Taiwán Índice Historia | Organización político-administrativa | Xeografía | Economía | Demografía | Cultura | Notas | Véxase tamén | Menú de navegación25°02′N 121°38′L / 25.033, -121.633eDicionario da Real Academia GalegaPortal das PalabrasPáxina oficial do gobernoDirectorio oficialRadio Taiwan InternacionalRelacións entre Taiwán e a UEeWorldCat31675043211949898mID16682844017875-4167050000 0001 2285 649Xn80022631ID00326118449220taiwan1000141D013624
AcerbaixánAfganistánArabia SauditaArmeniaBahrainBangladeshBruneiButánCamboxaChinaCorea do NorteCorea do SurEmiratos Árabes UnidosFilipinasIemenIndiaIndonesiaIránIraqIsraelKirguizistánKuwaitLaosLíbanoMalaisiaMaldivasMongoliaMyanmarNepalOmánPaquistánQatarSingapurSiriaSri LankaTailandiaTaiwánTaxiquistánTimor LesteTurkmenistánUzbekistánVietnamXapónXordania
Taiwán
Illa de TaiwánNacións Unidas16241662Koxingadinastía MingGuerra chino-xaponesa18941895Xapónsegunda guerra mundial1945XapónConferencia de PotsdamConferencia do CairoMao Tse TungSan Francisco28 de abril1952Illas PescadoresKuomintang1991Chiang Kai-shekChiang Ching-kuoLee teng-hui1987ONU19792000Chen Shui-bianIllas PescadoresTaipeiKaohsiungestreito de TaiwánIu ShanmonzónTifónsterremotos1949Estados UnidosCrise de 1973República Popular da China2014acordo de Libre Comercio entre a China e Taiwán1949KuomintangMadagascarIndonesiaFilipinasPolinesia
Taiwán
Saltar ata a navegación
Saltar á procura
Coordenadas: 25°02′N 121°38′L / 25.033, -121.633
República da China | |||
---|---|---|---|
中華民國 Zhōnguá Mínguó | |||
| |||
Lema: Liberdade e Democracia | |||
| |||
Capital • Poboación | Taipei 2 625 757 (2005) | ||
Cidade máis poboada | Taipei | ||
Linguas oficiais | Mandarín | ||
Forma de goberno | República semipresidencialista | ||
Presidente Vicepresidente Premier | Tsai Ing-wen Chen Chien-jen William Lai | ||
Fundación | |||
• Declarada • Establecida • Traslado a Taiwán | 10 de outubro de 1911 1 de xaneiro de 1912 7 de decembro de 1949 | ||
Superficie | Posto 137º | ||
• Total | 36 200 km² | ||
• % auga | 2,8% | ||
Poboación | Posto 47º | ||
• Total | 22 814 636 hab. | ||
• Densidade | 640 hab./km² | ||
PIB (nominal) | |||
PIB (PPA) | Posto 16º | ||
• Total (2005) | 631 200 millóns US$ | ||
• per cápita | $27 600 US$ | ||
Moeda | Novo dólar taiwanés | ||
IDH (2004) | 0,925 (24º) – Moi alto | ||
Xentilicio | taiwanés/esa[1] | ||
Fuso horario | UTC+8 | ||
• Horario de verán | Non aplica | ||
Prefixo telefónico | +886 | ||
Prefixo radiofónico | n/d | ||
Código ISO | 158 / TWN / TW | ||
Membro de: APEC e UNPO | |||
A República da China (中華民國 ZhongHuá MínGuó), coñecida polo xeral como Taiwán[2] (en chinés tradicional: 臺灣 ou 台灣; chinés simplificado: 台湾; (mandarín) pinyin: Táiwān; Wade-Giles: T'ai-wan; Taiwanés: Tâi-oân), é un territorio asiático formado por un arquipélago do que a Illa de Taiwán (tamén chamada Formosa) é a máis importante. A República da China deixou de ser membro das Nacións Unidas cando os países membros decidiron que o fose a República Popular da China. Taiwán é recoñecido como a República da China por 27 países. Non é recoñecida pola maioría dos países do mundo, aínda que tivo e ten relacións económicas e militares con moitos deles.
Índice
1 Historia
2 Organización político-administrativa
3 Xeografía
4 Economía
5 Demografía
6 Cultura
7 Notas
8 Véxase tamén
8.1 Ligazóns externas
Historia |
A illa estivo controlada entre 1624 e 1662 polos holandeses ata que foron expulsados por Cheng Cheng-Kung (鄭成功) (tamén coñecido por Koxinga), un antigo pirata ás órdes da dinastía Ming, organizando a primeira vaga de colonizadores chineses na illa, que desprazarían gradualmente os habitantes orixinais cara ó interior. Trala Guerra chino-xaponesa de 1894-1895, a China foi obrigada a ceder Taiwán ao Xapón a perpetuidade.
Tras a fin da segunda guerra mundial en 1945, Xapón aceptou os términos da Conferencia de Potsdam que facían referencia á Conferencia do Cairo pola cal a illa retornaba á China. As tropas recentemente chegadas masacraron a uns 30.000 nativos, posteriormente chegaron dous millóns de refuxiados dende o continente, trala derrota na guerra civil a mans das forzas do Partido Comunista Chinés, comandadas por Mao Tse Tung. No tratado de paz de San Francisco que entrou en vigor o 28 de abril de 1952, Xapón renunciou formalmente á soberanía sobre a illa e sobre as Illas Pescadores. O tratado non facía referencia a quen debería entregarse a illa, o cal serviu como xustificación ós partidarios da independencia da illa.
O Kuomintang mantivo unha ditadura ata 1991, primeiro dirixida por Chiang Kai-shek, sucedido á súa morte polo seu fillo Chiang Ching-kuo, e despois por Lee teng-hui. Ata 1987 mantívose o estado de guerra, Taiwán foi o representante oficial da China na ONU ata 1979. Nos anos noventa asístese á progresiva democratización da illa, culminando nas eleccións do ano 2000, en que por primeira vez o KMT é derrotado, accedendo á presidencia Chen Shui-bian.
Organización político-administrativa |
Oficialmente Taiwán segue considerándose a si mesma como a verdadeira representante de toda a China, polo que legalmente segue sendo unha provincia máis.
Tanto a constitución da República Popular da China como a da República da China, o réxime que exerce a soberanía real sobre a illa, consideran o territorio de Taiwán e as Illas Pescadores como unha provincia da China.
Na propia illa, o feito de que desde 1949 o territorio baixo soberanía da República da China coincida case na súa totalidade co da Provincia de Taiwán provocou unha situación paradoxal de duplicidade burocrática, ao solaparse as administracións provincial e nacional. Esta situación levou nos últimos anos a unha progresiva eliminación das institucións provinciais. Ademais, as cidades de Taipei e Kaohsiung son na actualidade independentes do goberno provincial de Taiwán, atopándose baixo administración directa do goberno central.
A República Popular da China, aínda que reivindica este territorio como provincia propia, nunca exerceu a soberanía política sobre este.
Xeografía |
A illa de Taiwán está situada a 200 quilómetros ó sueste da China continental, separadas polo estreito de Taiwán. Existe un contraste entre os dous terzos orientais da illa, cun terreo moi montañoso, con cinco cordilleiras dispostas de norte a sur, culminando no pico Iu Shan a 3.952 metros. A zona chá está na costa occidental, onde se concentra case toda a poboación.
O clima de Taiwán é tropical marítimo. A estación das choivas dura dende xuño ata agosto afectada polo monzón do suroeste. Son frecuentes os Tifóns e os terremotos na illa.
Economía |
- Artigo principal: Economía de Taiwán.
A chegada de chineses de clase media e alta en 1949, tradicionalmente dedicados ó comercio, os investimentos xaponeses e os de Estados Unidos, converteron a Taiwán nun dos novos países industrializados. O país adaptouse ben á Crise de 1973, reconvertendo as súas industrias ó sector das altas tecnoloxías, e hoxe é un dos primeiros fabricantes mundiais de microprocesadores.
Recentemente Taiwán pasou a converterse nun dos maiores investidores na República Popular da China. Estas relacións económicas víronse reforzadas en 2014 coa entrada en vigor do acordo de Libre Comercio entre a China e Taiwán.
Demografía |
Case tódolos taiwaneses son descendentes de emigrantes da China continental, chegados nos séculos XVII e XIX e sobre todo en 1949, cando os partidarios do Kuomintang se refuxiaron na illa.
Dos habitantes orixinarios da illa (malaio-polinesios), só uns 370.000 sobreviven nas zonas montañosas do interior da illa.
Cultura |
Lingüisticamente, a illa de Taiwán está considerada o berce das linguas malaio-polinesias, xa que dos catro grupos nos que se divide a familia todos están presentes na illa e un deles é a orixe do resto de linguas que se falan en Madagascar, Indonesia, Filipinas e a Polinesia.
Notas |
↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para taiwanés.
↑ López Martínez, María Cruz (2005). Gran dicionario século 21 da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1445. ISBN 9788482893419.
Véxase tamén |
Ligazóns externas |
Páxina oficial do goberno (en inglés)
Directorio oficial (en inglés)- Radio Taiwan Internacional
Relacións entre Taiwán e a UE (en francés)
|
|
|
Categoría:
- Taiwán
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.936","walltime":"1.623","ppvisitednodes":"value":1534,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":71510,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":5584,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":9,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":16,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":2023,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":15,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 1392.249 1 -total"," 67.93% 945.796 1 Modelo:Control_de_autoridades"," 12.01% 167.157 1 Modelo:Asia"," 11.74% 163.435 1 Modelo:Navbox"," 10.62% 147.840 50 Modelo:Nowrap"," 7.42% 103.349 1 Modelo:País"," 6.68% 93.065 1 Modelo:Infobox"," 5.13% 71.390 1 Modelo:Redirección"," 4.62% 64.301 1 Modelo:Listaref"," 3.54% 49.345 1 Modelo:Cita_libro"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.580","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":10927934,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1299","timestamp":"20190503065354","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"Taiwu00e1n","url":"https://gl.wikipedia.org/wiki/Taiw%C3%A1n","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q865","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q865","author":"@type":"Organization","name":"Contribuidores dos projetos da Wikimedia","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2004-11-16T15:17:41Z","dateModified":"2019-03-01T13:50:30Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/72/Flag_of_the_Republic_of_China.svg","headline":"estado do leste de Asia"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":177,"wgHostname":"mw1252"););