Mustafa Kemal Atatürk
Presidente de Turquía
Período	29 de outubro de 1923 10 de novembro de 1938
Sucesor	İsmet İnönü
Primeiro Ministro de Turquía
Período	3 de maio de 1920 24 de xaneiro de 1921
Sucesor	Fevzi Çakmak
Datos persoais
Nacemento	1881
	Tesalónica
Falecemento	10 de novembro de 1938
	Istambul
Organización	Partido Republicano Popular
Pai	Ali Rıza Efendi
Nai	Zübeyde Hanım
Cónxuxe	Latife Uşşaki (1923-1925)
Fillos	Sabiha Gökçen, Ülkü Adatepe, Abdurrahim Tuncak, Afet İnan, Zehra Aylin, Rukiye Erkin, Nebile İrdelp e Sığırtmaç Mustafa
Alma máter	Turkish Military Academy, Ottoman Military College e Monastir Military High School
Profesión	Político e militar
Relixión	valor descoñecido
[ editar datos en Wikidata ]

Mustafa Kemal Atatürk (pronunciado: [musˈtäfä ceˈmäl ätäˈtyɾc]), nado en Tesalónica o 19 de maio de 1881 e finado en Istambul o 10 de novembro de 1938, foi un militar e político turco, fundador e primeiro presidente da República de Turquía.

Mustafa Kemal estableceuse como un líder militar moi capaz e intelixente mentres servía como comandante de división na batalla de Galípoli. Posteriormente loitou con bravura nas frontes de batalla da Anatolia e Palestina, conquistando algún renome para si durante a primeira guerra mundial.^[1] Coa derrota sufrida polo Imperio Otomán a mans dos Aliados, e os plans seguintes para o repartimento do seu territorio, Mustafa Kemal liderou o movemento nacional turco, que se coñeceria posteriormente como a guerra de Independencia turca; tras establecer un goberno provisional en Ancara, derrotou as forzas enviadas pola Tripla Entente. As súas campañas militares exitosas aseguraron a liberación do país e a proclamación da república relevando ao antigo goberno imperial otomán.

Como primeiro presidente de Turquía, Atatürk embarcou nun ambicioso programa de reformas políticas, económicas e culturais. Como admirador da Ilustración, Atatürk buscou transformar as ruínas do Imperio Otomán nunha nación-estado democrática e secular. Os principios das reformas de Atatürk adoitan ser chamadas "kemalismo", e seguen a formar a fundación política do estado turco moderno.

Traxectoria |

Naceu en Tesalónica, entón coñecida como Selânic e parte do Imperio Otomán, fillo dun funcionario de alfándegas que morreu cando el aínda era un neno. Segundo o costume turco da época déuselle un único nome, Mustafa.

Estudou nun liceo militar turco onde o profesor de matemáticas deulle o sobrenome de Kemal (o perfecto) pola súa brillantez. Como Mustafa Kemal entrou na Academia Militar de Monastir (hoxe Bitola, en Macedonia do Norte) en 1895, en 1898 entra na Escola da Guerra de Istambul, do que se licenza en 1902 co grao de tenente. Entre 1905 e 1907 serve en Siria co 5º exército, en 1907 únese ao movemento dos Novos Turcos. En 1911 foi destinado ao Estado Maior en Istambul. Enviado a Libia en 1911 para facer fronte á invasión italiana, en 1913 regresa a Istambul ao cargo das defensas otomás na área de Gallipoli.

Durante a Primeira Guerra Mundial defendeu a área de Gallipoli durante o desembarco dos británicos, franceses, australiano e neozelandeses, converténdose en abril de 1915 no primeiro comandante otomán en vencer a un exército occidental dende as cruzadas. En outubro de 1918 os otománs capitularon e Mustafa Kemal convértese nun dos líderes dos que defendían a non división dos territorios de lingua turca do Imperio Otomán.

Trala aceptación do Tratado de Sevres polo sultán Mehmet VI, Kemal declara traidores á dinastía otomá, e derrota aos gregos que avanzaran ata Ancara para poñer fin á súa rebelión, coñecida como Guerra de independencia turca. As vitorias de Kemal conseguiron manter a integridade territorial de Turquía e a anulación do Tratado de Sevres polo Tratado de Lausana. En novembro de 1922 o goberno provisional puxo fin ao sultanato.

O 29 de abril de 1923 proclamábase a República de Turquía con Mustafa Kemal como o seu presidente, dende alí iniciou unha política de homoxeneización da poboación: intercambio de poboación con Grecia, persecución da lingua kurda; a reforma cultural: substitución do alfabeto árabe polo latino, reforma da educación e modernización das estruturas do estado: laicismo, código civil.

Foi reelixido nas urnas en 1927, 1931 e 1935, así mesmo no ano 1934 a Asemblea Nacional de Turquía concedeulle o título de Atatürk, que significa Pai dos turcos.

A súa política |

A súa premisa coma gobernante foi a de aplicar unha extrema europeización e secularización da sociedade turca como medio máis rápido para converter ao país nunha potencia industrial moderna, polo que se ben por moita xente é considerado como o pai de Turquía, para moitos outros é visto coma un extremista secular que tratou de emular aos países europeos a toda costa.

O seu gran legado é o laicismo e uniformidade do país, imposto moitas veces pola forza. O Califato, o título co que eran investidos os Sultáns Otománs, foi abolido en marzo de 1924, ao igual que título de paşa, polo que Kemal volveu ser simplemente Mustafa Kemal. Pecháronse as madrasas (escolas teolóxicas islámicas), e a xaria (lei islámica) foi substituída por un código civil á semellanza do suízo e adoptáronse o Código Penal italiano e o Código de Comercio alemán.

Alentouse tamén a emancipación das mulleres, para o que se redactaron un conxunto de leis. Mustafa Kemal casou en 1923 cunha muller educada en Occidente, Latife Uşşaki, de quen se divorciou en 1925. En decembro de 1934 deuse ás mulleres o dereito a voto e a ser escollidas coma membros do parlamento.

Kemal consideraba o fez, típico sombreiro otomán, un símbolo do feudalismo polo que ordenou a súa prohibición. Así mesmo tamén prohibiu o uso do velo polas mulleres, alentando a que os turcos usaran vestimentas occidentais, ao igual que o propio Kemal.

En 1928 decretou o cambio da grafía árabe por un alfabeto latino con algunhas modificacións, máis fácil de aprender e que facilitaba as publicacións impresas. Para afianzar este cambio obrigou a tódolos turcos entre seis e corenta anos a volver á escola, para aprender este novo alfabeto. O cambio non so foi de formas senón tamén de contido, cambiando moitas palabras de orixe persa ou otomá por novos termos.

A representación visual da figura humana estaba prohibida no Imperio Otomán, conforme coa lei islámica. Kemal rompeu con esta norma, impulsando a creación de novas escolas artísticas para nenos e facultades de Belas Artes.

Tamén levantou a prohibición islámica sobre o alcohol.

O 24 de novembro de 1934 a Asemblea Nacional de Turquía aprobou a Lei en relación aos apelidos, segundo a cal tódolos cidadáns turcos debían adoptar un apelido, xa que ata entón so se usaba un nome seguido de referencias aos nomes dos país. A Asemblea Nacional asignou por unanimidade a Mustafa Kemal o apelido de Atatürk, que significa Pai ou antepasado turco.

Reformas levadas a cabo |

• 
  1924: Peche das escolas relixiosas e abolición da xaria.


• 
  1924: Aprobación da Constitución.


• 
  1925: Prohibición do fez e o velo. Introduce a vestimenta occidental.


• 
  1925: Adopción do calendario occidental (calendario gregoriano).


• 
  1926: Introdución dun novo Código Civil baseado no suízo, rematando coa poligamia e o divorcio por repudio e introducindo o matrimonio civil.


• 
  1927: Elaboración do primeiro censo da poboación.


• 
  1928: Substitución do alfabeto árabe polo latino.


• 
  1928: Declaración a laicidade do Estado.


• 
  1933: Proclamación que as chamadas á oración e as recitación públicas do Corán deben facerse en turco en lugar de en árabe.


• 
  1934: Concesión do dereito a voto ás mulleres e o dereito a ser elixidas como deputadas, podendo optar a postos de traballo oficiais.


• 
  1934: Introdución dos apelidos en substitución do nome único, de tradición árabe.


• 
  1935: Proclamación do domingo coma día de descanso.

Notas |

Véxase tamén |

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Mustafa Kemal Atatürk

Outros artigos |

• Historia de Turquía


• Nacionalismo

Ligazóns externas |

• 
  Biografía de Mustafa Kemal Atatürk en turkishnews.com (en inglés)
  


• 
  Biografía de Mustafa Kemal Atatürk en biografiasyvidas.com (en castelán)
  


• 
  Biografía de Mustafa Kemal Atatürk na páxina web da BBC (en inglés)
  


• 
  Biografía de Mustafa Kemal Atatürk en mcnbiografias.com (en castelán)
  

Predecesor: Mehmed VI (Sultán do Imperio Otomán)

Presidente de Turquía  1923 - 1938

Sucesor: İsmet İnönü