Stabat Mater Índice Música | Artes plásticas | Texto da secuencia | Notas | Véxase tamén | Menú de navegación"Música para las 'Madres dolorosas'. ABC.es"Pasaxe da BibliaEl pasmo, una singular advocación marianaArquivadoEl llanto de la madre. Ocho siglos de Stabat Mater el Stabat MaterThe ultimate Stabat Mater siteWorldCat20712158516010612v00639984182689-9081993404
Mitoloxía cristiáLocucións latinasTópicos literariosArteFormas musicaisMúsica clásica
latínhimnotropogregorianoInocencio IIIfranciscanoJacopone da Todiséculo XIIINaipregariaMaríaXesúsa crucifixiónliterariasmúsicacompositoresxénerosGiovanni Battista PergolesiGioachino RossiniGiovanni Pierluigi da PalestrinaJosquin des PrésLuigi BoccheriniJoseph HaydnAlessandro ScarlattiDomenico ScarlattiAntonio VivaldiGiacomo MeyerbeerFranz LisztGeorge HenschelAntonín DvořákGiuseppe VerdiKarol SzymanowskiFrancis PoulencIsidre JoverJosef RheinbergerKrzysztof PendereckiSalvador BrotonsArvo PärtPilar JuradoKarl Jenkinsartes plásticastemacristiáVirxeCristo crucificadoapóstoloXoánsete palabrasretablosviacrucisaLonginoPaixónIgrexaSinagogatumbatres MaríasResurrecciónmedievalrenacentistaiconográficaspinturabarrocaCrucifixiónSimon VouetRubensversostetrámetrostrocaicos
Stabat Mater
Saltar ata a navegación
Saltar á procura
Crucifixión de Cristo, por un mestre anónimo (cara a 1410), para o castelo de Pähl, hoxe no Museo Nacional Bávaro (Múnic).[1] Trátase dun exemplo de Stabat Mater nas artes plásticas.
Stabat Mater ("Estaba a Nai", en latín) é unha secuencia (himno ou tropo do Aleluia gregoriano) atribuída ao papa Inocencio III e ao franciscano Jacopone da Todi, e datada no século XIII. Comeza coas palabras Stabat Mater dolorosa ("estaba a Nai sufrindo"). Como pregaria, medita sobre o sufrimento de María, a nai de Xesús, durante a crucifixión do seu fillo.
Non se debe confundir co himno Stabat Mater Speciosa, atribuído ao mesmo autor, que narra o gozo de María polo nacemento do seu fillo.
Índice
1 Música
2 Artes plásticas
3 Texto da secuencia
4 Notas
5 Véxase tamén
5.1 Ligazóns externas
Música |
É unha das composicións literarias á que máis se lle puxo música: preto de 200 compositores de distintas épocas, xéneros, estilos e visión musical. As versións máis interpretadas son as de Giovanni Battista Pergolesi e Gioachino Rossini, pero hainas tamén de Giovanni Pierluigi da Palestrina, Josquin des Prés, Luigi Boccherini, Joseph Haydn, Alessandro Scarlatti, Domenico Scarlatti, Antonio Vivaldi, Giacomo Meyerbeer, Franz Liszt, George Henschel, Antonín Dvořák, Giuseppe Verdi, Karol Szymanowski, Francis Poulenc, Isidre Jover, Josef Rheinberger, Krzysztof Penderecki, Salvador Brotons, Arvo Pärt, Pilar Jurado e Karl Jenkins.[2]
Artes plásticas |
Relevo do trasepto dereito de San Nazaro Maggiore[3] de Milán, Bonino da Campione (século XIV).
"Calvario" da Ponte de Carlos, de Praga (1683-1714).
James Tissot (1886-1894) representa a escena desde o punto de vista oposto ao habitual, co que Cristo se ve de costas, semioculto pola cruz, a Virxe queda á dereita do espectador e San Xoán á esquerda.
Nas artes plásticas, Stabat Mater é un tema da arte cristiá que representa a Virxe de pé, á dereita de Cristo crucificado (é dicir, á esquerda do espectador), entanto que o apóstolo Xoán, tamén de pé, se representa á esquerda de Cristo (é dicir, á dereita do espectador), reproducindo a escena evanxélica durante a que Cristo pronunciou a terceira das "sete palabras": Muller, aquí tes o teu fillo.[4]. Aquí tes a túa nai (Xoán, 19: 26-27).[5][6] É habitual que se dispoña a escena como parte superior de retablos e coros altos, e conforma moitas das Crux triumphalis e é a estación número doce dos viacrucis.[7] As representacións máis xerais da escena (con inclusión dos dous ladróns, a lanzada de Longino, o Espasmo da Virxe[8] ou mesmo outras escenas da Paixón) adoitan recibir a denominación de "Calvario". Propúxose unha interpretación simbólica da Virxe como a Igrexa, e de San Xoán como a Sinagoga, enlazando esta escena coa da descuberta da tumba baleira, que converte as tres Marías nas primeiras testemuñas da Resurrección fronte á incredulidade dos apóstolos homes.[9][10]
As convencións compositivas do tema mantéñense esencialmente ao longo da pintura medieval e renacentista, malia se introduciren variacións iconográficas de moitas clases (se Cristo agoniza ou está xa morto, se as figuras están serenas ou expresan dor, ou se se inclúen outras figuras, que poden mesmo ser anacrónicas -santos posteriores, doadores, etc.-). En cambio, a partir da pintura barroca prefírense composicións menos ríxidas para a representación da Crucifixión e, mesmo cando as figuras principais baixo a cruz sigan sendo San Xoán e a Virxe, adoitan disporse de xeito distinto; por exemplo, xuntos ao mesmo lado, rompendo a simetría propia do modelo Stabat Mater (así o fan Simon Vouet ou Rubens), seguindo os precedentes de obras anteriores nas que o tema non é propiamente a escena na que Cristo se dirixe ao seu discípulo e á súa nai, senón outros momentos, como a lanzada, ou o desmaio da Virxe.
Texto da secuencia |
Os versos da versión latina están compostos en tetrámetros trocaicos.
Versión latina medieval[11]
| Tradución a galego[12]
|
Notas |
↑ Hochschloss Pähl. Na versión alemá da Wikipedia. [En alemán]
↑ GAVIRA, Susana. "Música para las 'Madres dolorosas'. ABC.es". [En castelán]
↑ Basilica di San Nazaro in Brolo. Versión italiana de Wikipedia. [En italiano]
↑ De Bles, Arthur (2004) [1925]. How to Distinguish the Saints in Art by Their Costumes, Symbols and Attributes. Kessinger Publishing. páxina 35. [En oinglés]
↑ Pasaxe da Biblia. Na web oficial do Vaticano. [En castelán]
↑ Jacinto Quirarte, The Art and Architecture of the Texas Missions, 2010. Páxina 181: "The Virgin Mary is most prominently shown in scenes of the Crucifixion, either in wall paintings or in arrangements of sculptures".
↑ Exemplos en Commons.
↑ Jiménez Rodríguez. El pasmo, una singular advocación mariana. ABC.es. [En castelán]
↑ O tema de "a Igrexa e a Sinagoga" vénse representando desde a Idade Media, habitualmente simbolizado en dúas imaxes femininas, unha delas cegada por unha venda.
↑ Juan Carmona, Iconografía cristiana: guía básica para estudiantes. Akal, Madrid, 2008, Páxina 118. [En castelán]
↑ Version de Analecta hymnica mediiaevi 1886-1922, 55 volume. A consolidation of the history and texts of hymns of the Catholic Church 500-1400. Vol. 54. Páxina 312. Difire nalgunhas estrofas da versión actualmente máis utilizada [1]
↑ Tradución a galego da presentada en castelán pola Conferencia Episcopal Española. [2] Arquivado 13 de abril de 2009 en Wayback Machine.
Véxase tamén |
Ligazóns externas |
http://www.stabatmater.info. Listaxe de máis de 400 Stabat Mater. [En inglés]- Fernández de Larrinoa, Rafael. El llanto de la madre. Ocho siglos de Stabat Mater el Stabat Mater. En scribd.com. [En castelán]
- <header> The ultimate Stabat Mater site. A musical journey through the ages. [En inglés]</header>
|
: Categorías:
- Mitoloxía cristiá
- Locucións latinas
- Tópicos literarios
- Arte
- Formas musicais
- Música clásica
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.260","walltime":"0.384","ppvisitednodes":"value":391,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":5933,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":32,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":7,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":5,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":6326,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":6,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 294.560 1 -total"," 76.26% 224.623 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 23.70% 69.805 1 Modelo:Listaref"," 16.42% 48.364 1 Modelo:Cita_web"," 2.41% 7.106 1 Modelo:Webarchive"," 0.72% 2.107 1 Modelo:Column-width"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.149","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":3429948,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1299","timestamp":"20190411213638","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":113,"wgHostname":"mw1332"););
