Este artigo trata sobre o Estado de Nova York. Para a cidade homónima véxase Nova York.

Estado de Nova York
State of New York

Bandeira Selo
Lema: Excelsior
Outros Estados dos EUA
Datos xerais
Capital	Albany
Maior cidade	Cidade de Nova York
Gobernador	David Paterson
Lingua oficial:	Ningún (o inglés de facto)
Área	141.205 km² (27)
- Terra	122.409 km²
- Auga	18.795 km² (13,3%)
Poboación (2000)
- Poboación	18 976 457 (3)
- Densidade	155,18 hab /km² (6)
Entrada na Unión
- Data	26 de xullo de 1788
- Orde	11º
Xeografía
Fuso horario	Leste: UTC-5/-4
Latitude	40°29'40"N a 45°0'42"N
Lonxitude	71°47'25"O a 79°45'54"O
Largo N-S	455 km
Ancho E-O	530 km
Altitude
- Altitude media	305 m
- Máis elevado	Mount Marcy[1] 1.629 m
- Menos elevado	Océano Atlántico[1] 0 m
Códigos e abreviacións
- USPS	NY
- ISO 3166-2	US-NY
Sitio web
[www.state.ny.us]

Nova York^[2] é un dos 50 estados de Estados Unidos, localizado na rexión Mid-Atlantic do país, ao nordeste do mesmo. A súa capital é Albany. É o maior centro financeiro e comercial do país, e o cuarto maior centro industrial dos Estados Unidos, por detrás de California, Texas e Ohio. Cos seus 19 millóns de habitantes, Nova York é o terceiro estado máis poboado dos Estados Unidos, detrás de California e Texas.

Non debe confundirse coa cidade homónima, a Cidade de Nova York, localizada no extremo sur do estado. Por iso, ao estado adóitaselle chamar Estado de Nova York. A Cidade de Nova York non é só a maior cidade do estado, cos seus 8,5 millóns de habitantes (preto da metade da poboación estatal), senón tamén a maior cidade dos EEUU.

O alcume de Nova York é Empire State (Estado do Imperio). Os historiadores cren que este alcume vén dun comentario feito por George Washington -unha vez comentou que Nova York era o centro do Imperio (americano). O lema do Estado é Excelsior, unha palabra latina que significa "Sempre Arriba", "Sempre no Cume" ou "Aínda Máis Alto".

Nova York foi colonizado orixinalmente polos neerlandeses, que chamaron á rexión Novos Países Baixos. Tamén fundaron un asentamento na illa de Manhattan, chamado Nova Ámsterdan. Cando Inglaterra capturou o Estado dos neerlandeses, os ingleses renomearon tanto ao Estado como á cidade localizada en Manhattan a Nova York. Nova York foi unha das trece colonias británicas que se rebelaron na Guerra de Independencia dos Estados Unidos. Neste estado tiveron lugar un terzo de todas as batallas da guerra.

Logo da guerra, Nova York pasou a ser o 11º Estado en entrar á Unión, o 26 de xullo de 1788. Converteuse no máis poboado do país por ao redor de 1810, aínda que foi excedido por California na década de 1960 e por Texas na década de 1990.

Historia |

Exploración e colonización europea |

Giovanni da Verrazzano

A rexión onde se atopa actualmente o Estado de Nova York estaba habitada por dous grupos de nativos americanos moito antes da chegada dos primeiros europeos á rexión. Estes grupos eran os iroqueses e os algonquinos, que eran rivais entre si. Os iroqueses estaban socialmente máis organizados que os algonquinos, e tiñan unha notable xerarquía política e social, ademais de que estaban máis avanzados militarmente.

O primeiro europeo en explorar a rexión onde actualmente está localizado o Estado de Nova York foi o explorador e navegante italiano Giovanni da Verrazzano, que exploraba en nome da corte francesa, e nomeou á rexión Nova Angulema (en francés Nouvelle Angoulême), en honra ao rei Francisco I de Francia. Alcanzou o río Hudson ao redor do ano 1524.

Mapa dos Novos Países Baixos (século XVII)

En 1609, o inglés Henry Hudson, que exploraba en nome dos Países Baixos, navegou río Hudson arriba, e oficialmente anexou a rexión aos neerlandeses. Aquela rexión pasaría a ser coñecida como Novos Países Baixos. Os neerlandeses fundaron varios postos comerciais na rexión, e estableceron relacións comerciais cos indíxenas iroqueses. En 1621, un grupo de mercantes neerlandeses crearon unha compañía, a Compañía Holandesa das Indias Occidentais. En 1624, o goberno neerlandés deu á Compañía Holandesa das Indias Occidentais todos os dereitos para comercializar cos Novos Países Baixos durante 24 anos. Aquel mesmo ano, enviouse unha primeira quenda de colonos, preto de 30 familias, á rexión, onde fundarían Fort Orange -que é a actual capital de Nova York, Albany.

En 1625, os neerlandeses fundaron unha vila, e iniciaron a construción dun forte, ambos na illa de Manhattan. Ambos foron chamados Nova Ámsterdan, sendo a vila a capital da colonia. A vila de Nova Ámsterdan desenvolveríase ata a que é a actualmente a cidade de Nova York. En 1626, o gobernador dos Novos Países Baixos da época, Peter Minuit, comprou toda a illa de Manhattan aos indíxenas que vivían na rexión mediante o intercambio de produtos que valían en total preto de 24 dólares. Durante os anos seguintes, os neerlandeses fundarían diversos asentamentos e vilas na rexión do actual Estado de Nova York.

En 1629, a Compañía Holandesa das Indias Occidentais decidiu acelerar o proceso de colonización dos Novos Países Baixos. Puxo en marcha un sistema de latifundios, mediante o ofrecemento de grandes extensións de terra aos membros da Compañía. Estes membros só continuarían sendo propietarios das súas terras se conseguían colonizar as súas parcelas cun certo número de colonos. A maioría fracasou en cumprir este obxectivo, pero un colono, Kiliaen van Rensselaer, alcanzou un grande éxito, colonizando as áreas onde actualmente se sitúan os condados de Albany, Columbia e Rensselaer. Grazas ao éxito de Rensselaer, este sistema, no que poucos latifundistas controlaban grandes leiras, e alugaban parcelas menores de terra aos granxeiros, que estaban obrigados a ceder unha porcentaxe dada das súas colleitas aos propietarios, persistiría ata a década de 1840, cando unha serie de revoltas puxeron fin a este sistema.

1664 - 1790 |

Peter Stuyvesant.

Durante as décadas de 1640 e 1650, numerosos colonos ingleses da colonia inglesa de Connecticut establecéronse en Long Island, parte do actual Estado de Nova York. Ao principio, as relacións entre os colonos ingleses e neerlandeses eran amigables. Con todo, estas foron deteriorándose rapidamente a finais da década de 1650. O rei Carlos II de Inglaterra decidiu conquistar os Novos Países Baixos, enviando unha frota naval en 1664, que botou o áncora na capital da colonia neerlandesa, Nova Ámsterdan. O entón gobernador dos Novos Países Baixos, Peter Stuyvesant, decidiu renderse sen resistencia.

Os Novos Países Baixos foron renomeados a Nova York polos ingleses, en homenaxe ao duque de York. O nome da vila de Nova Ámsterdan, pola súa banda, tamén sería cambiado a Nova York. Os franceses instalados en Nova Francia (que comprende actualmente o leste de Canadá) comezaron a interesarse polo norte da colonia inglesa de Nova York, ao redor de 1680. O explorador francés René Robert Cavelier de La Salle exploraría o norte de Nova York en 1669. En 1731, os franceses construíron un forte en Crown Point, no Lago Champlain, e reivindicaron o norte de Nova York. En 1689, desátase a guerra entre Inglaterra e Francia, e inmediatamente Nova York pasa a ser escenario de numerosas batallas entre os ingleses e os franceses. Estas batallas, que se coñecerían como como Guerra Franco-Indíxena, tiveron lugar entre 1689 e 1763. Os ingleses, cunha gran vantaxe numérica, e co apoio dos nativos algonquinos, derrotarían finalmente aos franceses, e capturarían Nova Francia, en 1763.

Un fito quilométrico da Boston Post Road, unha estrada que se construíu lentamente entre o século XVII e o século XVIII.

O control británico nas colonias de América do Norte era motivo de descontento entre a poboación do estado de Nova York. Na década de 1730, o xornalista John Peter Zenger criticou duramente ao goberno británico, e foi preso por iso. Con todo, o xurado, en 1735, considerou a Zenger inocente, alegando liberdade de prensa, o que supuxo unha gran vitoria para a prensa americana.

Os habitantes do Estado tampouco se sentían conformes cos impostos que gravaban os produtos fabricados nas colonias, nin coa autoridade dos xuíces ingleses, e Nova York foi unha das Trece Colonias británicas que se rebelaron contra o Reino Unido na Guerra de Independencia dos Estados Unidos. Durante aquela guerra, preto de 30.000 persoas leais a Inglaterra abandonaron a colonia. Nova York foi palco de varias batallas importantes, como a Batalla de Saratoga, aínda que a cidade homónima foi capturada inmediatamente a comezos da guerra polos británicos, que abandonarían a cidade só despois do fin da mesma.

O 9 de xullo de 1776, o congreso provincial de Nova York reuniuse en White Plains, aprobando definitivamente a Declaración de Independencia dos Estados Unidos de América, adoptada polo Congreso Continental cinco días antes, o 4 de xullo. Nova York ratificaría os Artigos da Confederación o 6 de febreiro de 1778.

O fin da Guerra da Independencia fixo posible desenvolver as terras que forman actualmente o oeste do Estado de Nova York, que ata entón non formaban parte de ningunha das antigas Trece Colonias. Nova York e Massachusetts reivindicaron a rexión. Polo Tratado de Hartford, de 1786, Nova York tería dereito á soberanía das terras, mentres que Massachusetts tería o dereito de adquirir as terras da rexión dos nativos americanos. Diversos grupos intentaron saltarse tratado, sen éxito. Un contrato de arrendamento de 999 anos asinado en 1787 foi rapidamente anulado polo Lexislativo de Nova York e de Massachusetts.

Compras de Phelps e Gorham.

O 1 de abril de 1788, a rexión foi vendida a Nathaniel Gorham e Oliver Phelps, de Massachusetts, por un millón de dólares, a ser pagados en tres partes anuais. Gorham e Phelps, con todo, só adquiriron os dereitos de propiedade logo de comprar estas terras dos nativos americanos que habitaban a rexión, e inmediatamente abriron negociacións cos nativos americanos da rexión, habendo adquirido así as terras ao leste do río Genessee dos nativos a través do Tratado de Buffalo Creek, o 8 de xullo daquel mesmo ano. Gorham e Phelps con todo, rapidamente entraron en dificultades económicas, e acordaron ceder as terras ao oeste do río Genessee a Massachusetts en 1790. O 12 de marzo de 1791, Massachusetts vendeu todas estas terras a Robert Morris, que, á súa vez, inmediatamente vendeunas á Holland Land Company. Polo Tratado de Big Tree, asinado en setembro de 1797, Morris compra as terras ao oeste do Genessee dos nativos americanos. En 1802, a Holland Land Company abriu unha oficina de vendas en Batavia, e iniciou a venda das terras da rexión a terceiros. A oficina aínda existe en tempos actuais, convertida en museo.

Mentres tanto, durante o proceso de planificación do sistema de goberno federal, Nova York opúxose á instalación dun goberno centralizado. Logo de intensas discusións entre Nova York e outros Estados (ou futuros Estados) americanos, sobre temas relacionados co goberno estadounidense, Nova York aceptou ratificar a Constitución dos Estados Unidos de América o 26 de xullo de 1788, pasando a ser o 11° Estado en formar parte da Unión. A Cidade de Nova York foi temporalmente a capital do país, de 1785 a 1790, que foi cando a capital nacional cambiouse permanentemente a Washington, DC. Na Cidade de Nova York, George Washington foi investido primeiro Presidente dos Estados Unidos.

1790 - 1900 |

A Estatua da Liberdade, inaugurada en Nova York en 1886, era moitas veces o primeiro que vían os inmigrantes que chegaban á cidade.

Nova York creceu rapidamente logo da independencia dos Estados Unidos, e en 1810, xa era o estado máis poboado do país, cunha poboación de 959.000 habitantes. Con todo, a Guerra de 1812 interrompeu temporalmente esta época de crecemento. As tropas británicas invadiron Estados Unidos, partindo de Canadá, e tiveron lugar algunhas batallas de pouca importancia no Estado. Con todo, Nova York continuou prosperando economicamente logo da guerra. Moitas persoas viñan doutras rexións do país, así como inmigrantes de Canadá, e moitos deles instaláronse no interior do estado. Así, por ao redor de 1820, Nova York xa tiña 1 380 000 habitantes. Despois do final da guerra, moitas persoas doutras partes do Estado ou do país pasaron a instalarse nas rexións fronteirizas, aínda despoboadas, ou pouco habitadas. En 1820, dunha poboación de 1 380 000 habitantes, preto duns 500.000 vivían no extremo occidental de Nova York, rexión fronteiriza anteriormente despoboada.

A construción do Canle de Erie fixo do estado de Nova York un gran centro de transportes, convertendo á Cidade de Nova York o maior centro portuario de América, excedendo a Boston e a Montreal. Non só a Canle fornecía acceso ao interior do estado, senón que tamén proporcionaba un atallo entre o Océano Atlántico e os Grandes Lagos, conectando o Lago Erie coa Baía de Nova York. Ao redor de 1850, Nova York xa era firmemente coñecido no país como o Empire State, e era o maior centro comercial, industrial e poboacional dos Estados Unidos.

En 1839, iníciase un gran movemento popular contra o sistema de latifundios e alugueiro de terras. Este sistema causou o endebedamento de moitos campesiños que cultivaban as terras dos latifundistas, xa que as porcentaxes da colleita que os primeiros debían entregar aos segundos eran moi altos -ao redor dun 60-70%. Durante a década de 1840, numerosos manifestantes, disfrazados de nativos americanos, atacaron estes latifundios. Este movemento, nos seus comezos só unha manifestación popular, logo converteuse unha gran forza política no Estado, e durante a década de 1840 e a década de 1850, ditos latifundios pasaron a ser fragmentados en granxas independentes de menor tamaño.

Gravado de tropas federais disparando á multitude, no motín de Nova York de 1863.

En 1861, desátase a Guerra Civil Americana. A maioría da poboación do Estado estaba en contra da escravitude. Moitas persoas, con todo, estaban contra do alistamento militar forzoso, imposto polo goberno estadounidense en 1863. En xullo daquel mesmo ano, déronse motíns populares durante catro días na Cidade de Nova York (os coñecidos como Draft Riots), causando preto de 500 mortos e máis de 1,5 millóns de dólares en danos. O motín tivo fin coa chegada de tropas militares americanas, que impuxeron a orde na cidade.

Da década de 1860 en diante, inmigrantes europeos -especialmente italianos, alemáns, irlandeses e polacos- comezaron a instalarse masivamente no estado, especialmente na Cidade de Nova York. Actualmente, os descendentes de italianos son o grupo étnico maioritario do estado.

1900 - Actualidade |

O 6 de setembro de 1901, o presidente William McKinley é asasinado na Exposición Panamericana de Buffalo. Theodore Roosevelt, que xa exercera de gobernador do Estado de Nova York en 1899 e 1900, e era o Vice de McKinley, asumiu a presidencia do país.

Nova York prosperou economicamente coa Primeira Guerra Mundial. As fábricas producían armamentos e outros materiais militares, e o porto de Nova York converteuse nun importante centro de envío de tropas dos Estados Unidos a Europa.

O Estado de Nova York foi o máis duramente alcanzado pola Gran Depresión, na década de 1930 -especialmente na Cidade de Nova York. A taxa de desemprego nas cidades creceu espectacularmente (un 30% ou máis), os salarios diminuíron, e houbo unha inmensa deflación de prezos -sen contar efectos secundarios, como a falta de vivenda, resultante da falta de pagamento dos alugueres, por exemplo. No campo, a situación non era mellor. Os granxeiros non tiñan diñeiro e as débedas acumulábanse.

O inicio da participación americana na Segunda Guerra Mundial acabou dunha vez cos efectos negativos da Gran Depresión, e inmediatamente o Estado volveu prosperar economicamente. Tras o fin da Segunda Guerra Mundial, constrúese a sede da Organización das Nacións Unidas na Cidade de Nova York, e esta alcanza o status de capital da economía mundial, posto que anteriormente correspondía á cidade inglesa de Londres. Co fin da guerra, e o inicio da Guerra de Corea en 1950, Nova York pasou a ser un dos maiores produtores de material bélico do país.

Durante o final da década de 1950, Nova York, nun programa conxunto coa provincia canadense de Ontario, iniciou a construción de numerosas presas no río San Lourenzo e no río Niágara. En 1959, inaugúrase o Canle de San Lourenzo, que permitía o tráfico seguro de barcos entre o Océano Atlántico e os Grandes Lagos. Durante a década de 1960, o sistema viario de Nova York pasou por unha grande expansión, e abríronse dúas novas grandes autoestradas interestatais, unha que ligaba Pensilvania con Canadá, e a outra que unía Albany coa provincia canadense do Quebec.

Ao redor da década de 1970, moitas fábricas do estado pecharon, mudándose a outros estados como California ou Texas, ou ata a outros países onde a man de obra era máis barata. Iso causou unha caída na poboación do estado. Aínda que, por outra banda, instaláronse novas fábricas, polo xeral de alta tecnoloxía, no estado de Nova York, na década de 1980, e a poboación do Estado volveu crecer novamente, en parte grazas á grande inmigración de hispanos e asiáticos, inmigración que continúa na actualidade.

Xeografía |

Mapa de Nova York.

O Estado de Nova York limita ao oeste co Lago Erie, ao norte co Lago Ontario, así como co Río Niágara e as provincias canadenses de Ontario e Quebec, ao leste cos Estados americanos de Vermont, Massachusetts e Connecticut, ao sueste co Océano Atlántico e ao sur con Nova Jersey e Pensilvania. Ademais, tamén limita co estado de Rhode Island, aínda que só a través dunha fronteira acuática.

No estado de Nova York localízase o único enclave extraterritorial internacional dentro dos Estados Unidos, a Sede da ONU.

A rexión sur do Estado de Nova York (constituída pola cidade de Nova York e os seus suburbios incluíndo a Long Island e a parte sur do val do río Hudson) pódese considerar o núcleo central dunha megalópole, unha supercidade que se estende desde Boston ata Washington, DC, chamada a miúdo BosWash. O Estado de Nova York está moi asociado coa cidade do mesmo nome, aínda que esta non é o seu único aspecto. O resto do Estado de Nova York está dominado por granxas, bosques, ríos, montañas e lagos. Unha das atraccións turísticas máis coñecidas de Nova York (así como dos Estados Unidos) son as Cataratas do Niágara, localizadas no noroeste do Estado, xunto á fronteira canadense.

Ao leste da Cidade de Nova York esténdese unha illa (chamada apropiadamente Long Island ("Illa Longa"), xa que ten unha lonxitude de aproximadamente 190 quilómetros) ocupada polos condados de Nassau e Suffolk. As árbores tiveron unha grande importancia ao longo da historia do Estado e da Cidade de Nova York, e contribuíron dun xeito importante á economía do estado. Actualmente, é posible ver árbores altas ata na área metropolitana de Nova York. Un deles, o Queens Giant, é a árbore máis alta e máis vello da rexión.

O litoral de Nova York ten preto de 204 quilómetros de extensión. Contando todas as rexións bañadas polo mar (baías, estuarios e illas oceánicas) este número aumenta a 2.977 quilómetros. Nova York conta con preto de 2.000 lagos e lagoas, e os seus bosques cobren aproximadamente a metade do Estado.

Rexións xeográficas |

O río Hudson.

As Cataratas do Niágara.

Podemos dividir a Nova York en oito rexións xeográficas distintas:

• As Chairas Costeiras do Atlántico localízanse no extremo sur do Estado, en Long Island e en Staten Island. Están localizada practicamente a nivel do mar, e caracterízanse polo seu terreo chairo e pouco accidentado. As Chairas Costeiras son as rexións máis poboadas do Estado. Nesta rexión, a pesca e a agricultura teñen moita importancia.


• As Chairas Hudson-Mohawk son vales que comprenden a maior parte do río Hudson. Teñen de 16 a 50 quilómetros de anchura, que proporcionan o único medio viable de transporte hidrográfico entre os Apalaches.


• A Meseta de Nova Inglaterra é unha rexión de serras e montañas baixas que se estende polo sueste do Estado, cortada polo tramo final do río Hudson. Nesta rexión que se localiza a Cidade de Nova York.


• Os Montes Adirondack localízanse ao norte do Estado. O seu formato é circular, cun diámetro de aproximadamente 160 quilómetros. Caracterízanse polo seu chan extremadamente antigo e resistente á erosión. Aquí localízase o punto máis alto do estado, o Mount Marcy, cos seus 1.629 metros de altitude. Outros 40 picos da rexión exceden a marca dos 1.200 metros de altura.


• As Serras Tug son unha área illada no Estado, unha meseta cuxo terreo é relativamente pouco accidentado, cunha altitude media de 120 a 200 metros por encima do nivel do mar. Están localizadas ao sur dos Montes Adirondack.


• As Chairas dos Grandes Lagos localízanse no noroeste do Estado, xunto ao Lago Erie e ao Lago Ontario. Aquí localízanse as famosas Cataratas do Niágara. Caracterízanse polo seu chan fértil, polo seu terreo moi pouco accidentado e polas súas baixas altitudes.


• As Chairas de San Lourenzo están localizadas no norte e no extremo nordeste do estado, ao longo do río San Lourenzo. O seu val ten preto de 28 quilómetros de ancho. Caracterízanse polo seu chan moi fértil, polo seu terreo moi pouco accidentado e polas súas baixas altitudes.


• A Meseta dos Apalaches cobre toda a porción suroeste de Nova York, e é a maior das rexións xeográficas do estado. A súa altitude é media, e varía entre 240 e 650 metros de altura. Caracterízase polo seu terreo rochoso e accidentado. É a rexión menos poboada do estado.

Clima |

O clima de Nova York é tépedo, aínda que os rigores do clima varían bastante, segundo a rexión. A temperatura media en inverno é de -10°C nos Montes Adirondack, e -1 °C na Cidade de Nova York. En verán, a temperatura media nos Montes Adirondack é de 19 °C, e de 23 °C na Cidade de Nova York.

A temperatura máis alta rexistrada no Estado foi de 42 °C, na cidade de Troy, o 22 de xullo de 1926.^[3] A menor temperatura rexistrada, sen contar o factor do vento, foi de -52 °C, en Old Forge, o 18 de febreiro de 1979.^[3]

A sarabia e as xeadas son comúns no Estado. Durante preto de 250 días ao ano, os Montes Adirondack son susceptibles ás xeadas, mentres que Long Island, durante só 100. A taxa de precipitación media anual do Estado é de 147 centímetros.

Demografía |

Densidade de poboación de Nova York

Segundo os datos do censo estimado de 2005, da Oficina do Censo dos Estados Unidos, Nova York tiña a terceira maior poboación (19 254 630 habitantes^[5]) de entre os 50 estados dos Estados Unidos, só por detrás de California e Texas. A súa poboación aumentou en 27.542 habitantes (ou o que é o mesmo, un 0,1%) con respecto ao ano anterior, e aumentou noutros 277.809 (1,5%) con respecto ao ano 2000.^[4]

O aumento demográfico desde o censo do 2000 débese a un crecemento natural de 527.876 persoas (1 345 482 nacementos menos 817.606 mortes) e unha migración neta de 334.093 persoas no estado. As migracións externas deron lugar a un aumento neto de 667.007 persoas, mentres que as migracións internas produciron unha perda neta de 502.155 persoas.

O Estado de Nova York alberga unha das poboacións máis heteroxéneas dos Estados Unidos -especialmente a Cidade de Nova York, posiblemente a cidade máis multicultural do mundo. En 2004, o 20,4% dos residentes en Nova York non naceran en Estados Unidos.

Nova York experimenta actualmente baixas taxas de crecemento natural. Isto débese principalmente á gran migración de habitantes do Estado en dirección ao sur e ao oeste dos Estados Unidos, á perda continua de postos de traballo, e ao alto custo de vida do Estado. As estimacións realizadas indican que Nova York perderá o posto de terceiro Estado máis poboado do país a favor de Florida, a finais da década de 2000.

A maioría da poboación de Nova York vive a unha distancia de dúas horas da Cidade de Nova York. Segundo os datos da Oficina do Censo do 1 de xullo de 2004, a Cidade de Nova York e os seus seis condados satélites pertencentes ao Estado de Nova York (Suffolk, Nassau, Westchester, Rockland, Putnam e Orange), contan en total cunha poboación de 12 626 200 habitantes, o 65,67% da poboación do estado.

Razas e etnias |

A composición racial do estado é a seguinte:

• 62,0% Brancos


• 15,9% Afroamericanos
  


• 15,1% Hispanos


• 5,5% Asiáticos


• 0,4% Nativos americanos
  


• 3,1% Dous ou máis razas

Distribución étnica de Nova York

Os cinco maiores grupos étnicos de Nova York son os afroamericanos (15,8%), os italianos (14,4%), os irlandeses (12,9%), os alemáns (11,1%) e os ingleses (6%).

Nova York alberga as maiores poboacións dominicanas (concentrada no Upper Manhattan) e portorriqueñas (concentrada no Bronx) do país. Brooklyn e o Bronx comprenden unha numerosa poboación de afroamericanos. Pola súa banda, Queens ten unha gran poboación de orixe latinoamericano, así como a maior poboación asiático-americana do estado.

O Censo do 2000 proporciona datos como cales son as etnias con máis presenza nun determinado condado. Os italoamericanos son maioría en Long Island e en Staten Island, seguidos polos irlandeses. Estes últimos conforman o maior grupo étnico en Manhattan, seguidos polos italoamericanos. Ambos os grupos teñen unha gran presenza en Albany e o centro-sur de Nova York. En cambio, en Buffalo e no oeste de Nova York, o maior grupo son os xermano-americanos. Para rematar, na punta setentrional do estado predominan os francocanadenses.

Pirámide de idades de Nova York (2000).

O Estado de Nova York posúe maior número de italoamericanos que calquera outro estado.

Pirámide de idades |

A distribución da poboación por idades en 2000 era:^[4]

• Menos de 5 anos: 6,5%


• Menos de 18 anos: 24,7%


• Máis de 65 anos: 12,9%

As persoas de sexo feminino compón aproximadamente o 51,8% da poboación de Nova York.

Relixión |

Catedral de San Patricio, Nova York.

Rede urbana |

Cidade de Nova York.

Albany.

Buffalo.

Rochester.

O Estado de Nova York está altamente urbanizado. Preto dun 84% da poboación do Estado vive en cidades, e aproximadamente un 92% da poboación do estado vive nunha das trece áreas metropolitanas de Nova York. Destas 13 áreas metropolitanas, tres delas teñen máis dun millón de habitantes: Nova York (que tamén é a cidade máis grande dos Estados Unidos, e comprende preto de dous quintos da poboación do estado), Buffalo e Rochester. Cinco cidades do Estado teñen máis de 100.000 habitantes: Nova York, Buffalo, Rochester, Yonkers e Syracuse.

Principais cidades |

• Nova York


• Buffalo


• Rochester


• Yonkers


• Syracuse


• 
  Albany (capital)


• Niagara Falls


• White Plains


• New Rochelle


• Mount Vernon


• Schenectady


• Utica


• Binghamton


• Ithaca


• Troy

Cidades de menor porte |

• Auburn


• Amsterdam


• Batavia


• Canandaigua


• Dunkirk


• Elmira


• Fulton


• Geneva


• Glen Cove


• Glens Falls


• Gloversville


• Hornell


• Middletown


• Mount Vernon


• Niagara Falls


• Peekskill


• Rensselaer


• Saratoga Springs

Economía |

Anverso dunha moeda de 25 centavos de dólar mostrando Nova York.

A bolsa de valores da cidade de Nova York é considerada a máis importante do mundo.

A Cidade de Nova York domina a economía do estado. É o principal centro bancario, financeiro e de telecomunicacións dos Estados Unidos, e tamén é a sede da New York Stock Exchange (NYSE) en Wall Street, Manhattan. A Oficina de Análise Económica (Bureau of Economic Analysis, BEA) do Goberno dos Estados Unidos estima o Produto Interior Bruto do estado en 2004 en 906.783 millóns de dólares.^[6] Isto colócao no terceiro posto de EE.UU., detrás de California e Texas. Se Nova York fose unha nación, figuraría como a 16ª maior economía do mundo, detrás de Corea do Sur. A economía de estado aumentou ese mesmo ano un 3,3%, un pouco máis lento que a taxa de crecemento de EE.UU (3,5%). En 2005, figuraba como o 25º estado de EE.UU. no que a rapidez do crecemento económico refírese. Tamén nese ano, o seu renda per cápita era de 40.507 dólares, o que supón un aumento do 5,9% en relación aos datos do ano pasado, o que o colocaba no 5º posto da nación (detrás de Maryland), e 8º no mundo (detrás de Irlanda). Os principais produtos de Nova York son o leite e os seus derivados, o gando (especialmente vacún), as verduras, os produtos de viveiros e as mazás. Por outra banda, entre as principais actividades e produtos industriais atópanse a prensa, os instrumentos científicos, os equipamentos eléctricos, a maquinaria e os produtos químicos.

Moitas das principais corporacións do mundo teñen as súas sedes en Manhattan ou no próximo Condado de Westchester. O estado tamén conta cun puxante sector industrial, onde podemos citar actividades talles como a fabricación de roupa, peles, pezas rodantes dos ferrocarrís e a ensamblaxe de autobuses. Certas industrias tamén se concentran no norte do estado, como a cerámica, os microchips e a nanotecnoloxía (Albany), e os equipamentos fotográficos (Rochester).

Existe unha certa actividade pesqueira comercial, non demasiado grande, que se localiza ao longo do litoral atlántico de Long Island. As principais capturas por valor son as ameixas, as lagostas, as luras e as sollas. Tamén se adoitaban pescar ostras nas augas de Nova York, aínda que na actualidade, estas só comprenden unha pequena parte do valor total de todo o marisco capturado. Quizais o aspecto máis coñecido do sector pesqueiro é o famoso Fulton Fish Market da cidade de Nova York, que distribúe non soamente a pesca de Nova York, senón toda clase de mariscos importados de todas partes do mundo.

A Unisphere da Feira Mundial de 1964, en Queens.

O sector da minería de Nova York concéntrase en tres áreas. A primeira sitúase preto de Cidade de Nova York, e especialízase nos materiales de construción para as obras da cidade, aínda que tamén comprende as minas de esmeril do Condado de Westchester, un de dous lugares de EE.UU. onde se extrae este mineral. A segunda área sitúase nos Montes Adirondack, e especialízase no talco, os granates industriais e o cinc. Cabe destacar que estes montes non forman parte do sistema dos Apalaches a pesar da súa posición, senón que pertencen estruturalmente ao Escudo Canadense, abundante en minerais. Na parte interior suroeste estado, na Allegheny Pleateau, atópase unha rexión de pozos. O principal e, case único, líquido que se extrae é a sal en forma de salmoira, aínda que tamén existen pequenas reservas de petróleo.

Nova York exporta unha ampla variedade de bens, talles como produtos alimenticios, produtos minerais, produtos elaborados, diamantes para cortar e pezas automobilísticas. En 2004, os 5 principais mercados de exportación de Nova York eran Canadá (30.200 millóns de dólares), o Reino Unido (3.300 millóns), Xapón (2.600 millóns), Israel (2.400 millóns) e Suíza (1.800 millóns). As principais importacións de Nova York son o petróleo, o ouro, o aluminio, o gas natural, a electricidade, os diamantes en bruto e a madeira.

Canadá sempre foi un importante socio económico de Nova York. Segundo os datos de 2004, o 23% das exportacións totais do estado foron a parar a Canadá. O turismo do norte comprende unha parte importante da economía do estado. Estímase que os canadenses gastaron nas súas visitas ao estado un total de 487 millóns de dólares en 2004. Crese que esta cifra aumentará debido á fortaleza do dólar canadense.

Agricultura |

Granxa leiteira próxima a Oxford, Nova York, xullo de 2001.

O Estado de Nova York é un líder agrícola, e figura entre os cinco primeiros estados de EE.UU. no que a produción de produtos agrícolas refírese. Entre estes destacan o leite, as mazás, as cereixas, as verzas (o estado é o maior produtor de verzas de EE.UU.), as patacas, as cebolas, o xarope de arce e moitos outros. Aproximadamente unha cuarta parte do estado está cuberta por granxas, e produciu 3.400 millóns de dólares en produtos agrícolas en 2001. A beira meridional do Lago Ontario proporciona a mestura correcta de chans e un microclima especial a moitos cultivos de mazás, cereixas, ameixeiras, peras e pexegos. No val do Hudson e cerca do Lago Champlain tamén se cultivan mazás. A beira meridional do Lago Erie e as ladeiras sur dos Finger Lakes contan con numerosos viñedos. Nova York é o terceiro produtor uva da nación, detrás de California, e o segundo maior produtor de viño por volume. En 2004, a industria vitivinícola de Nova York achegou 6.000 millóns de dólares á economía estatal. O estado conta con 120 km² de viñedos e 212 lagares, e produciu 200 millóns de botellas de viño en 2004.

Nova York sufriu fortemente os efectos das glaciacións ocorridas durante a Idade do Xeo, dando como resultado un chan profundo, fértil e tamén algo rochoso. As principais colleitas en fila que se cultivan son o feo, o millo, o trigo, a avea, a cebada, e a soia. Especialmente na parte occidental do estado, cultívase millo doce, chícharos, cenorias, cabaciñas, cogombros e outras verduras. Os vales do Hudson e do Mohawk son coñecidos polas seus cabazas e arandos. Os glaciares tamén deixaron numerosas áreas pantanosas, que drenáronse para obter terras ricas en humus que se utilizan para cultivar cebolas, patacas, apio e outras verduras. As granxas leiteiras son omnipresentes en gran parte do estado. O queixo é un produto moi importante, que adoitan producir as queixerías dos amish ou os menonitas. En Nova York cultívase unha gran variedade plantas con néctar, e é un importante estado produtor de mel. As abellas melíferas, aparte de producir mel, utilízanse tamén para a polinización de froitas e verduras. A maior parte dos apicultores comerciais son transhumantes, pois levan as súas colmeas aos estados do sur durante o inverno. A maioría das cidades contan con mercados de granxeiros que están abastecidos polos propios granxeiros locais.

Goberno e política |

Vista do Capitolio Estatal de Nova York, en Albany.

O principal oficial do Poder executivo de Nova York é o gobernador. Este é elixido polos electores do Estado para un mandato de ata catro anos de duración, e pode presentarse á reelección cantas veces queira. Outros tres oficiais (entre eles, o tenente gobernador) tamén son elixidos pola poboación para un mandato de catro anos de duración, e tamén poden presentarse ás eleccións cantas veces queiran. O gobernador é o responsable de elixir a varios oficiais do Executivo, entre eles ao Secretario de Estado e aos ministros de cada un dos 20 departamentos do Executivo de Nova York.

O Poder lexislativo do estado está constituído polo Senado e pola Asemblea. O Senado posúe un total de 61 membros, e a Asemblea, 150. Nova York está dividido en 61 distritos senatoriais e 150 distritos de Asemblea. Os electores de cada distrito elixen a un senador e a un membro da Asemblea, que representarán a devandito distrito no Senado e na Asemblea, respectivamente. O mandato dos senadores é de catro anos, e o dos membros da Asemblea, de dúas.

En 2002, introducíronse e discutiron preto de 16.892 leis no sistema Lexislativo do Estado de Nova York. Delas, só 693 foron aprobadas, o que representa unha porcentaxe de só un 4%, o menor do país. O sistema lexislativo de Nova York conta co maior número de traballadores asalariados, 3.428, máis que calquera outro estado dos Estados Unidos.

Edificio do Tribunal Supremo de Nova York.

O tribunal máis alto do Poder xudicial de Nova York é a Court of Appeals of New York, mentres que o segundo en importancia é o Tribunal Supremo de Nova York (o que resulta confuso para algunhas persoas de fóra de Nova York). O Estado está dividido en 12 distritos xudiciais. A poboación electoral de cada un destes distritos elixe a un número de xuíces (que varía segundo a poboación do distrito en cuestión). Estes xuíces son elixidos para actuar no Tribunal Supremo de Nova York. En total, son preto de 315 xuíces, cada un elixido pola poboación dos seus respectivos distritos para un mandato de ata 14 anos de duración. Ademais diso, o Estado conta con catro departamentos xudiciais, que son subdivisións do Tribunal Supremo. Cada condado ten ademais un Tribunal rexional.

Preto dun 60% dos orzamentos do goberno de Nova York xéranos impostos provinciais, mentres que o restante provén de orzamentos fornecidos polo goberno federal e de préstamos. En 2002, o goberno do Estado gastou 119.199 millóns de dólares, habendo xerado outros 104.534 millóns. A Débeda Pública do estado é de 89.856 millóns de dólares, a maior do país. A débeda per cápita é de 4.696 dólares, o valor dos impostos provinciais per cápita é de 2.261 dólares, e o valor dos gastos gobernamentais per cápita, de 6.230 dólares.

Constitución |

A actual Constitución de Nova York foi adoptada en 1864, mentres que a súa primeira constitución foi aprobada e ratificada en 1777. O Poder lexislativo de Nova York pode propor emendas á Constitución, e para ser aprobadas, necesitan obter o 67% dos votos de ambas as cámaras do Lexislativo e despois ser ratificadas por polo menos o 51% da poboación electoral, nun referendo. As emendas tamén poden ser propostas e introducidas por convencións constitucionais, que necesitan recibir polo menos a aprobación do 51% dos votos de ambas as cámaras do Poder Lexislativo e doutro 51% dos electores do estado nun referendo.

Desde a aprobación da última constitución estatal, en 1894, realizáronse máis de 194 emendas.

División administrativa |

Condados de Nova York.

Nova York está dividido en 62 condados, que inclúen os cinco condados que compón a cidade de Nova York. Fóra destes últimos, todos os condados do Estado son administrados a través de consellos de supervisores elixidos pola poboación dos seus respectivos condados. O termo de oficio destes oficiais varía de condado en condado. A responsabilidade destes condados é administrar os órganos xudiciais rexionais, realizar o mantemento de estradas e autoestradas, administrar os orzamentos do goberno do Estado para programas de asistencia social e económica, e administrar, en cidades menores, infraestruturas talles como parques, facultades, distritos escolares e sistemas de saneamento básico. Estas responsabilidades non existen nos cinco condados da Cidade de Nova York.

Ao contrario que a maioría de Estados americanos, unha town en Nova York non é unha cidade secundaria, senón unha municipalidade, que está á súa vez subdividida en cidades (cities), ou máis comunmente, en vilas, e rexións non incorporadas, estas últimas administradas directamente pola municipalidade. A maioría das cidades de Nova York adminístranas un alcalde e un Consello municipal, aínda que algunhas empregan só a un administrador, en lugar dun alcalde. Todas as vilas adminístranas un alcalde e un consello de administradores (trustees). Doutra banda, todas as municipalidades son administradas por un supervisor e por un Consello de municipalidade. O goberno da Cidade de Nova York ten maiores poderes, debido á gran poboación da cidade.

Política |

O Estado de Nova York apoiou fortemente aos candidatos demócratas nas eleccións presidenciais. O candidato á presidencia John Kerry gañou no Estado de Nova York por 18 puntos porcentuais en 2004, mentres que Al Gore obtivo unha marxe de vitoria aínda maior nas eleccións de 2000. A Cidade de Nova York é un dos principais centros demócratas (máis do 80 % da súa poboación é demócrata), cunha política liberal. Moitas das outras áreas urbanas do estado, como Albany, Ithaca, Buffalo, Rochester e Syracuse son tamén demócratas. Con todo, o norte de Nova York, e especialmente en áreas rurais, é xeralmente máis conservador que as cidades e tende a votar aos republicanos. As áreas suburbanas moi poboadas, como o Condado de Westchester e Long Island, normalmente son as que deciden o resultado dos comicios no estado e tenden a apoiar aos republicanos a nivel estatal e aos demócratas a nivel federal. Esta tendencia parece estar cambiando en últimas eleccións, xa que os demócratas están gañando máis peso en ambos os niveis.

Nova York ten unha importancia vital nas eleccións presidenciais dos Estados Unidos. Isto é porque conta con 33 votos electorais, máis que calquera outro Estado, fóra de California.

Educación |

Campus da Universidade Cornell, en Ithaca.

Todas as institucións educativas do Estado de Nova York deben seguir as regras e patróns impostos por dúas institucións: o Departamento de Educación de Nova York e a Universidade Estatal de Nova York, esta última creada polo Lexislativo do Estado en 1784. A pesar do seu nome, a Universidade Estatal de Nova York non é unha institución de ensino superior, senón un Consello composto por 16 rexentes, profesionais escollidos polo Lexislativo de Nova York para un mandato de ata 5 anos de duración, sen recibir ningún tipo de salario nin beneficios económicos por ser elixidos. Este Consello exerce un gran poder sobre calquera institución educativa do estado, así como a responsabilidade de distribuír os orzamentos para os diferentes establecementos educativos e administrar de forma descentralizada diversas facultades e universidades. Pola súa banda, os poderes e as responsabilidades deste Consello son reguladas polo Departamento de Educación de Nova York.

En Nova York, cada cidade principal (city) e cada condado, consta polo menos dun distrito escolar. Nas cidades, a responsabilidade de administrar as escolas é do distrito escolar municipal, mentres que nas rexións menos densamente poboadas, esta responsabilidade corre a cargo dos distritos escolares que operen no condado. Nova York permite a existencia de "escolas charter" -escolas públicas independentes, que non son administradas por distritos escolares, pero que dependen de orzamentos públicos para o seu sostenemento. A escolarización é obrigatoria para todos os nenos e adolescentes de máis de seis anos de idade, ata a conclusión da educación secundaria ou ata os quince anos de idade.

Biblioteca Pública de Nova York.

En 1999, as escolas públicas do Estado atenderon a preto de 2 888 000 estudantes, empregando aproximadamente a 202.100 profesores. Pola súa banda, as escolas privadas atenderon a preto de 475.900 estudantes, empregando aproximadamente a 37.200 profesores. O sistema de escolas públicas do Estado utilizou preto de 26.885 millóns de dólares, e o gasto das escolas públicas foi de aproximadamente 10.500 dólares por estudante. Preto dun 84,2% dos habitantes do estado con máis de 25 anos de idade ten no seu haber un diploma de graduado en educación secundaria.

A primeira biblioteca pública de Nova York foi fundada en 1754 na cidade homónima. Actualmente, ningún estado de EE.UU. ten máis bibliotecas públicas que Nova York. As miles de bibliotecas do estado atópanse administradas por 750 sistemas de bibliotecas públicas distintos, e moven anualmente unha media de 7,2 libros por habitante. Toda cidade, municipalidade e condado conta polo menos cunha biblioteca pública.

Transportes |

Enlace entre a I-287 e a I-87, á altura de Suffern.

A Ponte de Brooklyn.

Nova York é un dos principais centros ferroviarios e portuarios dos Estados Unidos. Localizado no centro da rexión máis densamente poboada da nación, o Estado de Nova York é unha das principais portas de entrada e saída dos Estados Unidos a outros países.

O Canle de Erie foi inaugurado en 1825. Conecta a rexión dos Grandes Lagos directamente co Océano Atlántico, ademais de facilitar o acceso entre a Cidade de Nova York e o interior do estado, e, grazas a el, o porto de Nova York converteuse no máis importante do continente. Se non fose construído, probablemente Montreal (Quebec, Canadá), entón un dos principais centros portuarios do continente, converteuse no maior centro portuario da costa atlántica de América do Norte. Actualmente, a Canle de Erie non ten a mesma importancia de outrora, xa que se viu superado polas estradas e as vías férreas, aínda que continúa sendo un atallo moi usado polas embarcacións que se desprazan entre o océano Atlántico e os Grandes Lagos.

Nova York está comunicado con Canadá mediante pontes localizadas sobre o río San Lourenzo e o Niágara, así como mediante liñas de ferrys entre Rochester e Toronto.

Nova York é un dos maiores centros aeroportuarios do país. O Aeroporto Internacional John F. Kennedy e o Aeroporto LaGuardia atenden a millóns de pasaxeiros cada ano. O Aeroporto Internacional de Buffalo, en Buffalo, tamén é outro aeroporto internacional moi dinámico. Outros aeroportos internacionais importantes son os de Albany, Rochester e Syracuse.

As cidades de Nova York, Albany, Búfalo e Rochester son importantes centros ferroviarios e viarios. Preto de 40 compañías ferroviarias diferentes fornecen servizos de transporte de carga, e Amtrak ofrece servizos de transporte de pasaxeiros por ferrocarril entre as principais cidades do Estado. Nova York conta con numerosas pontes, entre as que se atopa a Ponte Verrazano-Narrows, a ponte colgante máis longa do país, cun vano principal de 1.298 metros de longo, que conecta Staten Island con Brooklyn. Nova York, en 2002, comprendía 5.947 quilómetros de vías férreas. En 2003, o Estado tiña 182.055 quilómetros de estradas e autoestradas, dos cales 2.694 quilómetros formaban parte do sistema federal de autoestradas interestatais. Nova York é o único Estado americano que inviste máis no transporte público que nas vías públicas (rúas, estradas e autoestradas).

Vagón do Metro de Nova York.

Cidade de Nova York |

A Cidade de Nova York conta coa rede de transporte máis complexa e extensa dos Estados Unidos, cunha frota de 12.000 taxis amarelos,^[7] un tráfico de 120.000 ciclistas ao día,^[8] unha extensísima rede de metro, autobús e ferrocarril, enormes aeroportos, emblemáticas pontes e túneles, servizo de transbordador e ata un teleférico. Ao redor dun de cada tres usuarios de transporte público dos Estados Unidos e dous terzos dos usuarios de ferrocarril viven en Nova York e os seus suburbios.

Numerosas liñas ferroviarias entran e saen de Nova York, como o Long Island Rail Road, o Metro-North Railroad, o sistema Port Authority Trans-Hudson (PATH) e varias das liñas de tren da New Jersey Transit.

Medios de comunicación |

Sede da NBC, en Nova York.

O primeiro xornal do Estado, o New York Gazette, foi impreso por primeira vez en 1775, por William Bradford. Actualmente, Nova York é o líder nacional da industria xornalística. No Estado publícanse máis de 830 xornais, dos cales preto de 75 son diarios. Varios dos xornais máis coñecidos do país, e ata do mundo, imprímense na Cidade de Nova York. Entre eles atópanse o New York Times, o New York Post e The Wall Street Journal —que posúe a maior tirada diaria do país. No estado publícanse tamén preto de 2.300 revistas. Entre elas están as mundialmente famosas Newsweek, Time Magazine e Reader's Digest. A Associated Press tamén ten a súa sede na Cidade de Nova York.

A primeira cadea de radio do Estado de Nova York foi inaugurada en 1922, e a primeira cadea de televisión, en 1941, ambas na Cidade de Nova York. O primeiro sistema de transmisión transcontinental de radio foi establecido en 1926, pola NBC, na Cidade de Nova York. Esta cidade alberga as sedes de numerosas empresas de radiodifusión, talles como a National Broadcasting Company (NBC), a American Broadcasting Company (ABC), a Columbia Broadcasting System (CBS) e a Fox Broadcasting Company (Fox). Actualmente, Nova York ten preto de 381 cadeas de radio (das cales 134 son AM e 247 son FM) e 50 de televisión.

Cultura |

• Polo menos cinco navíos da Armada dos Estados Unidos foron bautizados en homenaxe ao Estado de Nova York. O 10 de setembro de 2004 iniciouse a construción do USS New York (LPD-21), o sexto navío en ser bautizado en homenaxe ao Estado. Unha parte do barco é dos cascallos do World Trade Center.

Símbolos do estado |

Estes son os símbolos do estado de Nova York:^[9][10]

• Alcume: Empire State
  


• Árbore: Arce azucreiro (Acer saccharum)
  


• Bebida: Leite
  


• Flor: Rosa
  


• Froita: Mazá
  


• Insecto: Maruxiña
  


• Lema: Excelsior (do latín: O máis alto)


• Mamífero: Castor (Castor canadensis)


• Música: I Love New York (Amo Nueva York)


• Paxaro: Sialia sialis
  


• Peixe: Troita de regato (Salvelinus fontinalis)
  


• Pedra preciosa: Granate
  


• Slogan: I Love New York (Amo Nova York)

Notas |

Véxase tamén |

Commons ten máis contidos multimedia sobre:  Nova York

Bibliografía |

• Klein, Milton M. The Empire State: A History of New York. Cornell University Press, 2001. ISBN 0-8014-3866-7
  

Ligazóns externas |

• Web oficial de turismo do Estado de Nova York


• Guía de Nova York


• Web oficial do estado de Nova York

v c e Divisións políticas dos Estados Unidos Estados Alabama Alasca Arizona Arcansas California Carolina do Norte Carolina do Sur Colorado Connecticut Dacota do Norte Dacota do Sur Delaware Florida Hawai Idaho Illinois Indiana Iowa Kansas Kentucky Luisiana Maine Maryland Massachusetts Míchigan Minnesota Mississippi Missouri Montana Nebrasca Nevada Nova Hampshire Nova Jersey Nova York Novo México Ohio Oklahoma Oregón Pensilvania Rhode Island Tennessee Texas Utah Vermont Virxinia Virxinia Occidental Washington Wisconsin Wyoming Xeorxia Distrito Federal Washington, D.C. Áreas insulares Guam Illas Marianas do Norte Porto Rico Samoa Americana Illas Virxes Estadounidenses Illas exteriores Illa Baker Illa Howland Illa Jarvis Johnston Atoll Kingman Reef Atol de Midway Illa Navassa Atol Palmyra Illa Wake