Tras dun golpe de estado a mans de Franco e despois de tres anos de guerra civil, o estado español viviría preto de 4 décadas de ditadura.

Un golpe de estado (do francés coup d'État,^[1]) ou putsch (do alemán) é a usurpación do poder vixente, violando e vulnerando a legalidade institucional nun Estado por parte dun grupo de persoas, xeralmente forzas armadas sublevadas ou sectores da sociedade non conformes co sistema de goberno ou co goberno mesmo.

Características e metodoloxía |

O golpe de estado en moitas ocasións termina co establecemento dunha ditadura, aínda que isto non sempre é así. O golpe de estado por definición prodúcese contra calquera goberno, autoritario ou non, e pode buscar instaurar calquera outro diferente, normalmente tamén autoritario. Con todo, o sentido despectivo fai que se utilice na maior parte das ocasións a referirse a intentos de instauración de ditaduras.

Este ataque á legalidade e soberanía dun país implica a retención dos organismos depositarios daquelas. Estes órgano poderían ser o Goberno ou o Parlamento, no caso de países democráticos, ou o rei ou ditador noutros sistemas de goberno distintos. Tamén é habitual o control dos medios de comunicación, a prohibición de calquera tipo de oposición e a suspensión do Estado de dereito, polo menos temporalmente.

Algúns^[quen?] diferencian o golpe de estado do pronunciamento militar baseándose en que este último procura cambiar o Goberno, pero sen levar a cabo unha usurpación nin derrocar o sistema vixente.

Algúns golpes de Estado do século XX |

Os golpes de Estado foron moi frecuentes durante os séculos XIX e XX ao longo de todo o mundo.

Na sección seguinte relaciónanse algúns dos golpes máis importantes do século XX e XXI.

• 
  1913: Golpe de estado de Victoriano Horta en México.


• 1913: Golpe de estado dos Mozos Turcos no Imperio Otomán.


• 
  1914: Golpe militar en Perú. Oscar R. Benavides derroca a Guillermo Billinghurst.


• 
  1919: Golpe de estado en Perú. Augusto B. Leguía e Salcedo derroca a José Pardo e Barreda.


• 
  1923: Errado golpe de estado de Adolf Hitler en Alemaña.


• 
  1923: Golpe de estado de Primo de Rivera en España.


• 
  1926: Golpe de estado de Jozef Pilsudski en Polonia.


• 
  1930: Golpe de estado na Arxentina. Derrocamento do goberno de Hipólito Yrigoyen (primeiro golpe de estado exitoso no devandito país).


• 
  1932: Errado golpe militar en España, protagonizado polo xeneral Sanjurjo, denominado «sanjurjada».


• 1932: Golpe militar en Chile. Implantándose a República Socialista de Chile.


• 
  1933: Golpe de estado de Gabriel Terra na República Oriental do Uruguai.


• 
  1935: Golpe de estado en Grecia.


• 
  1936: Golpe militar en España en contra do Goberno republicano, que deu inicio á guerra civil española. O bando sublevado, conducido por Francisco Franco, asumiu o control do país tras vencer no conflito en 1939.


• 
  1943: Golpe militar na Arxentina, encabezado por Arturo Rawson. Derrocamento do goberno de Ramón Castelo.


• 
  1944: Bulgaria co apoio do réxime soviético.


• 
  1947: Golpe de estado en Tailandia.


• 
  1948: Golpe militar en Perú. Manuel A. Odría derroca a José Luís Bustamante e Rivero.


• 
  1952: Golpe militar en Exipto.


• 
  1952: Golpe de estado en Cuba.


• 
  1953: Golpe militar en Colombia. Asume o xeneral Gustavo Rojas Pinilla quen será derrocado en 1957.


• 
  1954: Golpe militar en Paraguai. Asume o ditador Alfredo Stroessner quen se manterá no poder ata 1989.


• 
  1955: Golpe de estado na Arxentina. Derrocamento do goberno de Juan Domingo Perón.


• 
  1959: Golpe de estado en Cuba. Derrocamento da ditadura de Fulgencio Batista por tropas guerrilleiras dirixidas por Fidel Castro.


• 
  1960: Golpe militar en Turquía.


• 
  1961: Golpe do 16 de maio en Corea do Sur. Park Chung Hee asume como presidente.


• 
  1962: Golpe militar na Arxentina. Derrocamento do goberno de Arturo Frondizi
  


• 1962: Golpe militar en Perú. Ricardo Pérez Godoy derroca a Manuel Prado Ugarteche.


• 
  1963: Golpe militar en Vietnam do Sur. Derrocamento do goberno de Ngo Dinh Diem.


• 1963: Golpe militar en Ecuador.


• 1963: Golpe militar en Siria.


• 1963: Golpe de estado en Iraq, seguido por un segundo golpe.


• 
  1964: Golpe militar en Brasil. Derrocamento do goberno de Joao Goulart. Iníciase unha ditadura que durará ata 1985.


• 1964: Golpe militar en Vietnam do Sur. Derrocamento do goberno de Duong Van Minh.


• 
  1965: Golpe militar na República Democrática do Congo (Zaire), liderada por Mobutu Sese Seko
  


• 
  1966: Golpe militar en Ghana.


• 1966: Golpe militar na Arxentina. Derrocamento do goberno de Arturo Umberto Illia.


• 
  1967: Golpe militar en Grecia.


• 
  1968: Golpe de estado en Iraq. Establece o control do Partido Ba'ath.


• 1968: Golpe militar en Perú. Juan Velasco Alvarado derroca a Fernando Belaúnde Terry.


• 1968: Golpe militar en Panamá. O alto mando da Garda Nacional derroca a Arnulfo Arias.


• 
  1969: Golpe de estado en Libia. Muammar Al-Gadafi derroca o réxime monárquico.


• 
  1970: Golpe de estado en Bolivia, seguido rapidamente por un contragolpe dos izquierdistas.


• 
  1971: Errado golpe de estado en Marrocos (matanza de Sjirat )o 10 de xullo. Golpe militar en Turquía.


• 
  1973: Golpe de estado en Uruguai. Juan María Bordaberry disolve a Asemblea Xeral co apoio das Forzas Armadas. Iníciase unha ditadura que durará ata o 1 de marzo de 1985.


• 1973: Golpe de estado en Chile. Derrocamento do goberno de Salvador Allende e inicio do réxime militar.


• 
  1974: Golpe militar en Portugal.


• 
  1975: Golpe militar en Perú. Francisco Morais Bermúdez derroca a Juan Velasco Alvarado.


• 
  1976: Golpe militar en Ecuador.


• 1976: Golpe militar na Arxentina. Derrocamento do goberno de María Ronsel Martínez de Perón.


• 
  1979: Outubro, Golpe de estado en O Salvador.


• 1979: Golpe do 12 de decembro en Corea do Sur. Chun Doo-hwan asume a presidencia.


• 
  1980: Golpe militar en Turquía.


• 1980: Golpe de estado en Bolivia.


• 
  1981: Errado golpe de estado en España, maís coñecido polo, 23-F.


• 
  1991: Errado golpe de estado na Unión Soviética, contra Mijaíl Gorbachov.


• 
  1992: Auto-golpe en Perú. Alberto Fujimori disolve o Congreso da República.


• 1992: Errado golpe de estado en Perú, de Jaime Salinas Sedó en contra de Alberto Fujimori.


• 1992: Errado golpe de estado en Venezuela, de Hugo Chávez en contra de Carlos Andrés Pérez.


• 
  1997: Errado golpe de estado en Zambia.


• 
  1999: Golpe militar en Paquistán.


• 
  2000: Golpe militar en Fiji.


• 2000: Errado golpe militar no Perú, de Ollanta Humala en contra de Alberto Fujimori.

Golpes de Estado do século XXI |

• 
  2002: Errado golpe de estado en Venezuela contra Hugo Chávez.


• 2002: Errado golpe de estado en Costa do Marfil.


• 2002: Golpe militar en República Centroafricana.


• 
  2003: Golpe de estado en Mauritania.


• 2003: Golpe militar en San Tomé e Príncipe.


• 2003: Golpe militar en Guinea-Bissau.


• 
  2004: Golpe militar en Haití contra Jean-Bertrand Aristide.


• 
  2005: Errado golpe de estado en Perú, de Antauro Humala en contra de Alejandro Toledo Manrique.


• 2005: Golpe de estado en Mauritania.


• 
  2006: Errado golpe militar en Filipinas, contra de Gloria Macapagal-Arroio.


• 2006: Golpe de estado en Tailandia, levado a cabo polo Exército Tailandés contra o goberno do primeiro ministro.


• 2006: Golpe de estado en Fiji.


• 
  2009: Golpe de estado en Honduras.

Notas |

Véxase tamén |

Bibliografía |

• 
  Malaparte, C. (1964): Technique du coup d'État 1ª edición en 1931. París, Éd. 10/18 (en francés).