Coordenadas: 42°55′37″N 08°09′56″O / 42.92694, -8.16556

Arzúa
Alameda.
Situación
Xentilicio[1]	arzuán/arzuá
Xeografía
Provincia	Provincia da Coruña
Comarca	Comarca de Arzúa
Poboación	6.053 hab. (2018)
Área	155,4 km²
Densidade	38,95 hab./km²
Entidades de poboación	22 parroquias
Capital do concello	Arzúa
Política (2015)
Alcalde	Xosé Luís García López (Alternativa por Arzúa)
Concelleiros	PPdeG: 4 PSdeG-PSOE: 1 Outros: Alternativa por Arzúa 7, CxG 1
Eleccións municipais en Arzúa
Uso do galego[2] (2011)
Galegofalantes	79,60%
Na rede
concellodearzua.com
v c e

Arzúa é un concello da provincia da Coruña, pertencente á comarca de Arzúa. Segundo o IGE en 2018 tiña 6053 habitantes. O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é «arzuán»^[3].

Xeografía |

Limita cos concellos de Boimorto, Melide, Santiso, Vila de Cruces (provincia de Pontevedra), Touro, O Pino e Frades.

Demografía |

Cultura |

Toponimia |

Arzúa foi confundida coa cidade de Araduca, poboada por galaicos brácaros e situada preto do actual Porto, citada por Tolomeo na súa Xeografía do século II despois da era actual. Segundo Manuel C. Díaz y Díaz o topónimo tería orixe latina: argia, -mato-. En galego arxe, é palabra moi común na zona de Arzúa, Boimorto, Touro e Santiso, de certa profusión no noroeste peninsular do século VII. A orixe do actual nome de Arzúa estaría en argiola, zona máis ou menos extensa dominada por toxos, xestas, silveiras e carrasco. A forma máis antiga do nome de Arzúa sería Arçúa,(Arxúa en galego actual) co tempo castelanizaríase polo actual Arzúa^[4]. Segundo Fernández López, Arzúa viría de A-Re-Sua ou aream sudam ("espazo soleado"), Ara-súa. Asentamento romano agrícola, leira en renda ou propiedade ben orientada ao sol que medraría vinculada ao Camiño Primitivo ou á Vía XIX^[5].

Etnografía |

É tradición que as campás da igrexa de Santa María de Rendal, parroquia de Arzúa, posúen poderes curativos e son capaces de curar a dor de moas se os que a sufrían tanxían as campás collendo cos dentes o cabo do badalo o Sábado de Gloria. Tamén son curativas as augas da fonte de San Lourenso de Brandeso, noutrora moi nomeadas, estando indicadas para enfermidades da pel e úlceras crónicas ^[6].

Festas e celebracións |

Festa do queixo.

A feira de Arzúa celébrase os días 8 e 22. Existen outras concentracións feirais con asistencia pública importante, como a festa do queixo, de sona nacional, e que se realiza anualmente o primeiro domingo de marzo. As outras feiras que organiza o concello son:

• Mostra de Apicultura: a data de celebración é variable pero sempre ten lugar durante o mes de xaneiro.


• Feira do cabalo: 3 de xullo.


• Feira de artesanía: 22 de xullo.


• Primeira Feira dos Cans de Caza: último domingo de setembro.


• Segunda Feira de Cans de Caza: primeiro domingo de outubro.


• Feira do Capón: 22 de decembro.

A parte de feiras, no concello existen outras datas sinaladas que levan parella unha conmemoración, tal é o caso do Día das Letras Galegas, o Día da Galiza mártir ou o Día do Libro^[7]. En diferentes parroquias de Arzúa existen outras festas a destacar, como son:

• Festa do Roscón de Pascua: en Dodro o sábado de Pascua.


• Festa dos Botes: en Arzúa o segundo domingo de agosto.


• Xornadas do Pan: organizadas pola asociación Ánxel Casal, no meses de agosto e setembro e rotando polas distintas freguesías arzuás.


• Festa do Deporte: durante o mes de setembro.


• Festa do Emigrante: en Boente, os segundos mércores e xoves do mes de agosto.


• Festa das castañas: en Rendal, o 31 de outubro.

Outras celebracións son as tradicionais festas e romarías que se reparten durante todo o ano por tódolos currunchos das terras arzuás:

• San Sebastián, na Mella, o domingo seguinte ao 20 de xaneiro.


• San Vicente, en Burres o 23 de xaneiro.


• As Candeas, en Santa María de Arzúa o domingo seguinte ao 2 de febreiro (festa-exaltación do caldo galego).


• Domingo de Corredor : en Oíns o domingo anterior ao Entroido.


• Santa Cruz, en Branzá o 3 de maio e en Maroxo o 11 de setembro.


• Perpetuo Socorro, en Brandeso o 21 de maio.


• Corpus Christi,
  
  • en Arzúa, Branzá e Dodro, no mes de xuño (60 días despois do domingo de Pascua).
  
  
  • en Figueiroa o 27 de xuño.
  
  
  • en Viñós o 30 de xuño.
  
  
  • en Santo Estevo do Campo o primeiro domingo de xullo.
  
  
  • en Brandeso o 11 de agosto.
  
  
  • en Santa María de Arzúa o 14 de agosto.
  
  
  • en Tronceda o 16 de agosto.
  
  
  • en Oíns o domingo seguinte á Santa María.
  
  


• Santo Antonio, en Vilantime e Branzá o domingo seguinte ao 13 de xuño.


• San Xoán, en Santa María de Arzúa e en Dodro o 24 de xuño.


• San Pedro, en Pantiñobre o sábado seguinte ao San Xoán, en Vilantime os días 29 e 30 de xuño e en Lema e Viñós o 29 de xuño.


• San Paio, en Pregontoño e Figueiroa o 26 de xuño.


• Santa Margarida en San Martiño de Calvos de Sobrecamiño o segundo domingo de xullo.


• Nosa Señora do Carme,
  
  • en Viñós o do domingo seguinte ó 30 de xuño.
  
  
  • en Arzúa os días 16, 17 e 18 de xullo.
  
  
  • en Figueiroa o 1 de agosto.
  
  
  • en Santa María de Arzúa o domingo seguinte ó 15 de agosto.
  
  
  • en Pantiñobre o 27 de decembro.
  
  


• San Cristovo, en Dombodán os días 30 e 31 de xullo.


• Santa Marta, en Pantiñobre o primeiro sábado de agosto.


• San Lourenzo, en Brandeso o 10 de agosto.


• Santa María, en Santa María de Arzúa, Dodro, A Castañeda, Rendal, Tronceda e Viladavil o 15 de agosto e en Maroxo os días 15 de 16 de agosto.


• Festa do San Queremos, en Vilantime, o penúltimo sábado de agosto.


• 
  Festa da Mota na ermida da Mota en Santo Estevo do Campo. As festas da ermida son 24 de agosto (Mota Pequena), o 21 de setembro (Mota Grande) e o 28 de outubro, dedicados a San Bartolomé, San Mateo e San Simón respectivamente.


• San Salvador, en Santa María de Arzúa o segundo domingo posterior á Santa María.


• Romaría de Nosa Señora, no Viso o primeiro domingo de setembro.


• Virxe da Saleta, en Boente o terceiro sábado e domingo de setembro.


• San Cosme, en Oíns os días 24, 25 e 26 de setembro.


• Santo Cristo, en Branzá o último domingo de setembro.


• San Miguel, en Rendal o 29 de setembro.


• O Rosario, en Lema o primeiro domingo de outubro.


• Romaría de San Froilán, en Rendal o 5 de outubro.


• Romaría da Fonte Santa, en Lema o segundo domingo de outubro.


• San Martiño, en Calvos de Sobrecamiño os días 11, 12 e 13 de novembro.


• Santa Leocadia, en Branzá o 9 de decembro.


• Santo Estevo, en Santo Estevo do Campo e Pantiñobre o 26 de decembro.

Gastronomía |

Arzúa posúe unha denominación de orixe dos seus queixos Arzúa-Ulloa, un dos máis representativos de Galicia. Todos os anos, o primeiro domingo de marzo faise a festa do queixo.

Galería de imaxes |

• 
  

  

  
  

  
  

  Casa do concello
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  O ceo escurecendo en Arzúa
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Río a 3 km de Arzúa
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  A 3 km de Arzúa
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Corredoira
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  A ponte vella vista dende a de nova construción
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  A Ponte nova vista dende a vella
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Monumento ós gandeiros
  

  
  

  
  

Parroquias |

Lugares de Arzúa |

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Frades vexa: Lugares de Arzúa.

Notas |

Véxase tamén |

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Arzúa

Outros artigos |

• Queixo de Arzúa-Ulloa


• 
  Arzúa en OpenStreetMap.

v c e Concellos da comarca de Arzúa     Arzúa Boimorto O Pino Touro

v c e Galicia  · Concellos da provincia da Coruña Abegondo Ames Aranga Ares Arteixo Arzúa A Baña Bergondo Betanzos Boimorto Boiro Boqueixón Brión Cabana de Bergantiños Cabanas Camariñas Cambre A Capela Carballo Cariño Carnota Carral Cedeira Cee Cerceda Cerdido Coirós Corcubión Coristanco A Coruña Culleredo Curtis Dodro Dumbría Fene Ferrol Fisterra Frades Irixoa A Laracha Laxe Lousame Malpica de Bergantiños Mañón Mazaricos Melide Mesía Miño Moeche Monfero Mugardos Muros Muxía Narón Neda Negreira Noia Oleiros Ordes Oroso Ortigueira Outes Oza-Cesuras Paderne Padrón O Pino A Pobra do Caramiñal Ponteceso Pontedeume As Pontes de García Rodríguez Porto do Son Rianxo Ribeira Rois Sada San Sadurniño Santa Comba Santiago de Compostela Santiso Sobrado As Somozas Teo Toques Tordoia Touro Trazo Val do Dubra Valdoviño Vedra Vilarmaior Vilasantar Vimianzo Zas

Este artigo sobre concellos de Galicia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.  Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.