Lingua finesa Índice Ortografía e fonoloxía: harmonización | Notas | Véxase tamén | Menú de navegaciónDicionario da Real Academia GalegaPortal das PalabrasDicionario da Real Academia GalegaPortal das PalabrasIntrodución á lingua finesae3003882993564714453IDfinfinn13184124978-141-AAA-a00563216finTraballa nel
AlemánBúlgaroCastelánChecoCroataDinamarquésEslovacoEslovenoEstonianoInglésFinésFrancésGregoHúngaroIrlandésItalianoLetónLituanoMaltésNeerlandésPolacoPortuguésRomanésSueco
Linguas urálicasLingua finesaLinguas de EstoniaLinguas de FinlandiaLinguas de NoruegaLinguas de RusiaLinguas de Suecia
estonianohúngaroindoeuropeovello continenteestonianoFinlandiaestándarmeridionaisTurkusuecoKalevalanormativizaciónetimolóxicasvogaisconsoantesfonemasvelarlabializadosufixosraízalófonosharmonizaciónxentiliciosrománicasempréstitos
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eagocharu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="gl" dir="ltr"u003Eu003Ctable class="plainlinks fmbox fmbox-system plainlinks" style="background:#fffdf5; border:1px solid #ffc5a6; margin:1em auto 1em auto; padding: 0.5ex; text-align: center;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Ennu003Ctd class="mbox-text" style=""u003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/Insurrecci%C3%B3n_nacional_eslovaca" title="Insurrección nacional eslovaca"u003EInsurrección nacional eslovacau003C/au003Eu003C/bu003E é candidato a u003Ca href="/wiki/Wikipedia:Artigos_de_calidade" title="Wikipedia:Artigos de calidade"u003Eartigo de calidadeu003C/au003E. u003Ca href="/wiki/Wikipedia:Votaci%C3%B3ns#Quen_pode_votar?" title="Wikipedia:Votacións"u003ESe reúnes os requisitosu003C/au003E podes u003Ca href="/wiki/Wikipedia:Artigos_de_calidade/Votaci%C3%B3ns" title="Wikipedia:Artigos de calidade/Votacións"u003Eu003Cbu003Eparticipar na votaciónu003C/bu003Eu003C/au003E. u003C/tdu003Enu003Ctd class="mbox-imageright"u003E u003Ca href="/wiki/Wikipedia:Artigos_de_calidade/Votaci%C3%B3ns" title="Wikipedia:Artigos de calidade/Votacións"u003Eu003Cimg alt="Cscr-candidate.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Cscr-candidate.svg/30px-Cscr-candidate.svg.png" decoding="async" width="30" height="25" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Cscr-candidate.svg/45px-Cscr-candidate.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Cscr-candidate.svg/60px-Cscr-candidate.svg.png 2x" data-file-width="522" data-file-height="438" /u003Eu003C/au003E u003C/tdu003Enu003C/tru003Enu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
Lingua finesa
Saltar ata a navegación
Saltar á procura
Finés 'suomi' | ||
---|---|---|
Falado en: | Finlandia, Suecia, Noruega, Rusia, Estonia | |
Rexións: | Finlandia | |
Total de falantes: | 6 500 000 | |
Posición: | Non está entre os 100 primeiros [1] | |
Familia: | Linguas urálicas Linguas ugrofinesas Finés | |
Estatuto oficial | ||
Lingua oficial de: | Finlandia Unión Europea | |
Regulado por: | Instituto de estudios de linguas de Finlandia | |
Códigos de lingua | ||
ISO 639-1: | fi | |
ISO 639-2: | fin | |
SIL: | fin [2] | |
O finés[1] é, xunto co estoniano e o húngaro, unha das principais linguas discordantes dentro do monótono panorama indoeuropeo do vello continente. Emparentada fortemente co estoniano e distribuída fundamentalmente en Finlandia, a súa norma estándar baséase principalmente nas variantes xeográficas meridionais, pois antigamente tomábase como referencia a lingua da capital daquela, Turku. Con fortes contactos e influencias do sueco, o rexurdimento da lingua é recente e deuse a raíz da publicación do Kalevala.
Índice
1 Ortografía e fonoloxía: harmonización
2 Notas
3 Véxase tamén
3.1 Ligazóns externas
Ortografía e fonoloxía: harmonización |
Debido á súa tardía normativización e á súa falla de continuidade con tradicións escritas previas, a ortografía do finés estandarizouse moi recentemente e non ten tendencias etimolóxicas, senón que tende claramente a representar fonoloxicamente a fala. A lingua ten oito vogais e trece consoantes, o que a coloca entre as linguas europeas con menos fonemas. As vogais palatais son i, e, a, ä da zona central e o, ö, u, y pola rama velar. Tódalas vogais centrais e velares pódense clasificar en parellas cun elemento non labializado (a, o, u) fronte a outro elemento redondeado (ä, ö, y). Isto adoita influír no tipo de sufixos que se lle aplican a cadansúa raíz, pois habitualmente os sufixos teñen dous alófonos segundo as vogais que aparezan na raíz. Cando a raíz está composta só por vogais do grupo a, o, u, o sufixo aparece coma un alófono, mentres que se aparece tamén calquera outra vogal, aplícase o outro alófono: a esta característica chámaselle harmonización. Por exemplo, o sufixo -lainen / -läinen aplícase para crear xentilicios, profesións e substantivos para persoas referidas ó concepto da base, e polo tanto:
- cando se aplica á palabra Suomi, 'Finlandia', resulta suomalainen, 'finlandés';
- cando se aplica á palabra meri, mar, dá meriläinen, 'mariñeiro';
Canto ás consoantes, o máis singular é a ausencia dalgunhas (dalgúns fonemas consonánticos) moi habituais nas linguas románicas ou da nosa contorna máis xeral: o finés por exemplo carece de b (só v) ou de f (agás empréstitos).
Notas |
↑ O DRAG só admite finés para o idioma. E finlandés, xunto con finés, para relativo ou pertencente a Finlandia.
Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para finés. e Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para finlandés.
Véxase tamén |
Existe unha versión da Wikipedia en Lingua finesa |
Ligazóns externas |
Introdución á lingua finesa na web Linguas do mundo e tipoloxía lingüística, da Universidade de Vigo.
|
|
Este artigo sobre lingüística é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre. Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír. |
Categorías:
- Linguas urálicas
- Lingua finesa
- Linguas de Estonia
- Linguas de Finlandia
- Linguas de Noruega
- Linguas de Rusia
- Linguas de Suecia
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.284","walltime":"0.468","ppvisitednodes":"value":1961,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":21522,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":1497,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":9,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":10,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":1114,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":11,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 411.771 1 -total"," 71.02% 292.456 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 8.02% 33.025 1 Modelo:Info_lingua"," 5.73% 23.597 1 Modelo:InterWiki"," 5.11% 21.060 1 Modelo:Irmáns"," 4.30% 17.725 1 Modelo:Caixa_lateral"," 3.97% 16.362 16 Modelo:Info_lingua/corfamilia"," 3.68% 15.167 1 Modelo:LinguasUE"," 3.03% 12.467 1 Modelo:Navbox"," 2.59% 10.649 1 Modelo:Barra_portal"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.164","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":3380941,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1275","timestamp":"20190515035833","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"Lingua finesa","url":"https://gl.wikipedia.org/wiki/Lingua_finesa","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q1412","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q1412","author":"@type":"Organization","name":"Contribuidores dos projetos da Wikimedia","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2005-09-25T11:58:40Z","dateModified":"2019-02-14T01:30:04Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f6/Idioma_finland%C3%A9s.png"(RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":126,"wgHostname":"mw1272"););