A sulidificazioni di i lavi basaltichi


  • 4 Urighjina di u terminu


  • 5 Raffritamentu


  • 6 Noti


  • 7 Da veda dinò


  • 8 Fonti




Discrizzioni |


A brusca diminuzioni di a prissioni, à u passaghju in ambienti esternu à a crosta terrestra, pruvucheghja un disgasamentu di u magma: i gasi, disciolti à l'iniziu in suluzioni, subiscini una ripintina evapurazioni, siparandu si da u fusu magmaticu chì, dopu à a variazioni di a cumpusizioni chimica, si trasforma in lava.
I gasi libarati da u prucessu di disgasamentu sò u vapori acquosu (chì inghjinireghja l'acqua hjjuvanili), CO2, CO, SO2, SO3, Cl2, N2 è i elementi rari.


A lava hà una tampiratura chì và da i 600 à i 1200 gradi Celsius. Bench'edda sii abbastanza viscosa, finu à 100.000 volti a viscusità di l'acqua sicondu a cumpusizioni, pò scorra par grandi distanzi prima di raffrità si è sulidificà si, in funzioni di i so prubità tissutropichi è riulogichi.[1][2] A lava, sulidifichendu si, forma rocci ignei effusivi.



Suddivisioni di i lavi |


I lavi si distinguini in:



  • granitichi o aciti o sialichi, s'eddi ani un tinori altu di silicia


  • andesitichi o neutri, s'eddi ani un tinori mediu di silicia


  • basaltichi o basichi o femichi, s'eddi ani un bassu tinori di silicia

Mentri i lavi basaltichi sò pocu viscosi è righjunghjini a superficia, quiddi granitichi tendini à sulidificà si in a camara magmatica di u vulcanu, furmendu strutturi com'è guglii, domi è cupuli di ristagnu, o à essa espulsi incù viulenti splusioni chì poni dà urighjina à i culati piruclastichi.



A sulidificazioni di i lavi basaltichi |




Neck vulcanicu di basaltu culunnari (Hoggar).


I lavi basaltichi poni, sulidifichendu si, purtà à multiplici strutturi sicondu a vilucità incù a quali si rinfrescani è i carattaristichi di l'ambienti:


  • lavi à corda, ditti ancu Pahoehoe (veni à dì "petri chì si pò camminà annantu") da i pupulazioni hawaiani. Si tratta di lavi molti basichi chì scorrini à fiuma, un stratu sopra l'altru. U più supirficiali si sulidificheghja, mentri i sottustanti, scurrendu, l'incurvani. Sulidifichendu si, sò rispunsevuli di a forma di i cusidditti vulcani à scudu.

  • blocchi curiacei, ditti ancu lava AA (veni à dì "petri chì ùn si pò micca camminà annantu"[3]) da i pupulazioni hawaiani. Si tratta di lavi basichi, ma menu rispettu à quiddi à corda. U stratu chì raffritendu si sulidificheghja hè più spessu è quiddi sottustanti inveci di incurvà lu u spezzani.

  • basalti culunnari, quandu i magmi basaltichi, sulidifichendu si in cundizioni ipuabissali, formani ampii prismi culunnari par cuntrazzioni termica di a massa raffritata, com'è quiddi prisenti in Islanda, in l'Irlanda di u Nordu, in i "neck" vulcanichi purtati à u scupartu da l'erusioni in l'Hoggar, in Sardegna, in Cicilia (Voli di l'Alcantara) è in u Venetu (com'è in a cava di Montecchio Maiori).


  • lavi à cuscinu (pillow-lavas), quandu a lava esci fora à grandi prufundità in u mari, raffredda viluciamenti, ma i gasu sgorgani libarendu si moltu pianu.


Urighjina di u terminu |


A parola "lava" hà urighjina da u latinu "labes" chì significheghja caduta, sculisciamentu. U so prima usu, culligatu incù l'uscita di magma, prubabilamenti hè quiddu chì si trova in un brevi scrittu di Francescu Serao, chì riguarda l'eruzioni di u Vesuviu avvinuta frà u 14 maghju è u 4 ghjugnu 1737[4].



Raffritamentu |


A lava raffritendu si dà urighjina à petri, ditti rocci effusivi oppuri rocci intrusivi. Un asempiu di u prima gruppu hè l'ussidiana è di u sicondu u granitu.



Noti |



  1. Errore Lua in package.lua alla linea 80: module 'Modulo:Citazione/Suggerimenti' not found.


  2. Errore Lua in package.lua alla linea 80: module 'Modulo:Citazione/Suggerimenti' not found.


  3. prubabilamenti unumatupeicu


  4. Francescu Serao, Storia di l'incendiu di u Vesuviu accadutu in u mesi di maghju di l'annu MDCCXXXVI, Riali Accademia di i Scenzi Fisichi è Matematichi di Napuli, Stamperia di Novello de Bonis, Napuli, 1738


Da veda dinò |


  • Domu di lava

  • Magma


Fonti |


'Ss'articulu pruveni in parti o in tutalità da l'articulu currispundenti di a wikipedia in talianu.









Ricacciatu da "https://co.wikipedia.org/w/index.php?title=Lava&oldid=336483"










Menu di navigazione



























(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.104","walltime":"0.131","ppvisitednodes":"value":147,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":736,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":0,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":3,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":1497,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 50.015 1 -total"," 99.84% 49.936 2 Template:Cita_web"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.012","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":932100,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1275","timestamp":"20190614234605","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"Lava","url":"https://co.wikipedia.org/wiki/Lava","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q40157","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q40157","author":"@type":"Organization","name":"Contributori ai progetti Wikimedia","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2009-01-03T14:10:35Z","dateModified":"2014-05-20T20:11:14Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/01/Pahoeoe_fountain_original.jpg"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":268,"wgHostname":"mw1275"););

Popular posts from this blog

Wikipedia:Vital articles Мазмуну Biography - Өмүр баян Philosophy and psychology - Философия жана психология Religion - Дин Social sciences - Коомдук илимдер Language and literature - Тил жана адабият Science - Илим Technology - Технология Arts and recreation - Искусство жана эс алуу History and geography - Тарых жана география Навигация менюсу

Bruxelas-Capital Índice Historia | Composición | Situación lingüística | Clima | Cidades irmandadas | Notas | Véxase tamén | Menú de navegacióneO uso das linguas en Bruxelas e a situación do neerlandés"Rexión de Bruxelas Capital"o orixinalSitio da rexiónPáxina de Bruselas no sitio da Oficina de Promoción Turística de Valonia e BruxelasMapa Interactivo da Rexión de Bruxelas-CapitaleeWorldCat332144929079854441105155190212ID28008674080552-90000 0001 0666 3698n94104302ID540940339365017018237

What should I write in an apology letter, since I have decided not to join a company after accepting an offer letterShould I keep looking after accepting a job offer?What should I do when I've been verbally told I would get an offer letter, but still haven't gotten one after 4 weeks?Do I accept an offer from a company that I am not likely to join?New job hasn't confirmed starting date and I want to give current employer as much notice as possibleHow should I address my manager in my resignation letter?HR delayed background verification, now jobless as resignedNo email communication after accepting a formal written offer. How should I phrase the call?What should I do if after receiving a verbal offer letter I am informed that my written job offer is put on hold due to some internal issues?Should I inform the current employer that I am about to resign within 1-2 weeks since I have signed the offer letter and waiting for visa?What company will do, if I send their offer letter to another company